پرمویی زنان یا هیرسوتیسم چیست؟

دکتر فاطمه عندلیب [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drandalib.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، بن بست پارکینگ عمومی توحید ، مجتمع آسمان ، طبقه چهارم تلفن مطب : 36260819 - 031

به طور معمول در خانم ها موهای صورت باید کرکی و نازک باشد؛ اما برخی از خانم ها به دلایل مختلف دچار پرمویی می شوند. هیرسوتیسم یا پرمویی به معنای رشد بیش از حد موها در نواحی از بدن است که معمولاً در حالت عادی موهای این نواحی به شکل پرز هستند. در این موارد، نحوه توزیع موهای زائد در بدن مطابق با الگوی رشد مو در مردان است و این موها درنواحی مانند صورت، کمر، قفسه سینه و غیره رشد می کنند.

هیرسوتیسم می تواند به صورت خفیف، متوسط یا شدید بروز کند. ابتلا به پرمویی زنان می تواند تأثیر بسیار زیادی در سلامت و روحیه ی خانم ها داشته باشد. افراد مبتلا به پرمویی (هیرسوتیسم) نسبت به وضعیت خود احساس خجالت و شرمندگی زیادی دارند و از عوارض روحی و روانی این احساس ناخوشایند رنج می برند.

پرمویی زنان یا هیرسوتیسم چیست؟

هیرسوتیسم، رشد زیاد مو با الگوی مردانه در زنان است. هیرسوتیسم از افزایش در هورمون های مردانه (آندروژن ها) به ویژه تستوسترون ناشی می شود. در برخی موارد نیز هیرسوتیسم به دلیل نژاد یا ویژگی خانوادگی است.

علت پرمویی یا هیرسوتیسم در زنان

هورمون های جنسی موسوم به آندروژن (Androgens) که به توسعه سیستم تولید مثل کمک می کنند از عوامل اصلی رشد موهای بدن هستند. پزشکان از آندروژن ها با عنوان هورمون های مردانه یاد می کنند؛ البته این هورمون ها هم در بدن مردان وجود دارند و هم زنان. یکی از معروف ترین هورمون های مردانه تستوسترون است. بعد از دوران بلوغ، در بدن زنان و مردان در نواحی مانند زیر بغل و بخش های تناسلی موی زائد می روید. مردها در نواحی پشت لب و صورت هم مو درمی آورند. هنگامی که در بدن یک زن آندروژن بیش از حد تولید می شود، ممکن است موهای بدن او نسبت به حالت معمول بیشتر شوند. دلایل متنوعی برای ترشح بیشتر هورمون های مردانه در بدن زنان وجود دارد. برای مثال:

• سندروم تخمدان پلی کیستیک ((Polycystic ovarian syndrome)PCOS)
• هایپرپلازی مادرزادی آدرنال (Congenital adrenal hyperplasia)
• تومورها
• مصرف برخی داروها
• هایپرپرولاکتینمی (Hyperprolactinemia)
• اختلالات تیروئید

علائم هیرسوتیسم در زنان

هیرسوتیسم با رشد موهای ضخیم یا تیره بر بدن همراه است. هیرسوتیسم در زنان اغلب در مناطقی از پوست اتفاق می افتد که به طور طبیعی بدون مو هستند. رشد موهای زائد اغلب بر صورت، سینه، پایین شکم، کمر و قسمت داخلی ران دیده می شود. سطوح بالای هورمون های مردانه به مرور سبب بروز علائم دیگری نیز می شود:

1. عمیق و بم شدن صدا
2. طاسی
3. آکنه ی پوست
4. کاهش سایز سینه
5. افزایش حجم عضلات
6. بزرگ شدن لابیاها (بخش خارجی واژن)

تشخیص علت پرمویی صورت زنان

در ابتدا بیمار برای بررسی های اولیه به پزشک مراجعه می کند. برای مشخص کردن اندازه رشد غیرطبیعی موهای ضخیم، پزشک معاینه فیزیکی را انجام می دهد. البته در این فرایند علائم دیگری مانند آکنه را نیز بررسی می کنند تا عامل ایجاد مشکل را بیابند. چنانچه رشد موهای ضخیم در صورت شما هیرسوتیسم باشد، پزشک برای شما یک آزمایش خون می نویسد.

با انجام آزمایش خون، سطح هورمون هایی که در بدن شما تولید می شوند، مشخص می شود. در برخی افراد ممکن است پزشک برای رفع پرمویی در زنان و درمان آن به بیمار توصیه کند تا سونوگرافی انجام دهد تا بدین وسیله از وضعیت تخمدان ها آگاه شود. آزمایش های مربوط به غدد فوق کلیه نیز گاهی اوقات با تجویز پزشک انجام می شود. انجام این فرایندها سبب می شود که پزشک بهتر بتواند مشکل را ریشه یابی نماید.

