تغذیه و بیماری آسم

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

آسم ، یک بیماری مزمن است که ممکن است همراه با حملات مکرر ؛ خس خس و یا تنگی نفس باشد ، این بیماری در تمام سنین می تواند رخ دهد اما در بیشتر موارد در کورکان زیر 10 سال دیده می شود . یکی از عواملی که می توانند احتمال این بیماری را افزایش دهد چاقی و یا اضافه وزن می باشد . همچنین تماشای تلویزیون بیش از پنج ساعت در روز خطر ابتلا به آسم در کودکان را تشدید می کند .

در حال حاضر بیش از 300 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به آسم هستند و برخی دانشمند معتقدند که قرار گرفتن در معرض آلرژی زاها در سنین خیلی پایین ممکن است در ابتلا به آن موثر باشد . برخی از این محققان همچنین معتقدند که تغذیه کودک با شیر مادر ممکن است به حفاظت در برابر آلرژی هایی مانند آسم کمک کند.

این تحقیقات که در نشریه " نیچر مدیسین " فرانسه چاپ شده است نشان داد موشهای آزمایشگاهی وقتی در معرض مواد آلرژی زا قرار می گیرد می تواند این مواد را مستقیما از طریق تغذیه با شیر به فرزندش منتقل کند و این فرآیند باعث می شود نوزاد نسبت به ماده آلرژی زا " مقاوم " شود . با این حال متخصصان می گویند که ارتباط بین تغذیه با شیر مادر و کاهش خطر آسم در انسان هنوز ثابت نشده است .
علایم شایعی که در این بیماری دیده می شود شامل احساس فشردگی در قفسه سینه و تنگی نفس ، خس خس سینه به هنگام بازدم ، سرفه ، خصوصا در شب ، خستگی زیاد ، ناتوانی در صحبت کردن ، بی قراری یا گیجی می باشد .از علل اصلی این بیماری التهاب و اسپاسم مجاری هوایی ( نایژه ها و نایژک ها ) ، و به دنبال آن ورم مجاری هوایی و غلیظ شدن ترشحات ریه می باشد که در نتیجه کاهش یا بسته شدن راه عبور هوا به ریه ها را در پی دارد .
عواملی که می توانند این تغییرات را ایجاد کنند عبارتند از مواد آلاینده موجود در هوا ، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی ، مواد آلرژی زا مانند گرده گیاهان ، گرد و غبار و عفونت های ریوی مثل برونشیت ، می باشد . بعضی از عوامل تشدید کننده این بیماری ، سیگار کشیدن و یا در معرض دود سیگار قرار داشتن ، استرس های مختلف روزمره ، همچنین سابقه فامیلی را می توان نام برد .

تغذیه مطلوب در زندگی موجب بهبود عملکرد ریه می شود این در حالی است که سوء تعذیه نیز می تواند افراد را در معرض خطر عفونت تنفسی قرار دهد . از سوی دیگر بیماریهای مزمن ریوی نیز بر وضعیت تغذیه افراد تاثیر سوء میگذارند و باعث بی اشتهایی ، استفراع و تهوع می شوند که در نتیجه کاهش دریافت مواد غذایی را در بر دارد .

توصیه های تغذیه ای :
چربی های اشباع و غیر اشباع تاثیرات متفاوتی روی التهاب مجاری هوایی دارند ، چربی های اشباع ( روغن جامد ، کره و ... ) باعث تشدید آسم شوند و چربی های غیر اشباع ارتباط معکوسی در بروز آسم دارند مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 مانند ماهی ، (برای افرادی که به ماهی حساسیت ندارند) گردو و روغن کلزا نیز بسیار مفید است .
در موارد آسم آلرژیک غذاهای آلرژی زا را باید ازبرنامه غذایی حذف کنید . غذاهایی که بطور معمول ممکن است ایجاد آلرژی نمایند نیز باید حذف شوند بعضی از این غذاها عبارتند از : شیر، تخم مرغ، غذاهای دریایی ، بادام زمینی و افزودنیها . به این نکته باید توجه نمود که بیماران آسمی باید وعده های غذایی در حجم کم و غنی از مواد مغذی ( حاوی پروتئین های با ارزش بیولوژیکی بالا، ویتامینها و مواد معدنی ) را فراهم نمایند.

تحقیقات مختلف نشان دادند که مصرف کلم بروکلی ، گریپ فروت ، پرتقال ، فلفل دلمه ای ، کیوی ، آب گوجه فرنگی ، گل کلم ، سیب دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند و می توانند باعث بهبود پاسخ ایمنی شوند .سلنیوم و منیزیم در بهبود بیماری نیز نقش مهمی دارند . مواد غذایی سرشار از سلنیوم شامل غذاهای دریایی ، گوشت و ماکیان هستند ، همچنین منابع خوب منیزیم عبارتند از : دانه ، مغزها ، حبوبات ، غلات آسیاب شده و سبزیجات دارای برگ تیره .
از نکات قابل توجه در تغذیه افراد مبتلا به آسم ، تشویق کردن آنها به محدود کردن مصرف نمک است .کافئین موجود در قهوه باعث شل شدن ماهیچه و باز شدن راههای هوایی ریه میشود بنابراین دریافت دو تا سه فنجان قهوه در روز در بزرگسالان مفید می باشد .همچنین استفاده طولانی مدت از کورتیکو استروئیدها باعث کاهش تراکم مغز استخوان می شود لذا بیماران آسمی که کورتیکو استروئید مصرف می کنند از نظر تراکم استخوان باید مورد ارزیابی قرار گیرند و دریافت رژیم غذایی سرشار از کلسیم برای این افراد ضروری است . همچنین یک فرد مبتلا به آسم باید از میوه ها و سبزیجات که سرشار ازویتامین اِی ، ای ، سی هستند به مقدار لازم در طول روزاستفاده کند