سنگ شکنی با امواج صوتی لیتوتریپسی چگونه است؟

دکتر امیر بهنام فر [ فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی ]آدرس وب سایت : www.doctorbehnamfar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شیخ مفید ، بین چهارراه دهش و رکن الملک تلفن مطب : 36631677 - 031

هنگامی که موادی که به طور معمول از طریق کلیه ها دفع می شوند در مجاری ادراری باقی می مانند، ممکن است متبلور شوند و به یک سنگ کلیه تبدیل شوند. اگر سنگ ها از کلیه رها نشوند، می توانند هنگام عبور از معابر باریکتر مجاری ادراری گیر کرده و در آن ناحیه مستقر شوند. بیشتر سنگ های کلیوی که ایجاد می شوند به اندازه کافی کوچک هستند که بدون مداخله می توانند از آن عبور کنند. با این حال، در حدود 20 درصد موارد، این سنگ از 2 سانتیمتر (حدود یک اینچ) بزرگ تر است و ممکن است نیاز به درمان داشته باشد. لیتوتریپسی یک روش غیر تهاجمی برای درمان سنگ کلیه می باشد که برای عبور کردن از مسیر ادراری خیلی بزرگ هستند. لیتوتریپسی از امواج متمرکز شده اولتراسوند یا امواج شاک ویو برای هدف قرار دادن سنگ هایی که محل آنها توسط فلوروسکوپی (نوعی از تصویر برداری اشعه ایکس) یا سونوگرافی (امواج صوتی با فرکانس بالا) مشخص شده است، استفاده می شود. امواج شاک ویو باعث می شوند تا سنگ های که بسیار بزرگ هستند، به سنگ های کوچک تر شکسته شوند تا بتوانند راحت تر از مجرای ادراری عبور نمایند. لیتوتریپسی به افراد این اجازه را می دهد تا سنگ های کلیه یا مجاری ادراری خود را بدون استفاده از روش های تهاجمی مانند جراحی، از بین ببرند. پزشک شما برای اینکه بتواند از این امواج برای از بین بردن سنگ ها استفاده نماید، باید به طور کامل محل و اندازه سنگ را به وسیله امواج اشعه ایکس یا سونوگرافی تشخیص دهد.

کاربرد دستگاه لیتوتریپسی

سنگ شكني با استفاده از امواج، روشي براي درمان سنگ هاي كليوي و حالبي است كه نيازي به جراحي ندارند. در اين روش، امواج پرقدرت از بدن عبور داده مي شود تا سنگ ها به قطعات كوچكي به اندازه ی دانه هاي شن شكسته شوند. سنگ هاي شكسته شده، به علت كوچكي اندازه شان مي توانند از مجاري ادراري عبور كنند.

مزایای لیتوتریپسی

اصلي ترين مزيت اين روش اين است كه بيمار براي درمان سنگ هاي ادراري خود نيازي به عمل جراحي نخواهد داشت. در نتيجه در استفاده از اين روش عوارض جانبي اقامت در بيمارستان، هزينه و زمان بهبودي به نحو چشمگير كاهش مي يابد.

انواع لیتوتریپسی

اگر سنگ ها از مسیر مجاری ادراری عبور نکنند، می توانند به کلیه ها و مجاری ادراری آسیب وارد کنند. زمانی که داروها نمی توانند کمکی به عبور سنگ ها از مجاری ادراری کنند، جراحی سنگ حالب به روش لیتوتریپسی می تواند سنگ ها را خرد کند و آنها را به تکه های کوچکی تبدیل کند تا قادر به عبور از طریق مجرای ادرار باشند.

در حال حاضر دو نوع لیتوتریپسی مورد استفاده قرار می گیرند، این دو روش عبارتند از:

1. لیتوتریپسی امواج شوک خارج از بدن (ESWL)
2. لیتوتریپسی با کمک لیزر

لیتوتریپسی با کمک لیزر در بعضی موارد به صورت اختصاری به شکل TUL (یورتروسکوپی منعطف و لیتوتریپسی لیزری) نامیده می شود؛ زیرا پزشک از دستگاهی به نام یورتروسکوپ برای انجام این درمان استفاده می کند. هر دو این روش های درمانی می توانند به حذف سنگ های مزاحم به شکلی سریعی و کارآمد کمک کنند. نوع درمانی که پزشک برای فرد پیشنهاد می کند به مسائل مختلفی بستگی دارد، مسائلی نظیر نوع سنگ کلیه و وضعیت کلی سلامتی فرد در تعیین نوع روش درمانی تجویز شده مؤثر هستند.

