آرتروز گردن در هفت مهره اول در قاعده جمجمه، ستون فقرات گردنی رخ می دهد. بسیاری از افراد مبتلا به آرتروز گردن ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند. شایعترین علائم آتروز گردن پیشرفته، سردرد و دست درد است و زمانی بروز می کند که مهره های بالایی ساییده شده باشند. در این شرایط، خارهای استخوانی ایجاد شده به عصب های اطراف نخاع و گردن فشار می آورند.
درمان سریع آرتروز گردن با روشهای طب فیزیکی، جهت کمک به تسکین درد، بهبود انعطاف پذیری و قدرت عضلات گردن و تضمین نتایج بهینه از درمان بیمار اهمیت زیادی دارد.

آرتروز گردن چیست؟

آرتروز گردن یا اسپوندیلوز گردنی (Cervical Spondylosis) نوعی بیماری تخریبی در مهره ها و دیسک های گردن است که به علت فرسایش مفاصل گردنی ایجاد می شود. این وضعیت باعث از بین رفتن خاصیت انعطاف پذیری و بافت های محافظ بین مهره ها می شود. در نتیجه، تماس مهره ها با یکدیگر افزایش می یابد و می تواند منجر به درد، سفتی گردن، محدودیت دامنه حرکتی و گاهی اوقات فشار بر روی عصب های نخاعی شود.

علت آرتروز گردن

علت های متعددی در بروز آرتروز گردن نقش دارند. این عوامل می توانند به صورت ترکیبی باعث تخریب تدریجی مفاصل شوند و مشابه آرتروز ستون فقرات در سایر نواحی بدن عمل می کنند.

• افزایش سن: فرسودگی بافت ها و کاهش انعطاف غضروف ها با افزایش سن یکی از اصلی ترین عوامل است.
• وضعیت نادرست بدن: نشستن طولانی مدت پشت میز یا استفاده نادرست از موبایل و لپ تاپ، فشار مداوم بر مهره های گردنی ایجاد می کند.
• آسیب های قبلی: ضربه به گردن در اثر تصادف یا سقوط، احتمال آرتروز را افزایش می دهد.
• ژنتیک: برخی افراد به صورت ارثی استعداد بیشتری برای تخریب مفاصل گردن دارند.
• مشاغل تکراری: فعالیت هایی مانند رانندگی طولانی مدت یا کارهای سنگین می توانند باعث سایش مهره ها شوند.
• کم تحرکی و ضعف عضلات گردن: نداشتن فعالیت بدنی کافی موجب افزایش فشار روی آرتروز مفاصل و کاهش پایداری ستون فقرات می شود.

علائم آرتروز گردن

مهم ترین علائم آرتروز گردن شامل موارد زیر می باشد:

• دردی که از گردن به سمت شانه یا بین تیغه شانه ها (دنده ها) در کمر کشیده می شود.
• درد و گرفتگی گردن که هنگام بیدار شدن در اول صبح شدیدتر است و پس از برخاستن و حرکت کردن بهبود پیدا می کند.
• درد گردن که در اواخر شب شدت آن بیشتر می شود.
• درد گردن همراه با سر درد به ویژه درد در قسمت پشت سر.
• صدا دادن گردن در هنگام چرخاندن آن.

تشخیص آرتروز گردن

تشخیص دقیق توسط متخصص طب فیزیکی انجام می شود و معمولاً شامل مراحل زیر است:

• معاینه فیزیکی: بررسی دامنه حرکتی، حساسیت عضلات و واکنش های عصبی.
• تست های عصبی و عضلانی: ارزیابی قدرت عضلات و عملکرد اعصاب گردنی.
• عکس رادیولوژی (X-Ray): برای مشاهده تغییرات استخوانی و فاصله بین مهره ها.
• MRI: نشان دهنده وضعیت دیسک ها و فشار بر عصب ها است.
• CT Scan: برای بررسی دقیق ساختار مهره ها.
• الکترومیوگرافی (EMG): ارزیابی انتقال پیام عصبی بین گردن و اندام ها.

