آرتروسکوپی چیست و در چه مواردی انجام میشود؟

دکتر علی فرخانی [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drfarkhani.com
آدرس مطب : اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهارراه قصر، روبروی بانک ملت، کوی26 تلفن مطب : 32367465 - 031

اگر تا کنون به علت درد زانو به پزشک مراجعه کرده اید و یا اگر در اطرافیان شما کسی با این مشخصات هست احتمالا نام آرتروسکوپی برای شما آشنا است. آرتروسکوپی یک درمان جراحی است که از دهه های پیش متداول شده و امروزه توسط متخصصین ارتوپدی در موارد مختلفی از آن استفاده میشود. این روشی برای دیدن داخل مفصل انجام می شود. Arthro به معنای مفصل و scopy به معنای دیدن است. در واقع یک آرتروسکوپ یک مفصل بین است. پزشک معالج با دیدن داخل مفصل میتواند بسیاری از بیماریهای آنرا تشخیص داده و میتواند اقدام به درمان جراحی بعضی از آنها از طریق آرتروسکوپ کند. در کل دنیا هر سال حدود چهار میلیون آرتروسکوپی زانو انجام میشود.

زانو یکی از اعضای بسیار مهم است که بروز هرگونه مشکل در آن می تواند به طور چشمگیری کیفیت زندگی انسان را تحت تأثیر قرار دارد. از این رو درمان مشکلات مربوط به زانو بسیار حائز اهمیت است. زانو درد یکی از مشکلات رایج در میان افراد با رده های سنی مختلف است که می تواند به دلایل متعددی مانند کهولت سن، پوکی استخوان، بیماری های مفصلی مانند روماتیسم مفصلی، ایستادن های طولانی مدت، ورزش های سنگین و … بروز پیدا کند. زمانی که برای درمان زانو درد به پزشک مراجعه می کنید، با توجه به دلایل و میزان درد روش های درمانی مختلفی برای شما تجویز می شود. جراحی آرتروسکوپی زانو نوعی روش درمانی تهاجمی است که به منظور تسلط بر مفاصل زانو و برطرف نمودن مشکلات آنها تجویز می شود. در طی این روش جراحی، جراح در زانوی فرد یک برش بسیار کوچک ایجاد می‎کند و یک دوربین بسیار کوچک به نام آرتروسکوپ در زانوی فرد قرار می‎دهد. این قابلیت به پزشکان این امکان را می‎دهد که روی مانیتور وضعیت زانو را مشاهده کنند.

علل آرتروسکوپی زانو

بعضی از دلایل متداول انجام آرتروسکوپی زانو در ارتوپدی عبارت است از:

پارگی مینیسک (غضروف داخل زانو)
مینیسک خارجی دیسکی شکل (شکل گیری غیرطبیعی مینیسک)
شل بودن مفصل زانو
شکستگی داخل یا نزدیک مفصل زانو
ترمیم پارگی رباط (گاهی باید جراحی باز انجام شود.)
زانو درد مداوم و مقاوم در برابر درمان محافظه کارانه (آرتروسکوپی تشخیصی زانو)
برداشتن پوشش داخلی (سینوویوم) ملتهب زانو

بیشتر بدانید: کاربردهای درمانی شاک ویو تراپی در فیزیوتراپی

مزایا جراحی آرتروسکوپی زانو

در واقع یکی از مزیت های آرتروسکوپی این است که لازم نیست مفصل به طور کامل باز شود و میزان موفقیت در جراحی افزایش پیدا می کند و همچنین ایجاد برش های کوچک روی بدن این روش جراحی را بسیار محبوب کرده است. برخی دیگر از مزایای آرتروسکوپی عبارتند از:

مدت زمان کوتاه جراحی
عدم نیاز به بستری در بیمارستان
عدم بروز عفونت
دوره نقاهت و بهبودی کوتاه
تشخیص دقیق
تسهیل عمل جراحی
برش کوچک در ناحیه جراحی

عکس آرتروسکوپی

معایب جراحی آرتروسکوپی زانو

معمولاً این روش جراحی نسبت به سایر روش های تهاجمی درمان زانو از معایبی برخوردار نمی باشند؛ اما این روش نیز می تواند با عوارض جانبی همراه باشد. از معایب جراحی آرتروسکوپی زانو می توان به موارد زیر اشاره نمود:

آسیب دیدگی عروق و بافت های اطراف مفاصل درمان شده
بروز عفونت زانو جراحی شده
آسیب دیدگی داخل مفصل
ترمبوآمبولی
احتمال شکستن تجهیزات درون زانو
همارتروز یا همان خونریزی های داخلی مفصل
دیستروفی سمپاتیک

آمادگی جهت انجام آرتروسکوپی زانو

درباره هر دارو و مکمل‎هایی که مصرف می‎کنید با پزشک صحبت کنید. مصرف داروهای رقیق کننده خون از چند روز قبل از عمل جراحی با نظر پزشک مربوطه باید متوقف شوند.

