دیالیز (Dialysis) چگونه انجام میشود؟

آقای امید ترکاشوند [ خدمات پزشکی در منزل ]آدرس وب سایت : www.omidesalamati.ir
آدرس مطب : تلفن مطب : -

عملکرد صحیح کلیه ها از تجمع آب اضافی، مواد زائد و سایر ناخالصی ها در بدن شما جلوگیری می کند. آنها همچنین به کنترل فشار خون و تنظیم سطوح عناصر شیمیایی در خون کمک می کنند. این عناصر ممکن است شامل سدیم و پتاسیم باشد. کلیه های شما حتی نوعی ویتامین D را فعال می کنند که جذب کلسیم را بهبود می بخشد. زمانی که کلیه های شما به دلیل بیماری یا آسیب نتوانند این وظایف را انجام دهند، دیالیز می تواند به عملکرد طبیعی بدن تا حد امکان کمک کند. بدون دیالیز، نمک ها و سایر مواد زائد در خون جمع می شوند، بدن را مسموم می کنند و به سایر اندام ها آسیب می رسانند.

دیالیز روشی برای پالایش خارج از بدن خون از مواد زاید و سمی مانند اوره و کراتنین و نیز کاهش آب اضافی و آزاد خون است در این روش، خونی که از یک مسیر عروقی موقت یا دائم به دست می آید با سرعت 300 میلی لیتر در دقیقه به درون مویرگهایی که از غشاهای نیمه مصنوعی ساخته شده اند پمپ می گردد. در سمت مقابل مایع دیالیز حرکت میکند. انتشار از طریق غشاء این امکان را فراهم می کند که مواد زائد و سمی به مایع دیالیز وارد شود و خون برگشتی فاقد مواد سمی باشد. اکثر افراد مبتلا به نارسایی کلیه باید دیالیز را در سبک زندگی خود بگنجانند.

در این موارد بیماران و اطرافیان ترجیح می دهند برای ایجاد آسایش و راحتی خدمات دیالیز در منزل داشته باشند. به این ترتیب آنها می توانند درمان خود را با کمترین اختلال در زندگی روزمره خود دنبال کنند. در سال های اخیر، علم پزشکی پیشرفت زیادی کرده است و نوآوری ها و ابداعات مختلفی در ارائه خدمات درمانی در منزل صورت گرفته است. امروزه بسیاری از تجهیزات پزشکی قابل حمل وجود دارد که پزشکان می توانند در هنگام ویزیت بیمار در منزل، آن را همراه خود به خانه بیماران ببرند.

چه کسانی نیاز به انجام دیالیز در منزل دارند؟

در واقع فرد پس از آنکه میزان مواد زائد در بدنشان زیاد شود و کلیه ها قادر به تصفیه و خروج آنها از بدن نباشند و همچنین عدم دفع مواد زائد سبب ایجاد مشکلاتی برای فرد شود آنگاه فرد نیازمند دیالیز است. در حقیقت از کسانی که باید دیالیز انجام دهند آزمایش هایی گرفته می شود که پزشکان در آن میزان کراتینین و نیتروژن اوره خون اندازه گیری می کنند و بالا بودن این دو ماده در خون به معنای عدم فعالیت مناسب کلیه ها و شروع روش دیالیز می باشد.

مزایای دیالیز در منزل

اگر بخواهیم هزینه رفت آمد و هدر رفت یک روز کاری را در افراد شاغل در نظر بگیریم، هزینه انجام دیالیز در مرکز دیالیز بسیار بیشتر خواهد شد. مورد بعدی آرامش فرد بیمار است. محیط بیمارستان در بهترین حالت ممکن برای فرد ایجاد نا امنی می کند. به همین ترتیب استفاده از خدمات دیالیز در محل آرامش روحی افراد بیمار را در پی دارد. همچنین با توجه به حضور پزشک معالج مخصوص، نحوه دیالیز با کیفیت بالاتر انجام می شود. همچنین موجب سرعت در روند درمان و مدت زمان انجام دیالیز خواهد شد.

