سونوگرافی بیضه ها و آمادگی های لازم قبل از آن

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

سونوگرافی بیضه یک روش تصویربرداری پزشکی غیرتهاجمی است که برای ارزیابی مشکلات مختلف بیضه‌ها از جمله توده‌ها، درد و تورم استفاده می‌شود. آمادگی برای سونوگرافی بیضه شامل رعایت شرایط خاصی است که به دقت نتایج کمک می‌کند. آگاهی از شرایط سونوگرافی بیضه، مانند عدم استفاده از کرم‌ها و لوسیون‌ها در ناحیه مورد بررسی، به انجام بهتر این معاینه کمک می‌کند. این فرآیند ایمن و بدون درد است و اطلاعات دقیقی در مورد سلامت بیضه‌ها ارائه می‌دهد، که به تشخیص سریع و دقیق بیماری‌ها کمک می‌کند.

فواید انجام سونوگرافی بیضه

• اکثر تصویربرداری های فراصوت غیرتهاجمی اند (نیاز به هیچ سوزن و تزریقی ندارند).
• استفاده از امواج فراصوت شایع، ساده و مقرون به صرفه تری از روشهای دیگر تصویربرداری است.
• تصویربرداری فراصوت کاملاً ایمن است و از هیچگونه اشعه یونیزه ای استفاده نمی نماید.
• تصویربرداری فراصوت، تصویر واضحی از بافتهای نرمی که به خوبی در تصاویر اشعه ایکس مشخص نمی شوند، ارائه می‌نماید.
• امواج فراصوت، تصاویر در لحظه ای فراهم می‌نماید که ابزار خوبی برای راهنمایی انجام فرایندهای کم تهاجمی مانند نمونه برداری سوزنی و استخراج مایع به شمار می‌رود.

دلایل انجام سونوگرافی بیضه

• توده های بیضوی

توده بیضوی، توده غیرنرمالی نیست که ممکن است درون بیضه ها تشکیل شوند. توده بیضوی، مشکلی شایعی است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. توده های بیضوی می‌تواند در مردان، نوجوانان یا کودکان نیز رخ دهد. این توده در یک یا هر دو بیضه ایجاد می‌شود. توده های بیضوی نشانه ای از وجود مشکلاتی در بیضه هایتان است. این توده ها ممکن است در اثر صدمه ایجاد شده باشند؛ اما می‌تواند از مشکلات پزشکی اساسی جدی تری نیز باشد.

• پیچ خوردگی بیضوی

شایع ترین مشکلی که برای دستگاه تناسلی مردانه رخ می‌دهد، موقعیت بسیار دردناک پیچ خوردگی بیضه است. طنابی با نام طناب اسپرمی خون را به بیضه ها می‌رساند. در حین پیچ خوردگی بیضه ها، این طناب می‌پیچد. در نتیجه جریان خون متأثر شده و بافتهای بیضه شروع به مردن می‌کنند. پیچ خوردگی بیشتر در میان پسران نوجوان شایع است. افرادی بین 12 تا 18 سال، 65 درصد بیماران مبتلا به این مشکل را تشکیل می‌دهند. با این حال کودکان و افراد بزرگتر هم ممکن است به این مشکل دچار شوند.

• اپیدیدیمیت

اپیدیدیمیت مجموعه ای از لوله های کوچک است که اسپرم را جمع آوری و ذخیره می‌نماید. به پشت هر بیضه متصل است. یکی از شایع ترین دلایل وجود درد در بیضه، اپیدیدیمیت، التهاب این لوله ها است که ممکن است در اثر عفونت ایجاد شود. التهاب اپیدیدیم معمولاً یک عفونت باکتریایی ثانویه است که در اثر مواردی همچون عفونت مجرای ادراری یا عفونت های مقاربت جنسی (STI) عود می‌کند. باکتری موجود در مجرای ادراری (لوله حامل ادرار و اسپرم از آلت تناسلی) از مجرای ادرار و دستگاه تناسلی به اپیدیدیم می‌رسد.