6 الی 12 ساعت قبل از عمل باید از خوردن و نوشیدن هر چیزی خودداری کنید. در برخی از موارد، پزشک ممکن است برای هرگونه ناراحتی که پس از جراحی تجربه می‎کنید برای شما مسکن و داروهای ضددرد تجویز کند.

مراحل جراحی آرتروسکوپی زانو

بیمار یکی از روش های بیحسی زیر را پیش از آرتروسکوپی زانو دریافت می کند:

موضعی (فقط بیحسی زانو)
منطقه ای (بیحسی از کمر به پایین)
عمومی (بیمار کاملاً بیهوش می شود و به خواب می رود.)

جراح در ابتدا برش ها یا شکاف های کوچکی را داخل زانو ایجاد می کند، سپس محلول آب نمک ضد عفونی شده یا سالین را برای منبسط شدن زانو داخل آن پمپ می کند تا بهتر بتواند داخل زانو را ببیند. دستگاه آرتروسکوپ را از یکی از این برش ها وارد زانو می کند و داخل زانو را با استفاده از دوربین متصل به آن به دقت بررسی می کند و تصاویر دوربین را روی صفحه نمایش داخل اتاق عمل می بیند. وی پس از تعیین مشکل زانو ابزار کوچکی را از طریق برش ها وارد زانو می کند تا مشکل موجود را برطرف کند. پس از اتمام جراحی، محلول آب نمک را از داخل مفصل تخلیه می کند و شکاف ها را با بخیه می بندد.

مراقبت بعد از آرتروسکوپی زانو

مهمترین نکات و مراقبت های بعد از جراحی آرتروسکوپی به شرح زیر است:

بعد از جراحی، جهت کنترل و تسکین درد، داروهای مسکنی برای بیمار در نظر گرفته می شود؛ اما در نظر داشته باشید که درد، جزئی از جراحی است. داروهای ضد التهابی و غیر استروئیدی و یا بی حس کننده های موضعی از جمله این مسکن ها هستند. میزان مصرف این قبیل داروها بایستی طبق تجویز پزشک باشد.
ممکن است بعد از جراحی، مقداری التهاب و تورم در ناحیه زانو مشاهده شود. قرار دادن کمپرس یخ بر روی زانو از التهاب ناحیه درمانی می کاهد.
بعد از جراحی، پانسمان بر روی زانو قرار داده می شود تا از بخیه ها محافظت شود و برش ها خشک باشند. زمان تعویض پانسمان و استحمام را جراح مشخص خواهد کرد.
بهتر است بعد از جراحی، هنگام راه رفتن از عصا و یا واکر استفاده شود، تا وزن کمتری به زانوی آسیب دیده وارد شود.
فیزیوتراپی و انجام حرکات و تمرینات سبک، چند هفته بعد از جراحی توصیه می شود. این کار به تقویت قوای عضلانی و بهبود دامنه حرکتی بیمار کمک می کند.
رانندگی به مدت سه هفته بعد از جراحی ممنوع است.

هزینه آرتروسکوپی زانو

به طور کلی، تعیین هزینه در جراحی های ارتوپدی از جمله آرتروسکوپی به عوامل مختلفی بستگی دارد. شرایط جسمی بیمار، شدت بیمار و میزان آسیب زانو، تخصص و دستمزد جراح، نوع بیمارستان و بیمه درمانی بیمار از مهمترین فاکتورهایی هستند که در تعیین قیمت آرتروسکوپی زانو نقش بسزایی دارند.

خطرات و دوره نقاهت آرتروسکوپی زانو

بعد از جراحی آرتروسکوپی زانو، فرد بعد از چند ساعت می تواند از بیمارستان مرخص شود. دوران نقاهت این جراحی کمتر از جراحی های دیگر زانو است. بیمار بایستی توصیه های گفته شده از سوی جراح را در این دوران رعایت کند. توجه داشته باشید که طول دوره نقاهت به نوع آسیب و شرایط جسمانی فرد بستگی دارد.

مانند هر جراحی دیگری، آرتروسکوپی زانو می تواند خطرات و عوارضی را به همراه داشته باشد؛ اگرچه عوارض جدی غیرمعمول است. در صورت انتخاب بهترین جراح زانو و انجام درست مراقبت های بعد ازجراحی آرتروسکوپی زانو، احتمال بروز عوارض تا حد زیادی کاهش خواهد یافت. از عوارض احتمالی این جراحی می توان به موارد زیر اشاره کرد: