آیا صدا دادن گردن نیاز به درمان دارد؟

دکتر بیژن فروغ [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drforogh.ir
آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف تلفن مطب : 66576424 - 021

اگر همزمان با انجام حرکات معمول در مفاصل گردن خود، صداهای غیر معمولی را بشنوید، این حس غیر معمول، کریپتوس گردن نام دارد. صداهای ترکیدن، ترک خوردن، کوبیدن یا حتی ساییدن از جمله صداهای غیر معمولی هستند که می توانند همزمان با انجام حرکات معمول مفصلی ایجاد شوند.

کریپتوس گردن نیز حالتی است که به صورت نسبتاً شایع در اغلب افراد ایجاد می شود. شما می توانید در هر سن و شرایطی، کریپتوس گردن را حس کنید، اگرچه که با افزایش سن، احتمال ایجاد کریپتوس نیز افزایش می یابد. اگر هر روز این صدا را تجربه می کنید و یا اینکه روزانه چندین بار آن را تجربه می کنید، این حالت، غیر طبیعی و غیر معمول است. ایجاد چنین صداهایی در مفصل گردن به طورکلی به عنوان یک عامل مهم و نگران کننده نیست؛ اما ایجاد این حالت به صورت مزمن و تکرار شونده و البته همراه با درد، می تواند نشانه یک اختلال و مشکل جدی باشد، لذا بهتر است برای تشخیص علت آن به پزشک مراجعه کنید.

علل صدا دادن گردن

1. تشکیل حباب داخل مایع: مایع غلیظی (مایع سینوویال) که اطراف هر هفت مفصل گردن وجود دارد، با توجه به خاصیت روان کنندگی اش باعث حرکت نرم و لغزنده ی گردن می شود. این مایع حاوی گازهای دی اکسید کربن و نیتروژن است که می توانند حباب تشکیل بدهند. حرکت دادن مفصل های گردن فشار بیشتری را به این حباب ها وارد می کند و در نتیجه این حباب ها می ترکند و صدا می دهند. این فرایند، تشکیل حباب داخل مایع، می تواند علت صدا دادن مفصل گردن شود و به صورت صدای تق تق گردن نمود می یابد.
2. نقش رباط ها (لیگامان ها): رباط در محل تلاقی دو یا چند استخوان از مفصل حمایت می کند و حرکت آن را ممکن می سازد. بعضی از استخوان ها برجستگی هایی دارند که رباط ها به آنها گیر می کنند هنگام حرکت گردن این برجستگی کمتر می شود و رباط آزاد می شود. در نتیجه ی لغزیدن رباط از سطح برآمدگی استخوان، گردن صدا می دهد.
3. مشکل مفصلی: ناهموار شدن سطح مفصل مشخصه ی اصلی بیماری هایی مانند پوکی استخوان و آرتروز گردن محسوب می شود. این عارضه ها تغییرات فرسایشی مهره های گردن را به دنبال دارند که به نوبه خود به صدا دادن آن می انجامد.
4. آرتروز گردن: استئوآرتریت گردن (اسپوندیلوز گردن) به موازات پا به سن گذاشتن افراد بروز می یابد. دیسک های اسفنجی بین مهره های گردن پس از پنجاه سالگی تحلیل می روند و قابلیت حفاظتی طبیعی خود را از دست می دهند. مهره های گردنی و رباط های مربوط به آنها در اثر ضخیم تر شدن در فضای بین استخوان ها پیشروی می کنند و در نتیجه این فضا کوچک و کوچک تر می شود. پیامد این امر، درد و سفتی گردن است که در بیماران مسن تر با صدا دادن گردن نیز همراه است. آرتروز گردن گاهی از حالت اندامی نامناسب نشأت می گیرد. گردن برخی افراد، مانند ورزشکاران یا ژیمناست ها، در نتیجه ی فعالیت های سنگین صدمه می بیند. مفصل آسیب دیده ی گردن فشار بیشتری را تحمل می کند و باعث صدا دادن گردن هنگام انجام حرکت هایی خاص می شود.

علائم همراه صدا دادن گردن

صدا دادن مفصل گردن به همراه درد، می تواند نشانه ی وجود انحراف در ساختار مهره ها و یا آسیب به مفاصل، رباط ها و یا غضروف ها باشد.همچنین ممکن است عارضه ای جدی در ستون فقرات و دستگاه اسکلتی عضلانی منجر به صدا دادن گردن همراه با درد شده باشد. به همین دلیل، در صورتی که پس از به گوش رسیدن صدایی بلند از گردن، فرد احساس درد شدید کند، باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود. از دیگر علائم همراه با صدا دادن گردن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش دامنه ی حرکتی: سر و گردن ممکن است انعطاف پذیری طبیعی خود را از دست بدهند.
• سر درد : در ناحیه ی پشت سر یا گردن که به شقیقه ها و یا پیشانی منتشر می شود.
• درد عضلانی و حساس شدن بافت: زمانی که بر روی عضلات گردن فشار وارد شود.
• بی حسی و یا احساس خارش در دست ها: این می تواند در اثر پینچ شدن یک عصب و یا اسپوندیلوز گردنی ایجاد شود.
• گرفتگی: در ناحیه ی اسپاسم عضلانی ممکن است یک توده ی سفت احساس شود.

