کنترل چربی خون با تغذیه

شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

بالا بودن چربی خون جز شایع ترین اختلاال تغذیه ای به شمار می آید

اشکال کلسترول خون، بالا بودن تری گلیسرید و بالا بودن ( LDLکلسترول بد) یا پایین بودن ( HDLکلسترول خوب) قابل بررسی است

در واقع کلسترول علاوه بر دریافت، از طریق رژیم در سلول های کبدی نیز ساخته می شود که این مسئله اخیر می تواند بر اساس سابقه خانوادگی موجب بالا رفتن ساخت و ساز شود و بهتر است تمامی افراد چنین خانواده هایی تحت رژیم کم کلسترول قرار گیرند.

افزایش کلسترول خون مگر در مواردی که بسیار بیشتر از حد طبیعی باشد (که معمولا با سرگیجه همراه است) به خودی خود نشانه هایی ندارد و شخص نمی تواند متوجه آن شود، مگر اینکه از خون او آزمایش به عمل آید..

در واقع محدوده مطلوب برای چربی های خون عبارت است از:

کلسترول: کمتر از 200-180 میلی گرم در دسی لیتر

تری گلیسیرید: کمتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر

LDL :کمتر از 160میلی گرم در دسی لیتر

HDL :برای آقایان بین 40- 50 میلی گرم در دسی لیتر و برای خانم ها بین 60-50 که HDL زیر 35 خطرناک است

غذاهایی که در طول رژیم باید از مصرف آنها خودداری کرد یا مصرف آنها را به حداقل رساند:

۱ - حذف کامل چربی های مرئی (چربی هایی که با چشم دیده می شوند)، چربی های اشباع شده و چربی هایی که در دمای اتاق جامد هستند مثل: گوشت های قرمز که چربی در لابه لای بافت آنها قرار دارد، کره، روغن های نباتی جامد، پیه و دنبه، پوست مرغ، خامه، مایونز و...

۲ - حذف لبنیات پرچرب و جایگزین کردن آن با انواع کم چرب (زیر 5/1 درصد چربی) یا بدون چربی، شامل خامه ها، پنیر های خامه ای (گودا، پیتزا و...)، ماست های پرچرب، سر شیر و...

۳ - حذف کامل مصرف بعضی از غذاهای دریایی که حاوی کلسترول بالا هستند، مثل: خرچنگ، میگو، خاویار، صدف.

۴ - مصرف حداکثر 2 عدد زرده تخم مرغ در هفته و استفاده از سفیده به شکل آب پز مانعی ندارد.

۵ - حذف کربوهیدرات های ساده مثل مواد قندی (قند، شکر، مربا، کارامل، ژله، نوشابه و...

۶ - حذف بیسکوئیت ها و شیرینی هایی که در بازار وجود دارد و در تهیه آنها از کره و روغن های جامد و آرد های سفید استفاده شده است، همچنین غلات صبحانه ای، کیک ها، کلوچه و پیراشکی.

۷ - حذف شیر های فرآوری شده مثل: شیر کاکائو، شیر قهوه و شیرموز با ماندگاری بالا که حاوی افزودنی هستند.

۸ - مصرف امعاء و احشاء مثل: کله پاچه، جگر و مغز که کلسترول بالا دارند (خوراک دل که کاملا چربی آن گرفته شده باشد مانعی ندارد.)

۹ - آبگوشت ها و خورشت های چربی گرفته شده مصرف شده یا بدون چربی طبخ شود، در حین پخت، روغن های جامد و کره اضافه نشود.

۱۰ - حذف آجیل در افراد با کلسترول بالا لزومی ندارد و افراد با تری گلیسیرید بالا، باید مغزهای گیاهی را هم محدود کنند زیرا تری گلیسرید در برابر کاهش، مقاومت بیشتری نشان می دهد. بادام زمینی در هر دو مورد ممنوع است

۱۱- اعتدال در مصرف کربوهیدرات های کمپلکس شامل: برنج، نان سفید، آرد های بدون سبوس، بیسکوئیت های کم چرب، ماکارونی و سیب زمینی (البته سیب زمینی به شکل آب پز همراه مقداری سبزی تازه یا خشک مثل نعناع و آویشن و لیمو سودمند نیز هست.

۱۲ - در افراد با تری گلیسیرید بالا توصیه می شود میوه های خیلی شیرین (موز، گلابی، خربزه، زرد آلو، خرمالو و...) محدود شده و آب میوه های شیرین و صنعتی حذف شود.

۱۳ - محصولات فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس که در حین فرآیند، مقدار زیادی چربی های اشباع و افزودنی های ادویه ای به آنها اضافه شده، بهتر است حذف یا محدود شود.

مواردی که شایسته است در رژیم غذایی رعایت شود:

۱ - برنج به شکل کته و بدون روغن طبخ شده و سپس در خاتمه پخت به آن روغن اضافه شود که اگر از انواع مایع باشد بهتر است

۲ - طبخ انواع غذاها به شکل آب پز، بخارپز یا در ماکروویو بدون نیاز به سرخ کردن صورت گیرد.

۳ - گنجاندن سبزی ها و میوه های تازه به مقدار زیاد در برنامه غذایی روزانه (کرفس، لوبیاسبز، هویج، مارچوبه، بروکلی، کدو و...

۴ - مصرف روزانه 2/1 لیوان هویج رنده شده در روز.

۵ - مصرف روزانه یک عدد سیب با پوست، خصوصا در افراد با کلسترول بالا.

۶ - استفاده از ادویه مفید زرد چوبه به میزان متعادل تحقیقات جدید حاکی از این است که زردچوبه حاوی ماده مفید کورکومین است و در کاهش کلسترول و گرفتگی عروق بسیار کارآمد است

۷ - مصرف مایعات فراوان به میزان 7- 8 لیوان آب سالم و گوارا در روز.

۸ - پیاده روی سه بار در هفته و هر دفعه 20 تا 30 دقیقه.

۹ - مصرف منابع ویتامین c مثل: گوجه فرنگی، لیمو ترش، جعفری، توت فرنگی، فلفل دلمه و مرکبات و سبزی های تازه.

۱۰ - استفاده حداقل 2 بار در هفته از ماهی به علت داشتن اسید های چرب و امگا 3 و دارا بودن خاصیت آنتی اکسیدانی.

۱۱ - استفاده از کدو و شوید با ماست های کم چرب به عنوان میان وعده.

۱۲ - مصرف لبنیات (شیر، ماست، دوغ زیر 5/2درصد چربی)

۱۳ - استفاده حتی الامکان از گوشت های سفید(مرغ، ماهی، بوقلمون) و...