مراقبت های لازم قبل از لیتوتریپسی

• علاوه بر بررسی سابقه پزشکی کامل، ممکن است پزشک یک معاینه فیزیکی کامل انجام دهد تا اطمینان حاصل کند که قبل از انجام لیتوتریپسی در وضعیت سلامتی خوبی هستید. ممکن است به انجام آزمایش خون و سایر آزمایش های تشخیصی نیاز داشته باشید.
• بسته به نوع بیهوشی یا بیحسی که قرار است استفاده شود، ممکن است نیاز باشد که قبل از انجام لیتوتریپسی چیزی نخورید یا ننوشید. در صورت لزوم، دستورالعمل هایی در خصوص این که چند ساعت قبل از لیتوتریپسی نباید چیزی بخورید یا بنوشید در اختیارتان قرار می گیرد.
• اگر باردارید یا شک دارید که ممکن است باردار باشید باید پزشک را از این موضوع مطلع کنید.
• اگر به هر نوع دارو، لاتکس یا مواد بیهوشی (موضعی یا عمومی) حساسید یا آلرژی دارید، پزشک را مطلع کنید.
• درباره تمام داروهایی که مصرف می کنید (تجویزی و بدون نیاز به تجویز) و مکمل های گیاهی مصرفی تان، با پزشک مشورت کنید.
• اگر سابقه اختلالات خونریزی دارید یا اگر از داروهای ضد انعقاد خون (رقیق کننده خون)، آسپرین یا سایر داروهایی که روی لخته شدن خون تأثیر می گذارند استفاده می کنید، پزشک را در جریان قرار دهید. بهتر است قبل از انجام پروسه لیتوتریپسی، مصرف این داروها را متوقف کنید.

سنگ شکنی با امواج صوتی لیتوتریپسی چگونه است؟

از آنجایی که سنگ شکنی با این روش کاملاً غیر تهاجمی است، بیشتر درمان های مربوط به آن به شکل سرپایی انجام می شوند. وقتی که بیمار به اندازه کافی در بیهوشی قرار گرفت، یک دستگاه ایکس ری مورد استفاده قرار می گیرد تا محل دقیق سنگ ها در کلیه را شناسایی کند. امواج شوک (چند صد تا دو هزار) را به سمت سنگ منعکس خواهند کرد. تنظیم قدرت موج شوک و همچنین ضریب سرعتی که امواج به سمت سنگ فرستاده می شوند باید مد نظر قرار گیرد. هدف در حین انجام این پروسه درمانی، رساندن درصد خرد شدن سنگ کلیه افراد به ماکسیموم و همچنین کاهش احتمال آسیب رسیدن به کلیه و نواحی اطراف در اثر امواج خواهد بود. در حالت عمومی این پروسه حدود یک ساعت است.

مراقبت های بعد از لیتوتریپسی

• استراحت بعد از عمل را حتماً در برنامه خود داشته باشید.
• زمانی که دیگر خون در ادرار خود مشاهده نکردید، می توانید فعالیت های سنگین تر مانند ورزش و پیاده روی طولانی را از سر بگیرید.
• منعی بابت ادامه فعالیت های روزانه عادی یک روز پس از عمل وجود ندارد.
• مصرف مایعات به حدی که ادرار شما به رنگ زرد روشن در آید را حتماً جدی بگیرید.

کاندید نامناسب انجام لیتوتریپسی

لیتوتریپسی برای این دسته از افراد مناسب نیست:

1. زنان باردار
2. بیمارانی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند یا بیمارانی که اختلالات خونریزی دارند.
3. مصرف آسپرین و سایر داروهای رقیق کننده خون باید حداقل ۱ هفته قبل از انجام لیتوتریپسی، متوقف شود.
4. بیماران با عفونت مزمن کلیوی زیرا برخی از تکه های سنگ ممکن است عبور نکنند، در نتیجه باکتریها کاملاً از کلیه ها حذف نمی شوند.
5. بیماران با انسداد یا بافت زخم در حالب که مانع از عبور تکه های سنگ می شود.
6. بیمارانی که به پاکسازی فوری کامل مواد سنگ نیاز دارند.
7. بیمارانی با سنگ کلیه ساخته شده از سیستین زیرا این سنگ ها به خوبی با لیتوتریپسی تجزیه نمی شوند.
8. بیماران با پیس میکر قلبی باید قبل از انجام لیتوتریپسی، پزشک خود را در جریان قرار دهند. لیتوتریپسی در بیمارانی که پیس میکر قلبی دارند با تأیید پزشک اقدامات احتیاطی صورت می گیرد. برخی از انواع پیس میکر که در شکم جاسازی شده اند ممکن است در طول لیتوتریپسی آسیب ببینند.

عوارض جانبی لیتوتریپسی

• مشابه بیشتر روش های درمان، جراحی سنگ حالب به روش لیتوتریپسی خطرهایی را نیز به همراه دارد.
• در جریان این عمل، فرد ممکن است دچار خونریزی داخلی داشته باشد و به انتقال خون نیاز پیدا کند.
• کلیه فرد ممکن است عفونت کند.
• زمانی که تکه های سنگ جریان ادرار به خارج از کلیه ها را مسدود می کنند، کلیه فرد ممکن است آسیب ببیند.
• این روال درمانی ممکن است به کلیه آسیب وارد کند و کلیه ها ممکن است بعد از عمل به خوبی کار نکنند.
• مشکلات جدی پس از این روش درمانی شامل فشار خون بالا یا نارسایی کلیه هستند.

هزینه عمل لیتوتریپسی

تجهیزات مصرفی حین عمل، روز های بستری در بیمارستان، آزمایشات مورد نیاز از نظر پزشک، داروها، خدمات پاراکلینیکی مثل تصویربرداری بسته به تشخیص پزشک یا جراحی شما و مشاوره یا ویزیت پزشکان برای هر فرد متفاوت از فرد دیگر است و نمی توان به طور قطعی قبل از مراجعه به بیمارستان قیمت دقیق را تعیین نمود.