عوارض دیالیز نکردن

در صورتی که بیماران دیالیزی دیالیز نشوند، دچار عوارض زیر می شوند:

1. کم خونی
2. عوارض قلبی
3. سوء تغذیه
4. کاهش رشد در اطفال
5. جمع شدن مایعات در بدن
6. پریکاردیت
7. فشار خون بالا
8. اختلالات الکترولیتی

انواع روشهای دیالیز

هنگام انجام انواع دیالیز می توان به دو نوع همودیالیز و دیالیز صفاقی اشاره کرد. در ادامه به تفصیل به توضیح هر یک و روند دیالیز می پردازیم:

1- انجام همودیالیز در منزل

در حین همودیالیز در منزل، خون از بدن بیمار وارد دستگاه دیالیز می شود. اجزای دستگاه دیالیز شامل فیلتری به نام غشای دیالیز است. این نوع دیالیز دقیق ترین و مطمئن ترین روش درمانی است. در این روش مقدار خون خارج شده از بدن از طریق دستگاه دیالیز تمیز می شود و از طریق سیاهرگ ها به بدن باز می گردد.

2- انجام دیالیز صفاقی در منزل

در این روش متخصص، کاتتر دیالیز صفاقی را وارد بدن بیمار می کند. به این ترتیب از خود بافت های بدن به عنوان فیلتر استفاده می شود. لوله پلاستیکی از دیواره معده وارد روده کوچک شده و پس از آن سرم تراپی در منزل و روی معده تزریق می شود و اطراف روده ها را شسته و مواد زائد را از بدن بیمار خارج می کند.

حال بیمار بعد از دیالیز

خارش پوست و گرفتگی عضلات از شایع ترین عوارض جانبی دیالیز به شمار می آیند. کسانی که تحت دیالیز هستند، به طور معمول بیشتر از دیگران احساس خستگی می کنند. در دیالیز صفاقی احتمال عفونت صفاق وجود دارد و باید در رعایت بهداشت اطراف ناف و اصول مربوطه دقت کرد.

عوارض انجام دیالیز

برای اکثر افراد مبتلا به نارسایی کلیه، دیالیز در خانه یک روش ضروری است، با این حال، خطرات و عوارض جانبی همراه با این درمان وجود دارد. بیمارانی که تحت دیالیز در منزل قرار می گیرند، در معرض افزایش خطر ابتلا به عفونت هستند. بیمار همودیالیزی دارای سیستم ایمنی ضعیفی است که باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت می شود. از این رو، باید از بهترین و مناسب ترین تجهیزات و وسایل استریل شده برای جلوگیری از عفونت در بیماران استفاده شود. شایع ترین عارضه جانبی تمام روش های دیالیز، خستگی است و سایر عوارض جانبی بر اساس نوع درمان، در انواع دیالیزها عبارتند از:

عوارض جانبی همودیالیز

• فشار خون پایین همراه با سرگیجه، حالت تهوع، پوست مرطوب و تاری دید
• گرفتگی عضلات به دلیل تغییر در تعادل مایعات یا مواد معدنی
• خارش پوست به علت انباشتگی مواد زائد در خون
• لخته شدن خون به علت نصب اکسس پوینت که منجر به باریک شدن رگ های خونی می شود.
• دشواری خواب
• بیماری های قلبی یا ایست قلبی
• احساس سیری بیش از حد

عوارض دیالیز صفاقی

به جز خطر عفونت، عوارض جانبی رایج دیالیز صفاقی کمی با همودیالیز متفاوت و شامل موارد زیر است:

• پریتونیت: نوعی عفونت است که اگر باکتری در حین گذاشتن یا استفاده از کاتتر وارد صفاق شود اتفاق می افتد. علائم پریتونیت ممکن است شامل درد شکمی، حساسیت، نفخ، حالت تهوع و اسهال باشد.
• فتق: زمانی اتفاق می افتد که چربی از سوراخی در عضله عبور کند.
• قند خون بالا: دیالیز حاوی قندی به نام دکستروز است که معمولاً در تغذیه وریدی استفاده می شود و ممکن است افراد مبتلا به دیابت را که نیاز به دیالیز صفاقی دارند، در معرض خطر هایپرگلیسمی قرار دهد.
• پتاسیم بالا یا هیپرکالمی: که می تواند به دلیل عدم فیلتراسیون مناسب افزایش یابد.
• افزایش وزن: به دلیل کالری اضافی ناشی از تجویز دیالیز یا عدم ورزش و تغذیه نامناسب.

هزینه دیالیز در منزل

هزینه دیالیز در منزل به عوامل مختلفی بستگی دارد. عواملی مانند حضور پزشک متخصص، مدت زمان انجام دیالیز، استفاده از دستگاه دیالیز در منزل پرتابل و البته تعداد دفعات دیالیز در تعیین قیمت دیالیز در منزل مؤثر خواهند بود.