حوادث غیر مترقبه وکودکان

دکتر سید محمدرضا صدرعاملی [ فوق تخصص روانپزشکی اطفال ]آدرس وب سایت : www.dr-sadrameli.ir
آدرس مطب : اصفهان ، توحید جنوبی ، بعد ز چهارراه پلیس ، نبش کوچه هشت ، مجتمع تابان ، طبقه پنجم تلفن مطب : 36295810 - 031

در حوادث غیرمترقبه و بحرانها ، کودکان به ویژه کودکان زیر 5 سال در معرض خطر بالای آسیب پذیری قرار دارند. پیامدهای منفی این حوادث در صورتی که کودک تجاربی مانند از دست دادن فقدان عزیزان را تجربه کند بیشتر خواهد بود. برخی از کودکان تحمل قابل توجهی در برابر حوادث دارند که به عنوان یک عامل محافظت کننده محسوب می شود.

یکی از دلایل آسیب پذیر بودن کودکان در سنین پایین ، رشد ناکافی راهکارها و مهارتهای تطابقی در آنان است. کودکانی که در مواجهه با حوادثیز مانند: سیل ، زلزله یا جنگ هستند تجاربی مانند احساس شدید اضطراب و ترس را گزارش می دهند.ترس از مردن ، آسیب دیدن ، و ترک شدن توسط خانواده ووالدینشان از جمله ترس های شایع آنها است.

کودکان در برابر حوادث غیرمترقبه ممکن است در سنین مختلف واکنشها و علایم مختلفی را نشان دهند :
سنین پیش از دبستان ( 5ـ1سالگی )
1 ـ ترس از جدایی و چسبیدن به والدین
2 ـ ترس از تاریکی و تنها خوابیدن
3 ـ ترس از اشیای خیالی ، حیوانات
4 ـ برگشت به رفتارهای مراحل اولیه ی رشدی مثل شب ادراری ، انگشت مکیدن
5 ـ مشکل در به خواب رفتن.

کودکان دبستانی ( 11 ـ 6سالگی )
1 ـ احساس غمگینی
2 ـ انجام بازی های تکراری ( فاجعه ای را که برایشان اتفاق افتاده در بازی دوباره اجرا می کنند )
3 ـ اضطراب و نگرانی در مورد سرنوشت اعضاء خانواده ( ترس از تکرارشدن اتفاقی که منجر به از دست دادن نزدیکان شود )
4 ـ مشکلات تحصیلی ، بی اشتهایی ، شب ادراری ، پرخاشگری
5 ـ شکایت های بدنی مثل درد شکم ، سردرد.

نـوجوانی و جوانی ( 18ـ12سالگی )
1 ـ مشکلات خواب و کابوس
2 ـ نزاع با دیگران و تجریک پذیری
3 ـ رو آوردن به سیگار یا مواد مخدر
4 ـ افسردگی یا غمیگینی
5 ـ طغیان و سرکشی در خانه و مدرسه
6 ـ از دست دادن علاقه به تفریح یا فعالیتهای گروهی با دوستان.
7 ـ علائم بدنی مثل دردهای شکمی ، سردرد ، ناراحتی های پوستی و دردهای مبهم.
8 ـ افت تحصیلی
9 ـ افسردگی یا غمگینی
10 ـ رفتارهای ضد اجتماعی ( مصرف مواد مخدر و بی بند و باری )

مـراقبین کودک در زمان حادثه چه نکاتی را باید بدانند:
واکنش کودکان طبیعی است معمولاً مدت کوتاهی طول می کشد.
کودک را به دلیل رفتارهایش تنبیه نکنند.
وقت بیشتری را به کودک اختصاص دهند.
اگر کودک به مراقب خود می چسبد لازم است که مراقب ، بازگشت خودش را به کودک اطمینان دهد و در او احساس امنیت و راحتی بوجود آورد.
در مورد حادثه و پیامدهای آن نظیر مرگ افراد مورد علاقه شان با کودکان صحبت کنند.