عوارض پرمویی در زنان

هیرسوتیسم می تواند برای فرد مشکلات روحی روانی ایجاد کند. برخی از زنان در مورد داشتن موهای زائد ناخواسته احساس خجالت می کنند و برخی دچار افسردگی می شوند. اگرچه هیرسوتیسم عوارض جسمی ایجاد نمی کند؛ اما علت زمینه ای عدم تعادل هورمونی ممکن است باعث عوارض جسمی شود.
اگر هیرسوتیسم و قاعدگی های نامنظم دارید، ممکن است مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک باشید، که می تواند مانع باروری شود. زنانی كه داروهای خاصی را برای درمان هیرسوتیسم مصرف می كنند به دلیل خطر نقص های زایمانی باید از حاملگی اجتناب كنند.

درمان قطعی هیرسوتیسم در زنان

• بیشترین تجویزی که برای درمان پرمویی (هیرسوتیسم) انجام می شود، داروهای ضدبارداری هستند. قرص های بارداری موجب کاهش سطح آندروژن می شود، سیکل قاعدگی را منظم می کند و از بارداری شخص جلوگیری می کند. بسیاری از زنان پس از 6 تا 12 ماه استفاده از قرص های ضدبارداری، بهبود قابل توجهی را در وضعیت خود مشاهده می کنند. داروهایی که تولید آندروژن را کم می کنند ممکن است همزمان با داروهای ضد بارداری تجویز شوند.
• اسپیرونولاکتون (آلداکتون) یک داروی دیورتیک یا مدر است که به طورمعمول برای درمان فشار خون بالا تجویز می شود؛ اما می تواند در دوز های پایین برای درمان پرمویی (هیرسوتیسم) نیز موثر باشد. این دارو موجب متوقف شدن اثرات آندروژن در بدن بیمار می شود و از این طریق رشد موها را کاهش می دهد. عوارض جانبی این دارو عبارتند از: خشکی پوست، سوزش سر دل، قاعدگی نامنظم، سرگیجه و خستگی مفرط.
• فیناستراید یکی دیگر از داروهای ضد آندروژن است که در درمان پرمویی (هیرسوتیسم) مؤثر است و گزارش شده است که میزان اثر گذاری آن با داروی اسپیرونولاکتون (آلداکتون) یکسان است.
• فلوتامید داروی دیگری است که برای درمان پرمویی (هیرسوتیسم) به کار می رود. یکی از بزرگترین مشکلاتی که این دارو دارد، عوارض جانبی آن است که باعث صدمه به کبد می شود و بنابراین به عنوان اولین روش درمانی برای درمان پرمویی در نظر گرفته نمی شود.
• برخی کرم های موضعی با اثر ضد آندروژن در بازار وجود دارند؛ اما تأثیر زیادی در درمان پرمویی (هیرسوتیسم) ندارند.
• درصورتی که علت اصلی پرمویی (هیرسوتیسم) فعالیت بیش ازحد غدد آدرنال باشد، برای درمان این مشکل داروهای استروئیدی با دوز پایین تجویز می شود.
• داروهای مخصوص کاهش انسولین مانند متفورمین و تیازولیدین دیون می توانند میزان انسولین خون را پایین بیاورند؛ اما این روش درمانی نیز بحث برانگیز است و به عنوان اولین روش درمانی در نظر گرفته نمی شود؛ چراکه عوارض جانبی قابل توجهی دارد.
• هورمون های GNRH با کاهش تولید آندروژن در تخمدان ها به درمان پرمویی (هیرسوتیسم) کمک می کند. این روش درمانی البته نیازمند تزریق دارو می باشد و از سایر روش ها گران تر است. این دارو اثر بیشتری نسبت به داروهای ضد بارداری ندارد.
• رفع و از بین بردن موهای زائد با لیزر، یک راه حل دائمی برای از بین بردن موهای زائد است. لیزر مو می تواند هم برای زنان و هم برای مردان استفاده شود. لیزر موهای زائد برای بیشتر نواحی بدن مناسب است. لیزر موی زائد ، فقط در چند جلسه درمان ساده انجام می شود که رشد موها را به طور دائمی به حداقل می رساند و بیمار با یک پوست صاف دائمی رو به رو می شود.

پیشگیری از پرمویی در زنان

کنترل هیرسوتیسم، همیشه امکان پذیر نیست. با این حال، یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم می تواند به کنترل وزن و کاهش خطر ابتلا به کلسترول بالا و دیابت کمک کند. اجتناب از داروهای غیرضروری که عامل ایجاد هیرسوتیسم هستند، نیز می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.