سونوگرافی بیضه ها و آمادگی های لازم قبل از آن

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

بیضه بخشی از سیستم تولید مثل در مردان می باشد که هدف اصلی آن ایجاد اسپرم و هورمون ها است . بیضه ها درون کیسه ای قرار دارند که به آن اسکروتوم گفته می شود . سونوگرافی بیضه یک روش تشخیصی و تصویربرداری است که برای تشخیص طیف وسیعی از مشکلات از جمله پیچ خوردگی یا تورشن بیضه ها، سرطان بیضه و اپیدیدیمیت استفاده می شود . با توجه به اینکه در سونوگرافی از اشعه استفاده نمی شود ، بنابراین روشی ایمن، کم خطر و بدون درد محسوب می شود. سونوگرافی یک روش تصویربرداری تشخیصی و پزشکی است که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از قسمت های داخلی بدن استفاده می کند. این تصاویر می توانند به پزشک در تشخیص بیماری یا جراحت کمک کنند .

فواید انجام سونوگرافی بیضه

• اکثر تصویربرداری های فراصوت غیرتهاجمی اند (نیاز به هیچ سوزن و تزریقی ندارند).
• استفاده از امواج فراصوت شایع، ساده و مقرون به صرفه تری از روشهای دیگر تصویربرداری است.
• تصویربرداری فراصوت کاملاً ایمن است و از هیچگونه اشعه یونیزه ای استفاده نمی نماید.
• تصویربرداری فراصوت، تصویر واضحی از بافتهای نرمی که به خوبی در تصاویر اشعه ایکس مشخص نمی شوند، ارائه می نماید.
• امواج فراصوت، تصاویر در لحظه ای فراهم می نماید که ابزار خوبی برای راهنمایی انجام فرایندهای کم تهاجمی مانند نمونه برداری سوزنی و استخراج مایع به شمار می رود.

دلایل انجام سونوگرافی بیضه

برخی از دلایل انجام سونوگرافی بیضه عبارتند از:

توده های بیضوی

توده بیضوی، توده غیرنرمالی نیست که ممکن است درون بیضه ها تشکیل شوند. توده بیضوی، مشکلی شایعی است که می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. توده های بیضوی می تواند در مردان، نوجوانان یا کودکان نیز رخ دهد. این توده در یک یا هر دو بیضه ایجاد می شود. توده های بیضوی نشانه ای از وجود مشکلاتی در بیضه هایتان است. این توده ها ممکن است در اثر صدمه ایجاد شده باشند؛ اما می تواند از مشکلات پزشکی اساسی جدی تری نیز باشد.

پیچ خوردگی بیضوی

شایع ترین مشکلی که برای دستگاه تناسلی مردانه رخ می دهد، موقعیت بسیار دردناک پیچ خوردگی بیضه است. طنابی با نام طناب اسپرمی خون را به بیضه ها می رساند. در حین پیچ خوردگی بیضه ها، این طناب می پیچد. در نتیجه جریان خون متأثر شده و بافتهای بیضه شروع به مردن می کنند. پیچ خوردگی بیشتر در میان پسران نوجوان شایع است. افرادی بین 12 تا 18 سال، 65 درصد بیماران مبتلا به این مشکل را تشکیل می دهند. با این حال کودکان و افراد بزرگتر هم ممکن است به این مشکل دچار شوند.

اپیدیدیمیت

اپیدیدیم مجموعه ای از لوله های کوچک است که اسپرم را جمع آوری و ذخیره می نماید. به پشت هر بیضه متصل است. یکی از شایع ترین دلایل وجود درد در بیضه، اپیدیدیمیت، التهاب این لوله ها است که ممکن است در اثر عفونت ایجاد شود. اپیدیدیمیت معمولاً یک عفونت باکتریایی ثانویه است که در اثر مواردی همچون عفونت مجرای ادراری یا عفونت های مقاربت جنسی (STI) عود می کند. باکتری موجود در مجرای ادراری (لوله حامل ادرار و اسپرم از آلت تناسلی) از مجرای ادرار و دستگاه تناسلی به اپیدیدیم می رسد.

