كبد (جگر) اندام مهمي در بدن است که بدون آن ادامه حيات غيرممکن است. پانکراس(لوزالمعده) و کبد، نقش مهمي در هضم و متابوليسم مواد غذايي بهعهده دارند. کيسهي صفرا نيز اگر چه اندامي مهم است، ولي بدن بهخوبي خود را با فقدان آن، تطبيق ميدهد. آگاهي از ساختمان و عملکرد اين اندامها بسيار مهم و با ارزش است.
فيزيولوژي و عملکرد کبد
کبد به وزن تقريبي 1500 گرم، بزرگترين غدهي بدن است و دو لوب اصلي، راست و چپ دارد. کبد از دو منبع خوني تغذيه مي شود: شريان کبدي، که يک سوم خون کبد را تامين ميکند و از آئورت منشا ميگيرد، و وريد باب که دو سوم خون کبد را تامين ميکند و خون گرفته شده از لوله ي گوارش را به آن ميرساند. مجموعهاي از مجاري صفراوي نيز در کبد وجود دارند که صفرا (که منشأ آن سلول هاي کبدي است) از طريق اين مجاري خارج ميشود.
کبد قادر به توليد مجدد خود ميباشد. وجود 20- 10 درصد از کل کبد براي ادامهي حيات کافي است؛ ولي با خارج کردن آن از بدن، مرگ در عرض24 ساعت اتفاق ميافتد. کبد براي انجام بيشتر اعمال متابوليک بدن ضروري بوده و بيش از 500 عمل مختلف را انجام ميدهد.
کارهاي اصلي کبد عبارتاند از:
- متابوليسم کربوهيدرات، پروتئين و چربي؛
- ذخيره و فعال کردن ويتامينها و مواد معدني؛
- تبديل آمونياک به اوره؛ - متابوليسم استروئيدها؛
- عمل کردن بهعنوان يک صافي؛براي محافظت در برابر سيل مواد مضري که به خون سرازير ميشوند.
کبد صفرا توليد ميکند، نمکهاي صفراوي براي هضم و جذب چربي و ويتامينهاي محلول در چربي استفاده ميشوند و بيلي روبين محصول نهايي انهدام گلبولهاي قرمز، در کبد ترکيب شده و از طريق صفرا دفع ميشود.
بيماري کبد چرب و علائم آن
افزايش مصرف غذاهاي چرب و آماده، و عدم فعاليت مناسب يا گسترش زندگي ماشيني، بيماريهاي مختلفي به همراه آورده است. درگيري کبدي، از جمله مضرات مصرف مواد غذايي نامناسب مي باشد. امروزه متاسفانه بيماري کبد چرب که نسبتاً شايع شده است، با وزن بيمار ارتباطي مستقيم دارد و با توجه به افزايش چاقي در جوامع مختلف (از جمله ايران) نيز رو به افزايش است.
کبد چرب چيست؟
منظور از کبد چرب، رسوب چربي (عمدتاً از چربيهاي خنثي مثل تري گليسيريد) در کبد است که در رابطه با مصرف الکل مي تواند باشد که به آن "Alcoholic Fatty Liver" مي گويند، يا بدون مصرف الکل و يا در حضور ميزان بسيار جزيي از الکل ايجاد مي شود که تحت عنوان کلي "Non Alcoholic Fatty Liver Disease" (بيماري کبد چرب غير الکلي) گفته مي شود.
ادامه دارد ....
