درمان موهای زائد هورمونی صورت در زنان

دکتر جمال الدین حسن زاده [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drhassanzadeh.net
آدرس مطب : سنندج ، خیابان آبیدر ، چهارراه صفری ، مجتمع ژینا ، طبقه سوم تلفن مطب : 33246361 - 087

پرمویی زنان یکی از متداول ترین عارضه هایی است که برای زنان رخ می دهد. این موهای زائد می توانند نشانگر اختلالات در اندام های مختلف بدن باشند. موی زائد به طور کلی به معنی رشد موهای سیاه و ضخیمی در قسمت هایی از بدن است که در حالت معمولی نباید در آنجا رویش داشته باشند. این موهای زائد به دلیل به هم خوردن تعادل هورمون های زنانه و افزایش هورمون های مردانه در بدن ایجاد می شوند که در نتیجه رشد موهای ضخیم و سیاه مانند موهای مردان را در خانم ها مشاهده خواهیم کرد. نام علمی این عارضه هیرسوتیسم و به انگلیسی hairsotism است که بیشتر در نواحی مثل صورت، سینه، پشت دیده می شود. هورمون هایی به نام آندروژن دلیل اصلی رشد موهای بدن هستند. اختلالات داخلی مختلفی برای علت موی زائد صورت مطرح شده است که هرکدام روش های تشخیص جداگانه ای داشته و درمان خاصی می طلبد، بنابراین باید برای تشخیص صحیح و شروع مراحل درمانی به پزشک مراجعه کرد.

علت رشد موهای زائد در صورت زنان

هورمون هایی به نام آندروژن دلیل اصلی رشد موهای بدن هستند. پزشکان از آندروژن ها با عنوان هورمون های مردانه یاد می کنند. عدم تعادل در برخی از هورمون ها، به طور خاص آندروژن یا سایر هورمون های مردانه مانند تستوسترون، می تواند باعث رشد موهای ضخیم و تیره تری بر روی چانه و نوک سینه شود. این هورمون ها در بدن زنان، البته در سطح پایین تری نسبت به مردان، تولید می شوند. تعادل هورمون های زنان ممکن است به دلیل عواملی مانند بلوغ، بارداری، قاعدگی، یائسگی و دلایل دیگر از بین برود.

در زیر به بررسی بیماری هایی می پردازیم که می توانند باعث رشد موهای زائد بر روی چانه و سینه شوند.

1: سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

سندروم تخمدان پلی کیستیک، حدود ۱۲ درصد از زنان در سنین باروری را تحت تأثیر قرار می دهد و شایع ترین علت ایجاد موهای زائد در خانم ها است. در این بیماری، کیست هایی در تخمدان رشد می کنند که می توانند از بلوغ تخمک جلوگیری کرده و باعث اختلال در باروری شوند.

PCOS همچنین می تواند بر سطح هورمون ها تأثیر بگذارد و منجر به افزایش وزن، قاعدگی نامنظم، خونریزی بیش از حد در قاعدگی، تیره شدن چین های پوستی، آکنه و رشد موی زائد شود. افراد مبتلا به این بیماری، اغلب دچار رشد بیش از حد مو به ویژه در نواحی وابسته به آندروژن، مانند چانه، شکم، قسمت فوقانی ران، چانه، سینه، کمر و لب می شوند.

۲: تومورهای تخمدان یا غده ی فوق کلیه

در حالی که علت دقیق این ایجاد تومورها مشخص نیست؛ اما توده های موجود در تخمدان ها می توانند باعث افزایش تولید هورمون های آندروژن در بدن شوند. این تومورها می توانند باعث درد لگن یا قاعدگی نامنظم شوند. پزشک برای تشخیص وجود توده در تخمدان که مسئول تولید بیش از حد تستوسترون هستند، آزمایشاتی را درخواست می دهد. بیش تر این توده ها خوش خیم هستند و در موارد نادر می توانند بدخیم یا سرطانی باشند.

غدد فوق کلیوی، دو عدد غده ی کوچک هستند که در بالای هر کلیه قرار دارند. بسیاری از تومورهای غدد فوق کلیه، علامتی ایجاد نمی کنند؛ اما اگر این غده ها هورمون های اضافی تولید کنند، ممکن است باعث ایجاد علائم دیگری شوند، مانند افزایش وزن غیر قابل توضیح، موی زائد، به آسانی کبود شدن، آکنه، فشار خون بالا، سطح گلوکز (قند) خون بالا و تغییر در بوی بدن.

۳: سندروم کوشینگ

سندروم کوشینگ، یک اختلال هورمونی است که می تواند در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سطح بالای کورتیزول ایجاد شود. کورتیزون هورمونی است که توسط غده ی فوق کلیه تولید می شود. اگر به مدت طولانی کورتون مصرف کنید یا بدن بیش از حد کورتیزول تولید کند، ممکن است کوشینگ اتفاق بیفتد. سندرم کوشینگ می تواند به دلیل مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئیدها (نوعی استروئید کاهش دهنده ي التهاب) یا تومور غده ی فوق کلیوی ایجاد شود. سندرم کوشینگ نسبتاً نادر است و گاهی ممکن است به علت تومور در ریه، غده ی هیپوفیز یا غده ی فوق کلیه نیز ایجاد شود.

۴: مقاومت به انسولین یا دیابت

در بیماری دیابت، بدن به انسولین مقاوم می شود و به درستی به آن واکنش نشان نمی دهد. انسولین هورمونی است که در تبدیل قند به انرژی، کمک می کند؛ بنابراین، قند خون بالا می ماند و می تواند منجر به دیابت شود. علاوه بر این، مقاومت به انسولین می تواند سطح هورمون تستوسترون را در بدن بالا ببرد و میزان رشد موی صورت را نیز افزایش می دهد.

