وقتي فرد دچار معلولیت مثلا قطع عضوميگردد پنج حالت زير ممكن است ديده شود.

1) انكار :
فرد ميگويد اين مسئله غير ممكن است، من چيزي حس نميكنم.
2) خشم:
فرد ميپرسد چرا اين اتفاق براي من افتاد؟

3) چانهزني:
فرد ميگويد اگر فلان كار را بكنم شايد زندگي به عقب برگردد.
4) افسردگي:
فرد ميگويد احساس نااميدي ميكنم، همه چيز از كنترل من خارج است، خسته شدم .

5) قبول:
فرد ميگويد من اين مسئله را دوست ندارم اما به هر حال اتفاق افتاده است. زندگي ادامه دارد لذا من در آينده سعي مي كنم به بهترين نحو زندگي كنم.

مراحل زير لزوماً به ترتيب اتفاق نميافتد و براساس عوامل مختلف از جمله نوع شخصيت، تجربيات قبلي و... واكنش افراد متفاوت است. سن، جنس، موقعيتي كه منجر به از دست رفتن عضو شده (حادثه، بيماري، تولد) و چگونگي كنار آمدن با مشكلات قبلي زندگي، وجود يا عدم وجود حمايت خانواده ارزشهاي مذهبي و فرهنگي... همگي بر برداشت فرد و نحوة كنار آمدن با از دست رفتن عضو مؤثر ميباشند.

فرد دچار قطع عضو ممكن است دچار افسردگي شود. علايم افسردگي شامل كاهش اشتها، تغيير در الگوي تغذيه، فقدان انرژي، بيخوابي يا خواب بيش از حد، كم شدن تمركز، كاهش تمايل به شركت در فعاليتهاي لذت بخش ،كاهش علاقه جنسي، احساس نااميدي، بي ارزشي يا گناه ميباشد. در صورت وجود اين علايم مشاوره با روانپزشك ضروري است. اما در زير به برخي موارد جهت فائق آمدن بر اين مشكل مي پردازيم.

روشهاي فيزيكي:
1) كم کردن استراحت: خارج شدن روزانه از منزل و قدم زدن.
2) خوردن غذاي كافي : شيريني كمتر مصرف شده و از غذاهاي مغذي استفاده شود.

3) پرداختن به فعاليتهاي تفريحي و ورزشي كه درد را بيشتر نميكنند.
4) استفاده نکردن از سيگار و يا داروهاي غير مجاز.
5) سعي در فكركردن به موارد مثبت و توانائيهای موجود.

احساسات:
1) توكل به خدا
2) دانستن اين نکته که فرد در اين مسير تنها نميباشد و افراد زيادي به او كمك ميكنند و از او حمايت ميكنند.
3) فرد بايد بداند که اولين کسی نيست که دچار قطع عضو شده و آخرين فرد نيز نخواهد بود.

4) فرد را تشويق کنيم که نامههائي را بنويسيد ولي آنها را پست نكند.
5) فرد را تشويق کنيم تماس خود را با خانواده و افراد فاميل بيشتر كند.

6) فرد را تشويق کنيم به اطرافيان خود در مورد نيازهاي جديد توضيح دهد.
7) فرد را تشويق کنيم با افراد نزديك خود درباره مشكلات و احساسات صحبت كند

8) فرد بايد بداند که اطرافيان مايلند به او كمك كنند اما روش آنرا نميدانند.
9) فرد بايد بداند که تنها بايد قدري از روش زندگي خود را تغيير دهد اما ميتواند همچنان استقلال خود را حفظ كند.

10) فرد را تشويق کنيم با افرادي كه دچار همان مشكل ميباشند تماس بگيرد و با آنها صحبت كند.
11) فرد را تشويق کنيم سعي كند خنده رو و بشاش باشد.

12) فرد را تشويق کنيم اگر به تنهائي نميتواند به مشكل خود غلبه كند به نزد روانپزشك برود.
13)به فرد اطمينان بدهيم كه احساس ياس و نااميدي در آينده كم خواهد شد و به زندگي عادي بازخواهد گشت.

مغزي:
1) فرد را تشويق کنيم خودرا ملزم به همكاري با پزشكان و تيم توانبخشي كند. حتی اگر از لحاظ روحي آمادگي آن را ندارد.
2) توصيه کنيم وقتي افسرده ميباشد تصميم مهمي نگيرد. مثلاً قطع رابطه با كسي، خريد يا فروش خانه يا ماشين.

3) فرد را تشويق کنيم به روانپزشك مراجعه كند. داروهاي بسيار مفيدي براي درمان افسردگي وجوددارد.
4) فرد را تشويق کنيم مثبت فكر كند و از صحبتهاي منفي در مورد خود اجتناب كند.

روحي:
1) فرد را تشويق کنيم سعي كند در مورد وقايع پيش آمده قضاوت نكند.
2) فرد را تشويق کنيم ياد بگيرد خود را از نو بشناسد.

درحالي كه آرزوهاي خودرا حفظ ميكند دوباره به تعريف موفقيت فكر كند. در حاليكه مستقل مي باشد، حمايت افرادي كه او را دوست دارند را قبول كند. با خداوند راز و نياز كند، نماز بخواند و دعا كند.

---