به نقل از سایت my.clevelandclinic.org :
A healthcare provider will do a physical examination, including looking for bumps or knots in your neck. They may check your:

• Neck flexibility.
• Muscle strength and reflexes in your hands, arms or legs.
• Reflexes.
• Gait (how you walk).

ترجمه فارسی:
یک پزشک متخصص، معاینه فیزیکی انجام می دهد که شامل بررسی وجود برآمدگی ها یا گره های غیرطبیعی در ناحیه گردن است. او ممکن است موارد زیر را نیز ارزیابی کند:

• انعطاف پذیری گردن
• قدرت عضلات و رفلکس ها در دست ها، بازوها یا پاها
• واکنش های عصبی (رفلکس ها)
• الگوی راه رفتن (نحوه حرکت یا گام برداری)

روش های درمان آرتروز گردن

پزشک با معاینه فیزیکی بیمار، روش های درمانی مناسب را انتخاب می کند. روشهای درمان گردن درد ناشی از آرتروز گردن ممکن است شامل یک یا چند مورد زیر باشند:

فیزیوتراپی برای آرتروز گردن

اولین درمان توصیه شده برای آرتروز گردن، معمولاً کشیدن و تقویت عضلات ضعیف شده و خسته، می باشد. فیزیوتراپیست شما همچنین ممکن است از کشش گردن و یا وضعیت درمانی (posture therapy) استفاده کند. برنامه های فیزیوتراپی گردن متفاوت اند؛ ولی معمولاً بین 6 تا 8 هفته به طول می انجامند که در هر هفته 2 تا 3 جلسه برنامه ریزی شده است.

داروهای ضد التهاب

در طول اولین فاز درمان آرتروز گردن با دارو معمولاً چندین دارو به طور همزمان و به منظور برطرف کردن درد و التهاب استفاده می شوند.

شل کننده های عضلانی گردن

داروهایی از قبیل سیکلوبنزاپرین یا کاریزوپرودول نیز می توانند در موارد اسپاسم های دردناک عضلانی، استفاده شوند.

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی

غالباً داروهای ایبوپروفن و ناپروکسن به همراه استامینوفن، اولین داروهایی هستند که برای درد مهره گردن تجویز می شوند. این داروها برای برطرف کردن درد و التهاب کاربرد داشته و بسته به نوع مشکل، ممکن است برای چند هفته تجویز شوند. اگر فرد موارد جدی منع مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی را داشته و یا درد وی به خوبی کنترل نشود، می توان از انواع دیگر داروهای مسکن درد، کمک گرفت.

گردنبندهای طبی نرم

گردن بندهای طبی برای آرتروز گردن، حرکات گردن را محدود کرده و به عضلات آن اجازه استراحت می دهند. استفاده از گردن بندهای طبی باید کوتاه مدت باشد؛ چراکه استفاده طولانی مدت از آنها می تواند باعث تضعیف عضلات گردن شود.

گرما و سرما درمانی

استفاده محتاطانه از یخ، گرما، ماساژ و دیگر درمان های موضعی، می تواند علائم آرتروز گردن را بهبود بخشد.

روشهای تزریقی

بسیاری از بیماران به کمک تزریق استروئید، به طور کوتاه مدت، از درد رهایی پیدا می کنند. انواع زیادی از این تزریقات به سادگی انجام می شوند. رایج ترین روش ها برای گردن درد در ادامه معرفی می شوند.

بلوک اپیدورال گردنی

طی این عمل، استروئید و داروی بی حسی، به درون فضای مابین نخاع و پوشش آن (فضای اپیدورال)، تزریق می شوند. این روش به طور معمول برای درد گردن و یا دست که ممکن است ناشی از بیرون زدگی یک دیسک گردن باشد (رادیکولوپاتی یا پینچ عصبی) انجام می شود.

بلوک مفاصل فاست گردنی

استروئید و داروهای بی حسی در طی این عمل، به درون کپسول مفصل فاست تزریق می شوند. مفاصل فاست در پشت گردن قرار داشته و باعث ثابت ماندن و تحرک می شوند. این مفاصل ممکن است دچار آماس شده و به درد گردن کمک کند.