۵: بارداری

همانطور که می دانید، تعادل هورمون ها در زمان بارداری کمی مختل می شود. یکی از تغییراتی که اتفاق می افتد افزایش سطح تستوسترون و استروژن است؛ اما رشد ناخواسته ی موی زائد برای همه ی خانم های باردار رخ نمی دهد.

۶: داروها

مصرف داروهایی مانند استروئیدهای آنابولیک، تستوسترون، سیکلوسپورین (سرکوب کننده ي سیستم ایمنی)، داروهای ضد افسردگی، برخی از آنتی بیوتیک ها، برخی از داروهای خواب آور و هورمون هایی مانند استروژن و تستوسترون، می تواند موهای صورت را به عنوان یک عارضه ی جانبی دارویی، افزایش دهد.

۷: هیپرپرولاکتینمی

هایپرپرولاکتینمی بیماری است که باعث می شود بدن مقادیر زیادی هورمون پرولاکتین تولید کند. پرولاکتین در درجه ی اول مسئول تولید شیر در زنان شیرده است. زنانی که به این بیماری مبتلا هستند ممکن ترشح شیر از پستان ها را تجربه کنند، حتی اگر شیرده نباشند. برخی از افراد مبتلا به هیپرپرولاکتینمی ممکن است ناباروری یا عدم پریودی را نیز تجربه کنند.

۸: اختلالات تیروئید

غده تیروئید، هورمون هایی تولید می کند که به تنظیم متابولیسم و دمای بدن کمک می کنند. هنگامی که تیروئید عملکرد مناسبی نداشته باشد و عدم تعادل هورمونی ایجاد کند، ممکن است باعث ایجاد موهای زائد در بدن شود.

۹: هیپرپلازی مادرزادی آدرنال

هیپرپلازی مادرزادی آدرنال، یک بیماری نادر است که بر غدد فوق کلیه تأثیر می گذارد و می تواند علائم شدیدی ایجاد کند. وقتی غدد فوق کلیوی به درستی کار نکنند، بدن ممکن است آندروژن زیادی تولید کند.

موارد مستعد موهای زائد در زنان

برخی از زنان با داشتن ویژگی های زیر بیشتر به موی زائد در پیشانی، کمر، صورت و… مبتلا می شوند:

• زنان با داشتن سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• افراد دارای سابقه ژنتیکی
• اختلالات غده هیپوفیز، غده فوق کلیوی یا غده تیروئید
• افراد با مقاومت در برابر انسولین
• افرادی که برای درمان اندومتریوز از دارو استفاده می کنند.
• افرادی که از استروئیدهای آنابولیک یا کورتیکو استروئیدها استفاده می کنند.

تشخیص موهای زائد هورمونی

پزشک ابتدا با گرفتن شرح حال و پرسیدن درباره سایر علائم به دنبال یافتن علت رشد موهای زائد در شما می گردد. در مرحله بعد درمورد داروهای مصرفی از شما می پرسد و سپس برای شما آزمایش خون درخواست می کند تا سطح هورمون ها را در بدن شما بسنجد. همچنین سونوگرافی اولتراسوند و MRI برای بررسی کیست تخمدان و تومور آدرنال ممکن است ضرورت پیدا کند.

درمان موهای زائد هورمونی در زنان

درمان دارویی موهای زائد

• ممکن است لازم باشد بیماری زمینه ای درمان شود. درمان هایی مانند جراحی برای برداشتن تومورها یا کیست ها.
• مصرف قرص های جلوگیری از بارداری، به تنظیم هورمون ها و قاعدگی کمک می کند و رشد مو را کاهش می دهد. قرص های جلوگیری از بارداری یا سایر داروهای ضد بارداری هورمونی که حاوی استروژن و پروژستین هستند، هیرسوتیسم ناشی از تولید آندروژن را درمان می کنند. با این حال، داروهای ضد بارداری خوراکی ممکن است برای زنانی که قصد باردار شدن دارند مناسب نباشد و همچنین می تواند عوارض جانبی نامطلوبی ایجاد کند.
• اسپیرونولاکتون، داروی دیگری که ممکن است در درمان موهای زائد مفید باشد و می تواند تعادل هورمون های خاصی را کنترل کند. اسپیرونولاکتون، یک داروی ضد آندروژن است و باید حداقل ۶ ماه مصرف شود.
• افلورنیتین، یک کرم موضعی است که رشد موهای جدید صورت را کند می کند.
• متفورمین، به درمان دیابت کمک می کند.
• پروژستین، هورمونی که دوره های قاعدگی را تنظیم کرده و باروری را بهبود می بخشد.
• تستوسترون، بهترین نوع داروی پیشگیری از بارداری خوراکی است که برای درمان تستوسترون بالا و هیرسوتیسم استفاده می شود.

روشهای حذف موی زائد

• لیزر موهای زائد: لیزر موهای زائد شامل استفاده از اشعه نور متمرکز، برای آسیب رساندن به فولیکول های مو است. فولیکول های آسیب دیده نمی توانند مو تولید کنند و موهایی که در حال حاضر وجود دارند نیز می ریزند. اگر لیزر موهای زائد ، به اندازه کافی انجام شود می تواند نتایجی دائمی یا تقریباً دائمی به همراه داشته باشد.
• الکترولیز: الکترولیز به معنای برداشتن مو با استفاده از جریان الکتریکی است. ازآنجایی که در این روش، هر فولیکول مو به صورت جداگانه سوزانده می شود جلسات این درمان می تواند طولانی تر شود.