تشخیص علل صدا دادن گردن

تشخیص مشکل صدا دادن گردن بر اساس علائم شما و معاینه فیزیکی برای شنیدن یا احساس صدا دادن، احساس ترک خوردن یا ساییده شدن مفصل در هنگام حرکت دادن گردن است. صدا دادن گردن ممکن است با حرکت دادن فعال گردن احساس شود، یعنی وقتی که سر خود را برمی گردانید و گردن خود را خم می کنید و یا دراز می کنید، یا حرکتی منفعل گردن، یعنی وقتی که پزشک، فیزیوتراپیست یا کایروپراکتیک گردن شما را از یک حالت استراحت و خنثی، حرکت می دهد. اگر کرپیتوس یا همان صدا دادن گردن شما به مسئله ای مزمن، تکراری یا دردناک تبدیل شده است، پزشک ممکن است برای مشاهده ساختارهای ستون فقرات گردنی و برای بررسی مشکلاتی احتمالی از جمله ساییدگی غضروف، شکستگی ها، برآمدگی یا فتق دیسک یا آسیب رباط، عکس برداری رادیولوژی یا ام آر آیی از گردن را برای شما تجویز کند.

عوارض صدا دادن گردن

1. هر گونه حرکت سریع گردن باعث ایجاد فشار زیاد بر مفصلی می شود که باعث کشیدگی رباط های دور مفاصل می گردد و از این رو آن را بی ثبات تر می کند.
2. صدا دادن منظم گردن باعث می شود که عروق گردن که از پشت گردن عبور می کنند شما را بیشتر در معرض سکته قرار دهند.
3. هر صدایی در گردن مانند صدای خرد شدن باعث فرسوده شدن غضروف در مهره ها می شود و با گذشت زمان منجر به تحرک کمتر مهره و در آینده منجر به آرتروز گردن می شود.

آیا صدا دادن گردن نیاز به درمان دارد؟

درمان صدا دادن گردن به علت اصلی آن بستگی دارد. اکثر پزشکان به علائم اصلی همراه با این عارضه، برای مثال گردن درد و سفتی گردن، توجه می کنند. دیگر علائم مرتبط، نظیر گز گز کردن یا کرختی بازو و دست، نیز بیانگر وجود مشکلی جدی تر در مهره های گردنی هستند. بیمار در صورت درد مزمن گردن و صدای دادن آن با هر حرکتی باید تحت درمان قرار بگیرد. صدا دادن گردن بسته به نوع مشکل می تواند با جراحی یا بدون جراحی درمان شود.

درمان صدا دادن گردن

در اغلب موارد کریپتوس گردن، حاصل از سفتی ایجاد شده در گردن است، در نتیجه روش های درمانی می توانند به بازیابی دامنه حرکتی و تسهیل ترمیم مفاصل آسیب دیده ستون فقرات گردنی کمک کنند. اولین و پایه ای ترین روش های درمانی عبارت اند از:

1. گرما دادن: از پک های گرما دهنده در ناحیه آسیب دیده به صورت موضعی استفاده می شود که سبب از بین بردن تنش وارده به ساختار مفصل می شود.
2. انجام فعالیت های ورزشی کششی: این دسته از فعالیت ها سبب حذف تنش وارده به عضلات ذوزنقه و بالابرنده کتف، می شوند.
3. انجام روش های تقویت ساختار مفصلی و اسکلتی عضلانی: انجام فعالیت های ورزشی که سبب تقویت ماهیچه های اطراف گردن می شود، در این روش درمانی استفاده می شود که این ماهیچه ها در قسمت عمقی گردن قرار دارند و متأثر از این ورزش ها، قدرت انقباضی آنها افزایش می یابد. وجود ماهیچه های قوی در مجاور مفاصل، سبب حفاظت مفصل از اختلالات ممکن می شود.
4. تقویت ساختار اسکلتی عضلانی: این اختلال اسکلتی، مخصوصاً زمانی خود را نشان می دهد که سر خود را به صورت مستقیم نگه دارید و در حالی که قسمت شانه ها و تحتانی ستون مهره های گردنی شما حالت گرد و قوز کرده پیداکنند. ترمیم این اختلالات بسیار مهم و ضروری است؛ چراکه این قبیل اختلالات زمینه ساز ایجاد کریپتوس گردن هستند.
5. تزریق مسدود کننده نورون ها: زمانی که درد شدید است، تزریق مواد شیمیایی مسدود کننده نورون های اعصاب ناحیه مفصل آسیب دیده، می تواند درد را تخفیف بدهد.