هر آنچه در مورد بیماری پیتریازیس روزه آ باید بدانید

دکتر محمد علی نیلفروش زاده [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drnilforoushzadeh.ir
آدرس مطب : تهران ، بلوار آفریقا ، نرسیده به تقاطع میرداماد ، پلاک 67 ، کلینیک جردن تلفن مطب : 88886501 - 021

بهتر است برای توضیح این بیماری، ابتدا بدانید پیتریازیس روزه آ یا همان درخت کریسمس بهخودیخود نوعی بیماری نیست و فقط نشاندهنده نمایی از یک بیماری است. درواقع، ما یک بیماری پوستی بهنام «پیتریازیس روزهآ» داریم که واکنش پوستی به عوامل متعدد خارجی است؛ یعنی ممکن است روی پوست بدن فردی در واکنش به یک دارو، ویروس، باکتری یا غذایی خاص و جدید، دانههایی نمایان شود که ما از روی ویژگیهای ظاهری آنها میتوانیم «پیتریازیس روزهآ» را تشخیص بدهیم.

بیماری پیتریازیس روزهآ ابتدا خود را با یک ضایعه پیشقراول نشان میدهد. این ضایعه اصلی که به «لک مادر» هم معروف است، میتواند به شکل دایره یا بیضی باشد. اندازه این ضایعه اولیه حدود 3 تا 5 سانتیمتر است و در یک نقطه از بدن ظاهر میشود. بعد از چند روز، قسمتهای دیگری از بدن مانند سینه، پشت، شکم، گردن، ران یا بالای بازو هم درگیر این ضایعه خواهند شد، اما ضایعات بعدی که گاهی آنها را «ضایعات دختر» مینامند، کوچکتر از ضایعه مادر خواهند بود. این بیماری به شکل کلاسیک به موازات دندهها یا شیار بین دندهها بروز میکند و نمایی شبیه درخت کاج کریسمس به خود میگیرد. از اینرو، برخی از افراد نام درخت کریسمس را روی این واکنش حساسیتزا گذاشتهاند. این درحالی است که شکل ظاهری پیتریازیس روزهآ که بسیار هم شایعتر است، اصلا نمای درخت کریسمس ندارد.

پیتریازیس روزهآ میتواند خودش را به دنبال حساسیت بهصورت تاول یا ضایعات اگزمایی نشان دهد. این ضایعات معمولا شبیه ضایعات قارچی هستند که با قرمزی و پوستهریزی همراه میشوند اما برعکس ضایعات قارچی، وسط این ضایعات پاک و حاشیه آنها فعال نیست. این ضایعات در اصطلاح، حالت یقهمانند دارند؛ یعنی حاشیه آنها به سمت داخل فعال است.
معمولا برای تشخیص قطعی پیتریازیس روزهآ ممکن است علاوه بر معاینات بالینی به انجام آزمایش خون یا حتی نمونهبرداری از ضایعات و نتایج آنها نیاز داشته باشیم. پس اگر پزشک برای بیماری انجام آزمایش یا نمونهبرداری را تجویز کرد، اصلا نگران نشوید و مطمئن باشید این کار برای اطمینان از حفظ سلامت فرد مورد نظر انجام میشود.
درمان:
از آنجایی که پیتریازیس روزهآ میتواند یک واکنش حساسیتزا به طیف وسیعی از عوامل بیرونی باشد و عامل زمینهای خاصی برای آن شناسایی یا مطرح نشده، نمیتوان درمان مشخصی برای آن گذاشت. خوشبختانه بثورات پوستی در پیتریازیس روزهآ بهصورت خودمحدودشونده هستند، بنابراین علائم بیماری پس از چند هفته و بهصورت خودبهخود از بین خواهند رفت. به همین دلیل هم پزشک بیمار مورد نظر، درمان خاصی برای او تجویز نکرده است. البته بد نیست بدانید اگر ضایعات ناشی از پیتریازیس روزهآ با خارش همراه باشند، ممکن است درمانهای موضعی برای کاهش خارش تجویز شوند. اگر هم زمینه گلودرد در بیماران وجود داشته باشد، با توجه به شدت و ضعف بیماری و شرححال بیمار، ممکن است مصرف یک دوره آنتیبیوتیک برای او ضروری باشد و این موضوع کاملا به نظر پزشک معالج بستگی دارد. با اینحال، بهتر است بدانید پیتریازیس روزهآ معمولا در گروه بیماریهای بدون درمان قرار میگیرد.
:آیا امکان سرایت این بیماری به سایر افراد وجود دارد؟
نه، این بیماری یک واکنش حساسیتزا در بدن فرد است و تحت هیچ شرایطی احتمال انتقال آن از فردی به فرد دیگر وجود ندارد. گاهی در برخی از خانوادهها ممکن است ابتلا به پیتریازیس روزهآ به دنبال یک عفونت باکتریایی در چند عضو خانواده ایجاد شود. در این موارد، هر کدام از اعضای خانواده به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن خود نسبت به آن عفونت باکتریایی، به این بیماری مبتلا شده و امکان ندارد یکی از اعضای خانواده، بیماریاش را به دیگری منتقل کرده باشد.
:آیا این بیماری در همه گروههای سنی و جنسی دیده میشود؟
بیماری پیتریازیس روزهآ معمولا در سنین نوجوانی و اوایل جوانی اتفاق میافتد و به نظر نمیرسد فردی بعد از طی دوره جوانی یا پس از 35 سالگی درگیر این بیماری شود اما از نظر جنسی، هر دو گروه از دخترها و پسرها میتوانند به این بیماری مبتلا شوند.
این افراد محدودیت غذایی یا محدودیت خاصی از نظر فعالیتهای فیزیکی ندارند. فقط بهتر است برای پیشگیری از تحریک ضایعات پوستی، از شستن بدن با آب داغ در حمام خودداری کنند و به جای لیف و صابونهای غلیظ، از صابونهای ملایم یا شامپو بدن برای پاک کردن پوست خود کمک بگیرند. آب داغ میتواند باعث تشدید خارشهای احتمالی این بیماران شود.
خوشبختانه این بیماری خودمحدودشونده است و بعد از سپری شدن دوره بیماری و درمان خودبهخودی، معمولا هیچ اثری مانند لکهای پوستی از خود برجا نمیگذارد. بد نیست بدانید حساسیت پوستی ناشی از پیتریازیس روزهآ در افراد با پوست روشن خودش را بهصورت ضایعات صورتی یا قرمزرنگ نشان میدهد و در افرادی با پوست تیرهتر به شکل لکههای قهوهای کمرنگ یا پررنگ نمایان میشود که در هر دوی این موارد، نگرانی چندانی بابت باقی ماندن لکهای پوستی ناشی از این ضایعات وجود ندارد.

نقل از هفته نامه سلات شماره 700