هیدروسل چیست؟

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

این بیماری در برخی از نوزادان پسر، در اثر باقی ماندن ارتباط بین حفره داخل شکمی با کیسه بیضه ایجاد می شود.

هیدروسل چیست؟

به تجمع مایع در داخل اسکروتوم، هیدروسل گفته می شود. مایع معمولاً در بین لایه های احشایی و جداری غشای مهبلی اطراف بیضه تجمع پیدا می کند. هیدروسل شایع ترین علت تورم اسکروتوم (کیسهٔ بیضه) است. قبل از تولد، بیضه های نوزادان پسر از شکم او به درون کیسه بیضه جابه جا می شود. یک کیسه کوچک و نازک که روده ها را در جای خود نگه می دارد به همراه بیضه ها به کیسه بیضه می رود. معمولا، پس از پایین رفتن بیضه ها این کیسه موجود در کیسه بیضه، بسته شده و بدن هر گونه مایع اضافی باقی مانده درون این کیسه را جذب می کند. در صورتی که کیسه بسته نشود و یا بسته شود اما مایع اضافی در آن باقی بماند، هیدروسل ایجاد خواهد شد.

انواع هیدروسل

۱- هیدروسل غیرمرتبط (ساده)

هر گاه کیسه­ درون کیسه بیضه بسته شود اما بدن فرد مایع اضافی را قبل از تولد، جذب نکند این نوع از هیدروسل ایجاد می شود. در این نوع از هیدروسل معمولا هنگامی که کودک به سن یک سالگی می رسد خود به خود رفع شده و بدن مایع را جذب می کند.

۲- هیدروسل مرتبط

در هیدروسل مرتبط کیسه ای که از شکم به درون کیسه بیضه می رود به صورت کامل بسته نمی شود و یک روزنه کوچک در آن باقی خواهد ماند. به همین دلیل، مایعات از شکم به درون کیسه بیضه می ریزند. هیدروسل مرتبط به فتق شباهت دارد اما در فتق، مجرای کیسه، بزرگ بوده و روده نیز می تواند به همراه مایعات به درون کیسه پایین بیاید. درمان هیدروسل مرتبط جراحی است.

علائم هیدروسل

در مواجهه با علائم زیر برای تشخیص و درمان هیدروسل به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه نمایید. وجود کیسه ای دیگر در کیسه بیضه که حاوی مایع به نظر می رسد. همچنین تورم بیضه ها که ممکن است یک طرفه یا در هر دو بیضه باشد هم نیاز به بررسی دارد. این تورم ممکن است در هر شرایطی مانند زمان استراحت، گریه کردن و ... وجود داشته باشد.

تشخیص هیدروسل

در صورت وجود علائم ذکر شده، با مراجعه به پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری و بررسی ناحیه شکمی و کشاله ران کودک توسط ایشان، هیدروسل در صورت وجود تشخیص داده خواهد شد. البته در برخی از موارد، به دلیل تجمع زیاد مایع در کیسه بیضه، پزشک نمی تواند بیضه های را احساس کند. در این صورت ممکن است، کیسه بیضه یا شکم را بفشارد و از این طریق تشخیص دهد که آیا کودک به هیدروسل مبتلاست یا خیر.

گاهی اوقات نیز، پزشک متخصص نوری را به کیسه بیضه متورم شده می تابانند. در صورتی که کودک مبتلا به هیدروسل باشد، کیسه بیضه پر از مایعی شفاف به نظر خواهد رسید. در برخی موارد غیر عادی، حتی ممکن است پزشک برای اطمینان از تشخیص خود، انجام سونوگرافی را تجویز نماید.

درمان هیدروسل

1. هیچ کدام از انواع هیدروسل خطرناک نیستند. درمان هیدروسل مرتبط، فقط جراحی است. کشیدن آب دور بیضه توسط سرنگ نیز به دلیل آنکه به سرعت جایگزین خواهد شد، نتیجه ای در بر نخواهد داشت حتی ممکن است بهم زدن راه های لنفاوی بیضه و عفونت هم به همراه داشته باشد.
2. هیدروسلی که جا افتاده است باید به موقع عمل جراحی شود، به تاخیر انداختن عمل جراحی سبب بزرگ تر شدن کیسه بیضه و ظاهر نامناسب پس از عمل جراحی می شود. در عمل جراحی هیدروسل، فقط پوششی که سبب ترشح مایع می گردد، برداشته می شود و خود کیسه بیضه دست نخورده باقی می ماند.
3. هیدروسل های غیر مرتبط معمولا به صورت خود به خود از بین می روند. پزشک تنها در صورتی جراحی را برای هیدروسل های غیر مرتبط پیشنهاد می کند که پس از گذشت یک سال از تولد کودک، هیدروسل از بین نرفته باشد.