بروز خال قابل پیشگیری نیست

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

خال از نظر علمی ضایعه ای است که در آن یکی از ساختمان های طبیعی پوست دچار افزایش تعداد و حجم میشود. با توجه به این تعریف ، خالها انواع بسیار مختلفی دارند؛ مثلا ممکن است خالها بدلیل افزایش و تجمع سلولهای رنگدانه ساز ایجاد شوند که به آنها خال ملانوسیتی میگویند که اگر از بدو تولد باشد مادرزادی و اگر بعدا ایجاد شود اکتسابی است. گاهی هم خالها از تکثیر و افزایش لایه داخل رگها به وجود میآیند که به آنها خالهای عروقی گفته میشود. خال عروقی بصورت لکه های قرمزرنگی در صورت و بدن دیده میشوند و بیشتر مردم آنها را با عنوان ماه گرفتگی میشناسند. برخی اوقات هم خالها بدلیل افزایش پیاز مو ایجاد میشوند که به خالهای مویی معروف هستند. افزایش غدد چربیساز هم میتواند باعث ایجاد خالهای غدد سباسه شود و... مهمترین عامل تعیین کننده تعداد خال افراد در سنین مختلف ، زمینه ژنتیکی، سابقه مصرف داروها بخصوص شیمیدرمانی و سوختگی است. ژنتیک افراد مشخص میکند هر فردی به چه شکلی، چه زمانی و در کدام قسمت از پوستش خال داشته باشد.

بروز خالها قابل پیشگیری نیست و تقریبا همه مردم یکی از انواع خال را دارند، بطوری که اگر همه خالهای مردم دنیا را جمع و سپس آنها را دوباره بین همه تقسیم کنیم، به هر فرد تقریبا 20 خال میرسد، بنابراین برخی افراد بیشتر و برخی کمتر، اما به هر حال همه خال دارند. خالهای ملانوسیتی شایعترین نوع خالها هستند که در هر سنی حتی سنین بالا هم ظاهر میشوند. این خالها 2 نوع مادرزادی و اکتسابی دارند. خالهای مادرزادی، از بدو تولد روی پوست نوزاد وجود دارند و به آنها «خال مادرزادی ملانوسیتی» گفته میشود. این خالها تنها خالهایی هستند که ممکن است خطرناک باشند. به همین دلیل خالهایی که ابعادشان بزرگتر از کفدست یک فرد بالغ است، ممکن است با نظر پزشک در همان سنین کودکی و در اولین فرصت جراحی شوند تا از بروز ضایعات بدخیم پیشگیری شود ولی خالهای اکتسابی که در سنین بالاتر و در کودکی و نوجوانی ظاهر میشوند ، معمولا مشکلی ایجاد نمیکنند، اما خالهایی که بعد از 30 سالگی ایجاد میشوند، خالهایی که سریع رشد میکنند و بزرگ میشوند و خالهایی که با خارش ، سوزش و زخم همراه هستند باید جدی گرفت تا پزشک در خصوص شیوه درمانش تصمیم بگیرد.

کدام خال را جدی بگیریم ؟
خالهای ملانوسیتی روی پوست معمولا رنگ قهوهای روشن و تیره یا سیاه دارند. این خالها روی پوست کودکان زمانی اهمیت پیدا میکنند که تعداد زیاد، اندازه بزرگ، حاشیه نامتقارن و رنگهای غیرمتعارف داشته باشند. البته غیر از خالهای ملانوسیتی خالهای دیگری هم وجود دارند که ممکن است رنگشان قرمز یا آبی باشد که در این صورت بهتر است برای معاینه و بررسی خالها به پزشک مراجعه شود. خالهای ملانوسیتی مادرزادی از نظر اندازه به 3 گروه خالهای کوچکتر از 5/1سانتیمتر، خالهای بین 5/1 تا 20 سانتیمتر و خالهای بزرگتر از 20 سانتیمتر تقسیم میشوند.

از بین این 3 گروه فقط خالهایی که بزرگتر از 20 سانتیمتر هستند باید برای بررسی های لازم تحت نظر پزشک متخصص پوست معاینه شوند، اما خالهای کوچکتر در صورتی که منفرد باشند و حاشیه نامنظم و رنگهای غیرمعمول نداشته باشند، خیلی نگران کننده نیستند و لازم نیست سریع کودک را نزد پزشک برد اما بهتر است با عکسهایی که در طول زمان از خالها گرفته میشود و مقایسه آنها با هم، به تغییرات خالها توجه کنید تا در صورت ایجاد تغییرات غیرمعمول، اقدام سریع انجام بگیرد. این بحث در مورد خال بزرگسالان هم صدق میکند. توجه داشته باشید همانطور که کودک رشد میکند، پوست وسعت پیدا میکند و خال هم بزرگتر میشود که البته این بزرگ شدن مورد نظر ما نیست. نکته دیگر اینکه برخی خالها مرتب با لباس در تماس اند ، مثلا در ناحیه کمربند یا کش شلوار هستند.در حال حاضر از نظر علمی اینکه خالی در اثر سایش مزمن با لباس تغییرشکل پیدا کند و در آینده به خال بدخیم تبدیل شود، به اثبات نرسیده و بین پزشکان متخصص حوزه پوست اختلاف نظر وجود دارد، اما اگر خالی تحت تحریک مزمن و مداوم قرار دارد، شاید بهتر باشد که برداشته شود. بهترین روش برداشتن خال جراحی است.