کاربرد بیوپسی چیست؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

بیوپسی یا نمونه برداری روشی برای بررسی دقیق تر بافت های بدن است که مشکوک به ابتلا به بیماری هستند . زمانی که آزمایش های اولیه غیرطبیعی بودن قسمتی از بدن را نشان دهند ، پزشک درخواست بیوپسی می کند . آزمایش ها و عکسبرداری از ناحیه مورد نظر در بدن ، برای تشخیص توده یا غیرطبیعی بودن بافت کاربرد دارد اما قابلیت تمیز بین بافت سرطانی و غیر سرطانی را ندارد . بیوپسی ، تنها راه قطعی و مطمئن تشخیص در اکثر سرطان ها است . بیوپسی متدی کم خطر و بدون درد است .

نمونه برداشته شده از بافت در آزمایشگاه بررسی میکروسکوپی می شود . چگونگی انجام بیوپسی به محل بافتی که از آن نیاز به نمونه برداری هست ، بستگی دارد . برای انجام بیوپسی نیاز به ناشتا بودن نیست اما اگر بیمار دارویی مصرف می کند ، حتما پزشک خود را در جریان بگذارد . بهتر است داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی و آسپرین مصرف نشود .

به چه دلایلی انجام بیوپسی توصیه می شود ؟

اگر بیماری دارای نشانه هایی از بیماری سرطان باشد ، پزشک معالج برای اطمینان از تشخیص صحیح ، بیوپسی از بافت ناحیه مشکوک را درخواست می کند اما این به آن معنا نیست که الزاما بیمار مبتلا به سرطان است . برای مثال اگر توده ای در سینه ( پستان )یک بیمار وجود داشته باشد و عکسبرداری و سونوگرافی آن را تایید کرده باشند تنها راه تشخیص قطعی سرطانی بودن یا نبودن این توده بیوپسی است . به صورت معمول بیوپسی برای شناسایی قطعی سرطان به کار می رود اما می تواند به شناسایی مسائل دیگری نیز کمک کند .

بعنوان مثال چند مورد از شرایطی که نیاز به نمونه برداری دارند را ذکر می کنیم :

- تشخیص قطعی در مورد توده های دیده شده در ماموگرافی
- بیماری های مختلف پوست به عنوان مثال : تغییر شکل خال روی پوست که احتمال ملانوما دارد .
- تشخیص سیروز کبدی در بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن
- عفونت هایی مانند عفونت غدد لنفاوی

کاربرد بیوپسی چیست ؟

نمونه برداری یا بیوپسی تقریبا از هر جای بدن ممکن است انجام شود . مانند پوست ، اندام ها و ساختارهای مختلف بدن . بیوپسی برای بررسی دقیق ناهنجاری در اندام ها و بدن انجام می گیرد این ناهنجاری های عبارتند از :

- ناهنجاری های ساختاری : مانند تورم در یک اندام
- ناهنجاری های عملکردی : مانند مشکلات کبد و کلیه

سپس نمونه برداشته شده از بافت زیر میکروسکوپ بررسی می شود . چنانچه در نمونه مورد آزمایش ، سلول های غیر عادی دیده شود . بیمار برای بررسی های دقیق تر کاندید می شود . در مواردی که بیماری بارز است ، بیوپسی کمک می کند که شدت بیماری و پیشرفت آن یا میزان بهبود و پاسخ به درمان ، مشخص شود .

انواع بیوپسی

- نمونه برداری اکسینال : به آن بیوپسی کلی نیز گفته می شود . در این روش اگر پزشک به ناحیه ای مشکوک شود کل بافت آن را برداشته و برای آزمایش و بررسی به پاتولوژی می فرستد .
- نمونه برداری انسیالیزه : در این روش تنها بخشی از بافت ناحیه مورد نظر برداشته می شود .
- نمونه برداری با سوزن ریزه : از این روش برای برداشتن مقداری از سلول ها یا مایعات محل مورد نظر به وسیله یک سوزن نازک و بلند ، استفاده می شود .
- نمونه برداری سوزن هسته : در این روش پزشک با کمک یه سوزن مخصوص بخش کوچکی از بافت را خارج می کند .

روش انجام بیوپسی

تقریبا در همه روش های مختلف بیوپسی ، از وسیله و ابزاری تیز برای برداشتن نمونه و مقدار کمی از بافت محل مورد نظر استفاده می شود . برای انجام بیوپسی در نواحی حساس ابتدا محل را به صورت موضعی بی حس می کنند .

• بیوپسی با سوزن
• بیوپسی با کمک دستگاه سی تی اسکن
• بیوپسی با کمک سونوگرافی
• بیوپسی حین جراحی
• بیوپسی سوزن ظریف یا آسپیراسیون
• بیوپسی آندوسکوپی

نقاهت پس از بیوپسی

اغلب بیوپسی ها فقط نیاز به بی حسی موضعی دارند و در دسته عمل های سرپایی قرار می گیرند و نیاز به بستری شدن ندارد . اما اگر بیوپسی حین عمل جراحی و با بیهوشی عمومی همراه باشد ، یک شب بستری خواهد داشت . اکثر بیوپسی بدون درد هستند ولی بسته به موضعی که بیوپسی روی آن انجام می شود ، ممکن است مقداری درد نیز داشته باشد که با مصرف مسکن قابل اغماض خواهد بود .