بلوک شاخه میانی عصب گردن

این روش در برخی موارد درد مزمن استفاده می شود. از این روش می توان هم برای تشخیص و هم درمان یک مفصل دردناک، استفاده کرد. در طی مرحله ی تشخیصی این روش، عصب مربوط به مفصل فاست به وسیله یک داروی بی حسی بلوک می شود. (مانند داروی استفاده شده توسط دندانپزشک ها) پس از آن پزشک در مورد از بین رفتن کامل درد سوال می کند، اگر این طور بوده و درد به کلی از بین رفته باشد، پزشک منشأ اصلی درد گردن را مشخص کرده است. قدم بعدی، بلوک کردن عصب به طور دائمی است، به طوری که با استفاده از امواج رادیویی، به عصب آسیب وارد میشود.

روش های پیشگیری از آرتروز گردن

برای کاهش خطر ابتلا و کنترل علائم آرتروز گردن و سایر انواع آرتروز کمر ، رعایت موارد زیر ضروری است. این موارد بخشی از اصول کلی پیشگیری از آرتروز در بدن نیز محسوب می شوند:

• حفظ وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن و ایستادن.
• انجام ورزش های منظم گردن زیر نظر فیزیوتراپیست.
• پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین.
• خوابیدن روی بالش استاندارد و مناسب قوس گردن.
• کنترل وزن و تغذیه سالم برای حفظ سلامت مفاصل.

ورزش برای آرتروز گردن

ورزش یکی از مؤثرترین روش های غیردارویی برای درمان آرتروز کمر و گردن است که علاوه بر کاهش درد، موجب بهبود حرکات گردن و تقویت عضلات اطراف مفاصل می شود. نکته مهم این است که حرکات باید به صورت صحیح و اصولی انجام شوند تا از فشار بیش از حد بر مفاصل جلوگیری شود. انجام تمرینات منظم باعث بهبود انعطاف پذیری، کاهش خشکی و تسکین درد می شود.

از تمرینات مفید برای آرتروز گردن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تمرین کششی عضلات پشت گردن
• حرکت نشسته روی زمین
• حرکت کششی کبری
• کج کردن گردن به طرفین
• چرخش گردن
• تمرینات مقاومتی سبک
• گرد کردن شانه ها

اجرای این حرکات زیر نظر متخصص فیزیوتراپی، در بهبود عملکرد مفاصل و کاهش علائم بیماری بسیار مؤثر است.

خطرات آرتروز گردن

در صورت عدم درمان به موقع، آرتروز گردن ممکن است منجر به موارد زیر شود:

• فشار بر ریشه های عصبی و بروز بی حسی در دست ها
• اختلال در تعادل یا حرکت در مراحل پیشرفته
• درد مزمن و محدودیت دائمی حرکت گردن

برای آرتروز گردن به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

در صورت بروز درد یا محدودیت حرکتی در ناحیه گردن، بهترین گزینه مراجعه به متخصص طب فیزیکی و توانبخشی یا پزشک ارتوپد است. متخصص طب فیزیکی با بررسی دقیق مفاصل و عضلات گردن، از روش های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، تمرینات تقویتی، لیزر درمانی و تکنیک های کاهش درد برای درمان آرتروز گردن استفاده می کند و به بهبود عملکرد و کاهش التهاب کمک می نماید. در موارد پیشرفته تر که علائم بیمار با درمان های غیرجراحی کنترل نشود، ممکن است نیاز به ارجاع به متخصص ارتوپدی برای بررسی های تکمیلی و درمان های پیشرفته تر وجود داشته باشد.
در مجموع، آرتروز گردن یکی از اختلالات شایع مرتبط با افزایش سن است که در صورت بی توجهی می تواند منجر به درد مزمن و کاهش دامنه حرکتی شود. تشخیص و درمان به موقع توسط متخصص طب فیزیکی در اصفهان، نقش مهمی در کنترل علائم، پیشگیری از آرتروز ، بهبود انعطاف پذیری و در نهایت موجب ارتقای کیفیت زندگی بیمار می شود.

نسخه اصلی مطلب آرتروز گردن چیست؟ راه های تشخیص آرتروز گردن در کلینیک دکتر فلاح را در سایت دکتر سلمان فلاح بخوانید.

---