• عدم نزول بیضه

معمولاً هر دو بیضه در کیسه بیضه قرار می‌ گیرند. عدم نزول بیضه یا بیضه نهفته بدان معناست که یک یا هر دو بیضه در کیسه قرار نمی گیرد و در جایی مانند کشاله ران و یا درون قسمت پایینی شکم قرار گرفته است. تقریباً 5 درصد از کل پسران با این مشکل زاده می‌شوند. کودکان نارس یا با وزن اندک در خطر بیشتری از ابتلا به این مشکل قرار دارند. نیمی از کودکان به هنگام تولد دارای بیضه نهفته هستند و بیضه ها در سه ماهه اول به درون کیسه وارد می‌شوند.

• ناباروری

بیضه ها محل ساخت و ذخیره اسپرم است. مشکلاتی که بر بیضه ها اثر می‌ گذارند، گاهی می‌ تواند ناباروری مردان را به همراه داشته باشد. مشکلات احتمالی می‌تواند عبارت باشد از عفونت، صدمات، جراحی ها یا بیماری های قبلی.

• واریکوسل

واریکوسل به زمانی اطلاق می‌ شود که شبکه عروق کیسه بیضه بزرگ می‌ شوند. این عروق مشابه عروق واریس در پا هستند. واریکوسل در سن بلوغ شکل می‌ گیرد و در طول زمان بزرگتر می‌ شود و راحتتر قابل تشخیص خواهند بود. واریکوسل بیشتر در قسمت چپ کیسه بیضه ایجاد می‌ شود. این به آن دلیل است که آناتومی مردان در دو سمت بدن یکسان نیست. واریکوسل می‌ تواند به صورت همزمان در هر دو سمت وجود داشته باشد؛ اما به ندرت رخ می‌ دهد.

آمادگی برای انجام سونوگرافی بیضه

1. نیازی به ناشتا بودن قبل از انجام سونوگرافی بیضه نیست.
2. قبل از انجام سونوگرافی، فرد باید تمام لباس‌ های پایین تنه خود را در بیاورد. افراد می‌توانند از لباس‌ های گشاد و راحت استفاده کنند.
3. در حین انجام سونوگرافی، افراد باید تا آنجا که ممکن است ثابت باقی بماند تا سونوگرافی تصاویری واضح از بیضه‌ ها ایجاد کند.

سونوگرافی بیضه چگونه انجام میشود؟

قبل از انجام آن از فرد خواسته می‌ شود تا به پشت روی میز دراز بکشد. در حین آن ممکن است نیاز باشد تا فرد بر روی یک سمت بدن دراز بکشد. سونوگرافی بیضه خارج از بدن انجام می‌شود. دستگاهی کوچک که در دست قرار می‌ گیرد به نام ترانسوندر برای گرفتن تصاویر استفاده می‌ شود.

پزشک ممکن است از ژلی بر پایه آب بر روی کیسه بیضه استفاده کند تا مطمئن شود تماس خوبی بین پوست و ترانسوندر ایجاد می‌شود. پزشک، ترانسوندر را بر روی کیسه بیضه عقب جلو می‌کند تا بتواند تصاویری از بیضه‌ها ایجاد کند. فشار از سمت تراسوندر معمولاً بسیار سبک است؛ اما اگر فرد در آن ناحیه دچار تورم و یا بیماری باشد کمی احساس ناراحتی کند.

هزینه سونوگرافی بیضه

هزینه سونوگرافی بیضه با توجه به عواملی مانند نوع سونوگرافی، نوع بیمه، نوع کالای مصرفی و … تعیین می گردد.

عوارض جانبی سونوگرافی بیضه

سونوگرافی بیضه شما هیچگونه مشکلی سلامتی برای سلامتی ایجاد نمی کند. در طی این روش هیچگونه تابش پرتویی وجود ندارد. با این حال، اگر مشکلات خاصی در بیضه داشته باشید، مانند پیچش بیضه یا عفونت، ممکن است در طول روش درد یا ناراحتی داشته باشید.