بخش زیادی از چربی موجود در پوست سر، به رطوبت پوست کمک می کند و موجب می شود که پوست سر و موها خشک نشود. در حقیقت می توان گفت که چربی سر عاملی برای محافظت از پوست و موی سر است؛ اما مشکل از آنجایی آغاز می شود که غدد تولید کننده چربی، بیش از حد معمول در پوست سر چربی تولید می کنند. در پوست سر، غدد سباسه یا چربی، روغن طبیعی به نام سبوم را تولید می کنند. این روغن به مرطوب نگه داشتن پوست سر کمک می کند. اگر عملکرد این غدد دچار اختلال شود و تولید این روغن افزایش یابد، منجر به موی چرب می شود. موی چرب می تواند باعث خارش های ناراحت کننده و درماتیت سبوره ای، ضایعات پوستی قرمز و ملتهب شود که شوره سر، شکل خفیف آن است. این چربی اضافه حتی می تواند شرایطی مناسب برای رشد قارچ هایی که منجر به شوره سر می شوند، ایجاد کند. اگر این شرایط به خوبی کنترل نشود، می تواند موجب مشکلات بیشتری شود. مشکلات و یا عوارض مرتبط با آن، شامل شوره سر و انواع آکنه و جوش ، سفیدی موی سر و غیره هستند. همه این موارد ممکن است با شرایطی مانند ریزش مو همراه باشد.

علت چربی پوست سر

علت چربی موی سر به عوامل متعددی بستگی دارد که شامل موارد زیر است:

• علت چربی موی سر به دلیل تغییرات هورمونی (بلوغ، قاعدگی، بارداری یا یائسگی)
• دلیل چرب شدن مو به دلیل تغذیه بیش از حد قند یا چربی اشباع
• علت چرب شدن پوست سر به دلیل استرس (تولید کورتیزول منجر به افزایش تولید سبوم می شود).
• علت چربی موی سر به دلیل استفاده از محصولات آرایشی اشتباه
• دلیل چرب شدن مو به دلیل وراثت (ژن ها می توانند به میزان سبوم (روغنی) که غدد شما تولید می کنند، کمک کنند).
• برخی بیماری ها و شرایط پزشکی، مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک، احتقان کبد، سندرم شوگرن و کمبود اسیدهای چرب ضروری و ویتامین B6، می تواند باعث تولید بیش از حد چربی پوست شود.
• شانه زدن زیاد نیز می تواند به توزیع چربی ها در کل موهای شما کمک می کند.

علائم پوست سر چرب

چربی مو به صورت بیمارگونه و جدی نیز تعدادی علائم مشخص دارد که باید به آنها توجه کرد. این علائم شامل موارد زیر می شوند:

1. ظاهر براق مو حتی بافاصله کمی از شست وشو
2. چرب شدن دست در تماس با موی سر
3. نشستن گرد و خاک روی موها یا به اصطلاح پرزدار شدن مو
4. خارش بیش از حد و غیرعادی پوست سر
5. ریزش غیرطبیعی مو
6. شوره زدن مو و پوسته پوسته شدن سر
7. قرمزی پوست سر و جوش زدن در بین موها

موهای چرب معمولاً ریشه سستی دارند و چربی مو از نزدیکی ریشه شروع می شود و به سمت ساقه پیش می رود؛ یعنی ممکن است فردی که موی بلندی دارد، در نوک موها چربی یا براق بودن را شاهد نباشد؛ اما ملاک در این مواقع قسمت های نزدیک تر به ریشه است. ضمن اینکه موی چرب ممکن است در مراحل پیشرفته یا ابتدایی باشد که در شدت چربی مو مؤثر است. وقتی این مشکل شدت بیشتری پیدا کند و درمان و پیشگیری های لازم برای آن در نظر گرفته نشود، می تواند شوره و ریزش موی چرب را با شدت نگران کننده، به دنبال داشته باشد.

روشهای پیشگیری از پوست سر چرب

• از استرس بیش از حد خودداری کنید.
• روکش بالش خود را هر هفته عوض کنید.
• از استفاده از آب داغ برایشستن موها خودداری شود.
• برای شستن موهای خود از آب گرم یا خنک استفاده کنید.
• هر روز از وسایل گرمایشی روی موهای خود استفاده نکنید.
• هر روز موهای خود را بشویید
• در هنگام استفاده از نرم کننده، آن را خیلی نزدیک به پوست سر خود قرار ندهید.
• از یک شامپوی ملایم استفاده کنید که روغن های طبیعی موهای شما را از بین نبرد.
• غذاهای غنی از ویتامین B مانند مرغ، ماهی و میوه های تازه و سبزیجات را مصرف کنید.
• از مصرف شکر، غذاهای سرخ شده و گوشت خودداری کنید؛ زیرا منجر می شوند تا غدد شما روغن بیشتری تولید کنند.

روشهای درمان موی چرب

برای درمان چربی موی سر، یکی از اولین مراحل، شناخت دلیل این مشکل است. گاهی تنها با پیدا کردن و پیشگیری از عامل ایجاد چربی مو، این مشکل برطرف می شود. برای مثال استفاده مناسب از نرم کننده، توقف براشینگ هرروزه، کم کردن دفعات شستشو و شانه زدن می تواند باعث جلوگیری از چرب شدن مو و بازگشت آن به حالت معمول شود؛ اما راه های دیگری نیز برای درمان تکمیلی موی چرب مطرح می شود که در ادامه به مؤثرترین آنها اشاره می کنیم:

درمان های خوراکی

تمامی مشکلات پوست و مو دو بخش درمانی اصلی دارند. یک بخش شامل استفاده از داروهای خوراکی می شود. این داروها معمولاً آنچه که درون بدن اختلال را ایجاد می کند هدف قرار می دهند. در مورد موی چرب می توان با داروهای خوراکی، میزان هورمون های مؤثر در فعالیت سلول های سباسه را کنترل کرد. داروهای حاوی ایزوترتینوئین (Isotretinoin) در این مواقع تجویز می شود. البته به دلیل قوی بودن این داروها، حتماً باید با تجویز پزشک و پس از انجام برخی آزمایش های اولیه اقدام مصرف آنها نمود و همچنین اگر ترشح چربی در اثر استرس و افسردگی باشد، داروهای آرامبخش و ضد افسردگی تجویز می شود.

درمان موضعی

بخش دوم درمان بیماری های پوست و مو شامل استفاده از محصولات بهداشتی درمانی موضعی می شود که از سطح پوست بر اختلال پیش آمده تمرکز می کند. برای درمان موی چرب، در موارد شدید از محلول های حاوی سالیسیلیک اسید و محصولات غنی از پلی فنول استفاده می شود. استفاده از این محلول ها بهتر است با مشورت متخصص انجام شود. در موارد سطحی تر استفاده از بهترین شامپو برای موی چرب و اسکراب موی چرب استفاده می شود.

درمان های پیشرفته

از آنجا که تا پیش از این درمانی قطعی و دائمی برای موی چرب وجود نداشت و افرادی که با این معضل مواجه بودند باید برخی نکات را تا آخر عمر مدنظر قرار می دادند، در سال های گذشته درمان هایی جدی و پیشرفته برای این مشکل ارائه می شود. این روش های درمانی شامل استفاده از لیزر و دستگاه های فرکانسی می شود که غدد سباسه را هدف قرار می دهند. البته مضرات و فواید استفاده از این روش های درمانی برای موی چرب هنوز کاملاً مشخص نیست.

نسخه اصلی مطلب علت و درمان چربی کف سر و موها را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---