انواع بریس مناسب ضایعات نخاعی

دکتر بیژن فروغ [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drforogh.ir
آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف تلفن مطب : 66576424 - 021

اهداف ارتز برای آسیب نخاعی:

ارتز برای بیماران آسیب نخاعی دو عملکرد اصلی دارد:

• تثبیت ستون فقرات برای ارتقاء بهبود در محل آسیب
• حمایت از قسمت های آسیب دیده بدن برای توانبخشی عملکردی

در نتیجه ، پوشیدن ارتز می تواند به بیماران آسیب نخاعی کمک کند تا باعث:

• محدود کردن حرکات ستون فقرات برای جلوگیری از آسیب بیشتر و گسترش بهبودی
• اصلاح ناهماهنگی ها و تثبیت ستون فقرات
• مقابله با اسپاستیک و کشیدن آرام ماهیچه های سفت
• ارتقاء وضعیت تناسب بدن
• کاهش وزن و درد در مفاصل

انواع بریس:

پزشک شما بهترین توصیه را برای نوع بریس پس از SCI شما ارائه می دهد. که براساس میزان سختی به دو گروه زیر تقسیم می شوند:

• نرم: یک نمونه بریس نرم، یقه گردنی است که از فوم متراکم با بستر Velcro ساخته شده است. این نوع یقه به طور موقت برای درمان ضربات گردنی استفاده می شود.
• سخت: یقه سفت گردن (به عنوان مثال، یقه فیلادلفیا) ممکن است برای تثبیت گردن در پی آسیب دیدگی مانند شکستگی مهره استفاده شود. یقه های سفت معمولا 24 ساعته استفاده می شوند.

نوع ارتزی که می پوشید ممکن است به شدت و میزان آسیب نخاعی شما بستگی داشته باشد. همه کسانی که دچار ضایعه نخاعی هستند به ارتز احتیاج ندارند اما آن هایی که این کار را انجام می دهند می توانند از حمایت اضافی بسیار سود ببرند. انواع مختلف ارتزهایی که به بیماران ضایعه نخاعی توصیه می شود عبارتند از:

دستگاه بی حرکتی استرنو اکسیپیتال فک پایین (SOMI):

این بریس از قفسه سینه وسط (استرنو)، قاعده جمجمه (بخش پس سری) و ناحیه چانه (فک پایین) پشتیبانی می کند. از حرکت سر و گردن به بالا و پایین یا طرفین جلوگیری می کند. یک سربند در سراسر پیشانی بسته شده و به یک قطعه چانه متصل می شود که فک پایین را پشتیبانی می کند. قطعه چانه به وسیله ای از نوع جلیقه متصل می شود.

حلقه (Halo):

حلقه هالو یا تاج هالو وسیله ای است که دور تا دور شما را احاطه کرده و روی سر شما ثابت شده است. هالو زمانی استفاده می شود که ستون فقرات گردنی ناپایدار باشد. به عنوان مثال، جراحی گردن می تواند باعث بی ثباتی گردن شود، بنابراین حلقه هالو یا تاج هالو به نگه داشتن گردن در زمان بهبودی کمک می کند. حلقه هالو معمولاً از طریق طناب به تخت شما متصل می شود.

جلیقه (Halo):

جلیقه هالو ترکیبی از حلقه هالو و دستگاهی شبیه به جلیقه است که در تنه شما پوشیده شده است. حلقه هالو از طریق میله های فلزی قابل تنظیم به جلیقه متصل می شود. جلیقه هالو ستون فقرات گردنی را تثبیت می کند و به شما امکان حرکت می دهد.

سنجاق هایی که به طور مساوی در اطراف حلقه هالو وجود دارد، با بی حسی موضعی به دو طرف سر شما متصل می شوند. این روش توسط یک سری اشعه ایکس دنبال می شود تا مطمئن شوند که ستون فقرات گردنی به درستی قرار گرفته است. برخی از پزشکان چند روز قبل از چسباندن جلیقه از حلقه هالو در رختخواب استفاده می کنند (در صورت مناسب با مورد بیمار).

بریس های دیگر:

در حین توانبخشی و پس از آن، بریس برای تثبیت مفاصل، ضعف ماهیچه ها و کمک به عملکرد استفاده می شود. برخی از وسایل ارتز شامل الکترودهای محرک هستند، به عنوان مثال: یک دستگاه ارتوزی دارای الکترودهایی است که دست ها را برای درک آن ها تحریک می کند. ارتزها متناسب با بیمار ساخته می شوند و نیاز او را برآورده می کنند، که شامل مچ دست، شانه، زانو، مچ پا، پا یا سایر مفاصل یا قسمت های بدن است.