عدم نزول بیضه

معمولاً هر دو بیضه در کیسه بیضه قرار می گیرند. عدم نزول بیضه یا بیضه نهفته بدان معناست که یک یا هر دو بیضه در کیسه قرار نمی گیرد و در جایی مانند کشاله ران و یا درون قسمت پایینی شکم قرار گرفته است. تقریباً 5 درصد از کل پسران با این مشکل زاده می شوند. کودکان نارس یا با وزن اندک در خطر بیشتری از ابتلا به این مشکل قرار دارند. نیمی از کودکان به هنگام تولد دارای بیضه نهفته هستند و بیضه ها در سه ماهه اول به درون کیسه وارد می شوند.

ناباروری

بیضه ها محل ساخت و ذخیره اسپرم است. مشکلاتی که بر بیضه ها اثر می گذارند، گاهی می تواند ناباروری مردان را به همراه داشته باشد. مشکلات احتمالی می تواند عبارت باشد از عفونت، صدمات، جراحی ها یا بیماری های قبلی.

واریکوسل

واریکوسل به زمانی اطلاق می شود که شبکه عروق کیسه بیضه بزرگ می شوند. این عروق مشابه عروق واریس در پا هستند. واریکوسل در سن بلوغ شکل می گیرد و در طول زمان بزرگتر می شود و راحتتر قابل تشخیص خواهند بود. واریکوسل بیشتر در قسمت چپ کیسه بیضه ایجاد می شود. این به آن دلیل است که آناتومی مردان در دو سمت بدن یکسان نیست. واریکوسل می تواند به صورت همزمان در هر دو سمت وجود داشته باشد؛ اما به ندرت رخ می دهد.

آمادگی برای انجام سونوگرافی بیضه

1. نیازی به ناشتا بودن قبل از انجام سونوگرافی بیضه نیست.
2. قبل از انجام سونوگرافی، فرد باید تمام لباس های پایین تنه خود را در بیاورد. افراد می توانند از لباس های گشاد و راحت استفاده کنند.
3. در حین انجام سونوگرافی، افراد باید تا آنجا که ممکن است ثابت باقی بماند تا سونوگرافی تصاویری واضح از بیضه ها ایجاد کند.

سونوگرافی بیضه چگونه انجام میشود؟

قبل از انجام آن از فرد خواسته می شود تا به پشت روی میز دراز بکشد. در حین آن ممکن است نیاز باشد تا فرد بر روی یک سمت بدن دراز بکشد. سونوگرافی بیضه خارج از بدن انجام می شود. دستگاهی کوچک که در دست قرار می گیرد به نام ترانسوندر برای گرفتن تصاویر استفاده می شود.

پزشک ممکن است از ژلی بر پایه آب بر روی کیسه بیضه استفاده کند تا مطمئن شود تماس خوبی بین پوست و ترانسوندر ایجاد می شود. پزشک، ترانسوندر را بر روی کیسه بیضه عقب جلو می کند تا بتواند تصاویری از بیضه ها ایجاد کند. فشار از سمت تراسوندر معمولاً بسیار سبک است؛ اما اگر فرد در آن ناحیه دچار تورم و یا بیماری باشد کمی احساس ناراحتی کند.

هزینه سونوگرافی بیضه

هزینه سونوگرافی بیضه با توجه به عواملی مانند نوع سونوگرافی، نوع بیمه، نوع کالای مصرفی و … تعیین می گردد.

عوارض جانبی سونوگرافی بیضه

سونوگرافی بیضه شما هیچگونه مشکلی سلامتی برای سلامتی ایجاد نمی کند. در طی این روش هیچگونه تابش پرتویی وجود ندارد. با این حال، اگر مشکلات خاصی در بیضه داشته باشید، مانند پیچش بیضه یا عفونت، ممکن است در طول روش درد یا ناراحتی داشته باشید.