درمان مجدد ریشه

دکتر سید محسن هاشمی نیا [ متخصص درمان ریشه ]آدرس وب سایت : www.drhasheminia.ir
آدرس مطب : اصفهان خیابان شمس آبادی چهارراه قصر ساختمان قصر نور طبقه دوم واحد 212 تلفن مطب : 32240085 - 031

آشنایی با مبحثی دیگر از درمان ریشه دندان : درمان مجدد ریشه دندان (Retreatment)

با سلام حضور بیماران گرامی، همان طور که در یادداشت قبل توضیحاتی پیرامون رشته تخصصی درمان ریشه (عصب کشی) ارائه شد در این نوشته برآن شدیم تا در مورد مقوله عصب کشی مجدد (Retreatment) توضیحاتی را بیان کنیم.
ممکن است برای شما پیش آمده باشد که دندانتان سالها پیش تحت درمان ریشه قرارگرفته است اما اکنون پس از سالها در همان قسمت از دهان خود دچار تورم، درد یا حتی آبسه شده اید، یا حتی ممکن است بدون بروز چنین مشکلاتی و حین معاینه روتین دندانپزشکی، دندانپزشکتان به شما بگوید که این دندان شما نیاز به درمان مجدد ریشه دارد. حال این سوال برای شما پیش می آید که آیا دندانی که سالها پیش تحت درمان ریشه قرار گرفته ممکن است دوباره درد بگیرد یا دچار عفونت شود؟

برای پاسخ به این پرسش لازم است روند کلی درمان ریشه یک دندان را توضیح دهیم
همان گونه که از بحث قبل به یاد دارید، درمان ریشه دندان یاTherapy Root Canal شامل سلسله مراحل درمانی است که طی آن پالپ دندان (عروق و اعصاب مرکزی دندان) خارج شده و فضای کانالهای ریشه دندان توسط وسائل مناسب شکل دهی می شوند و نهایتاً این فضاها توسط مواد مناسب مهر و موم شده و دندان توسط ترمیم تاجی مناسب به عملکرد قبلی خود باز می گردد. اما درمان ریشه دندان زمانی موفق خواهد بودکه با مهر و موم کردن مناسب فضای کانالهای دندان هیچ گونه ارتباطی بین محیط دهان (بزاق) و فضای اطراف ریشه های دندان (الیاف پریودنتال) وجود نداشته باشد.
در غیر این صورت به مرور زمان اطراف ریشه ی یک دندان میتواند ضایعه ای تشکیل گردد که اصطلاحاً گرانولوم یا کیست نامیده می شود.در چنین حالتی درمان ریشه اولیه (عصب کشی اولیه) با شکست مواجه شده و با توجه به شرایط و صلاحدید دندانپزشک، یکی از درمان های ذیل شامل درمان ریشه مجدد، انجام جراحی پری اپیکال ( جراحی حول ریشه دندان) و یا کشیدن دندان تجویز می شود.

اما چه مواردی ممکن است منجر به درمان ریشه ناموفق دندان و نیاز آن به درمان مجدد شود ؟
1- همان گونه که قبل تر گفته شد، در طی یک درمان ریشه موفق، تمامی کانال های یک دندان، با رعایت دقیق طول آنها باید تحت مراحل پاکسازی و شکل دهی قرار گیرند. به بیان دیگر اگر پاکسازی و شکل دهی کانالهای یک دندان، کوتاه تر یا بلندتر از طول واقعی آن انجام گیرد، ممکن است در آینده، عدم پاکسازی کانال ریشه باعث بروز عفونت، ضایعه و یا تشکیل آبسه گردد. در چنین شرایطی، درمان ریشه مجدد با رعایت دقیق طول کانالها در از بین بردن عفونت یا ضایعه، موفق خواهد بود.

2- تعداد کانالهای هر دندان عدد ثابت و از پیش تعیین شده ای نیست. بلکه این عدد برای هر دندان و هر فرد متغیر است. مثلاً در مورد دندان کرسی اول، تعداد کانال ها از 3 تا 5 کانال در هر فرد متغیر است . لذا ممکن است در طی درمان ریشه اولیه، یک یا چند کانال از دید و عملکرد دندانپزشک مخفی مانده باشد. حال با گذشت زمان، این کانالها میتوانند باعث بروز عفونت و نیاز دندان به درمان ریشه مجدد شوند.
3- ممکن است حین درمان ریشه، خطاهائی توسط دندانپزشک معالج رخ داده باشد. این خطاها شامل شکستن یک وسیله داخل کانال دندان، تضعیف یا سوراخ شدن قسمتی از ریشه، پرکردن نامطلوب فضای کانالها و .... باشد. در چنین مواردی دندانپزشکِ متخصصِ درمان ریشه با انجام درمان مجدد ریشه، سعی در برطرف کردن این مشکلات خواهد کرد.
4- در شرایطی ممکن است دندانی سالها پیش درمان ریشه و ترمیم شده باشد. ولی در حال حاضر علیرغم ایده آل نبودن درمان ریشه اولیه، بیمار هیچ گونه علامت و یا دردی مربوط به آن دندان احساس نکند.اکنون پس از سالها بیمار تصمیم به روکش کردن دندان دارد. از آنجا که دندانی که قرار است روکش شود باید شرایط درمان ریشه ایده آل را داشته باشد دندانپزشک ممکن است نظر به درمان ریشه مجدد دندان بدهد، یا مثلاً دندان به علت نداشتن مهر و موم تاجی (پرکردگی نامطلوب تاجی) مدتهاست در معرض بزاق و میکروبهای داخل دهانی است .دراین موارد، دندان پس از انجام درمان ریشه مجدد،با خاطری مطمئن روکش خواهد شدتا احتمال مشکلات و هزینه های بعدی کاهش یابد.
موارد عمده دیگری هم وجود دارد که ممکن است دندان را کاندید درمان مجدد ریشه کند که توضیح بیشتر پیرامون آنها از حوصله بحث خارج است.حال ممکن است این سوال پیش آید که آیا با انجام درمان مجددِ ریشه، تمامی مشکلات ناشی از درمان قبلی از بین خواهد رفت؟ جواب منفی است چرا که عواملی همچون علت ایجاد مشکل پس از درمان اولیه، وجود یا عدم وجود ضایعه اطراف ریشه دندان، مهارت دندانپزشک در انجام درمان ریشه و ..... میتواند درصد موفقیت این درمان را متغیر سازد.تنها در مواردی که علت مشکل اولیه کاملاً مرتفع گردد دندان می تواند بدون مشکل به عملکرد (Function) خود در دهان بیمار ادامه دهد. با وجود تمام مسائل گفته شده درمانِ مجددِ ریشه ی دندان، یک انتخاب درمانی مناسب برای دندانهایی است که درمان ریشه اولیه مناسبی دریافت نکرده اند.