بریس ستون فقرات:

• ارتز گردن-قفسه سینه (CTO) گردن و قسمت فوقانی کمر را تثبیت می کند. ارتز قفسه سینه-کمری-خاجی (TLSO) کل تنه را احاطه می کند و در نهایت، ارتز کمری-خاجی (LSO) نیمه پایینی تنه را تثبیت می کند.
• بریس ستون فقرات حمایت اضافی لازم برای حفظ حالت عمودی نشستن، جلوگیری از آسیب بیشتر و ارتقاء بهبودی را فراهم می کند.

بریس اندام تحتانی:

• همه بیماران ضایعه نخاعی در اندام تحتانی خود دچار ضعف می شوند. صرف نظر از این که بیمار دچار آسیب نخاعی گردنی، قفسه سینه، کمری یا خاجی است، ارتز اندام تحتانی ممکن است مفید باشد.
• ارتز مچ پا (AFO) برای بیماران آسیب نخاعی که ضعف مچ پا دارند، مفید است. این ارتز پایداری و پشتیبانی برای مچ پا را برای جلوگیری از افتادن پا هنگام راه رفتن فراهم می کند.
• کسانی که از زانو به پایین فلج می شوند ممکن است از ارتز زانو-مچ پا-پا (KAFO) و کسانی که فلج کل قسمت تحتانی بدن دارند، ممکن است نیاز به ارتز مفصل ران-زانو-مچ پا-پا (HKAFO) داشته باشند.

بریس اندام فوقانی:

1. ناحیه گردنی نخاع سر، گردن و بازوها را عصب دهی می کند.
2. آسیب های نخاعی گردنی (آسیب به قسمت های فوقانی نخاع در ناحیه گردن) ممکن است نیاز به بازوبند یا مچ بند را برای مدیریت اسپاسم اندام فوقانی ایجاد کند.
3. کسانی که دارای ضایعات قفسه سینه ای، کمری یا خاجی هستند، عموماً دارای عملکرد کامل اندام فوقانی هستند. بنابراین نیازی به ارتز اندام فوقانی نخواهند داشت.

گچ گیری سریال:

گچ گیری سریال ممکن است به رفع اسپاسم شدید کمک کند. هنگام اعمال کشش ملایم بر عضله اسپاستیک در یک دوره زمانی، ماهیچه ها طولانی تر می شوند که می تواند به افزایش دامنه حرکتی کمک کند. اندام های آسیب دیده به صورت هفتگی تا 12 هفته بازسازی می شوند تا هر بار که گچ جدیدی اعمال می شود، ماهیچه بیشتر از زمان قبلی کشیده شود.

گچ گیری سریال به آرامی ماهیچه های اسپاستیک را کش می دهد و همچنین از سفت شدن بیشتر آن عضلات جلوگیری می کند.

مدت زمان پوشیدن ارتز در بیماران آسیب نخاعی:

مدت زمانی که فرد ارتز می پوشد بستگی به شدت آسیب دارد. به طور معمول، بیمار آسیب نخاعی ممکن است به مدت 6 ماه تا بهبودی ستون فقرات، از بریس تثبیت کننده ستون فقرات استفاده کند. پزشک تعیین می کند که چه موقع مناسب و بهتر است که به تدریج زمان صرف شده برای پوشیدن ارتز کاهش یابد.

اگر بیمار استفاده از ماهیچه های خود را متوقف کرده و به شدت به ارتز خود تکیه کند، بدن بیمار آنقدر به استفاده از بریس عادت می کند که نحوه درگیر شدن ماهیچه ها را فراموش می کند.

سیستم عصبی مرکزی به طرز باورنکردنی سازگار است و قابلیت پلاستیسیته عصبی (توانایی ایجاد مسیر عصبی جدید) را دارد. آسیب ناشی از آسیب نخاعی قابل برگشت نیست اما نخاع می تواند عملکردهای آسیب دیده را دوباره یاد بگیرد. بهترین راه برای ترویج پلاستیسیته عصبی، تکرار انبوه است. هرچه بیمار یک حرکت ضعیف را بیشتر تکرار کند، مسیرهای عصبی قوی تر می شوند. حرکت به تدریج طبیعی تر شده تا اینکه روزی احتیاج بیمار به ارتز از بین می رود.