بیماری لوپوس چیست؟

دکتر رامین مدرسی [ پوست ، مو و زیبایی ]آدرس وب سایت : www.doctormodaresi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان مرداویج ، چهارراه رسالت ، طبقه فوقانی پوشاک زیگ زاگ تلفن مطب : 36703885 - 031

لوپوس یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن، به بافت ها و اندام های خود حمله می کند. التهاب ناشی از لوپوس می تواند بر بسیاری از سیستم های مختلف بدن مانند مفاصل، پوست، کلیه ها، سلول های خونی، مغز، قلب و ریه تأثیر بگذارد. تشخیص لوپوس می تواند دشوار باشد؛ چراکه علائم و نشانه های آن مشابه بیماری های دیگری است؛ اما علامتی که لوپوس را از دیگر بیماری ها متمایز می کند، لکه ای شبیه بال پروانه در صورت که بر روی هر دو گونه ایجاد می شود که در بسیاری از موارد لوپوس رخ می دهد. برخی افراد از بدو تولد مستعد ابتلا به لوپوس هستند که توسط عفونت، برخی داروها یا حتی نور خورشید تظاهر پیدا می کند. در حالی که هیچ درمان قطعی برای لوپوس وجود ندارد؛ اما می توان علائم آن را کنترل کرد.

علل بیماری لوپوس

• نور خورشید: تماس با نور خورشید می تواند در بروز ضایعات لوپوس یا تحریک واکنش های داخلی در افراد حساس و مستعد دخیل باشد.
• عفونت ها: ابتلا به برخی عفونت ها می تواند باعث تحریک یا بروز بیماری در برخی افراد شود.
• مصرف داروها. مصرف برخی داروهای فشار خون، داروهای صرع و آنتی بیوتیک ها می توانند بیماری لوپوس را تحریک کنند. معمولاً زمانی که مصرف این قبیل داروها قطع می شود، علائم بیماری بهبود می یابد و به ندرت پیش می آید که علائم، بعد از قطع مصرف دارو ادامه پیدا کند.
• عوامل ژنتیکی: بروز این بیماری با ژن خاصی در ارتباط نیست؛ اما معمولاً بیماران مبتلا به لوپوس، افرادی را در اعضای خانواده خود دارند که مبتلا به دیگر بیماری های خود ایمنی باشند.
• عوامل محیطی: محرک هایی مانند اشعه، ویروس ها، مصرف دارو، استرس های فیزیکی و روانی، تروما و آسیب.
• جنسیت و هورمون ها: بیماری لوپوس اریتماتوزیس، در خانم ها بیشتر از آقایان شایع است. خانم ها در دوران بارداری و سیکل قاعدگی، علائم شدیدتری را تجربه خواهند کرد و پزشکان معتقدند که هورمون استروژن زنانه، نقش مهمی را در بروز این بیماری ایفا می کند. با این حال، اثبات این مورد به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.

علائم بیماری لوپوس

افراد مبتلا به لوپوس، می توانند ترکیبات مختلفی از علائم و درگیری اندام ها را داشته باشند. علائم مربوط به این عارضه عبارتند از:

• خستگی یا احساس خستگی
• تب درجه پایین
• از دست دادن اشتها
• درد مفاصل
• دردهای عضلانی
• ریزش مو (آلوپسی)
• آرتروز
• زخم های دهان و بینی
• بثورات صورت (بثورات پروانه ای)
• حساسیت غیرمعمول به نور خورشید (حساسیت به نور)
• درد قفسه سینه ناشی از التهاب آستری که ریه ها را احاطه می کند (پلورزی) و قلب (پریکاردیت)
• گردش خون ضعیف به انگشتان دست و پا با قرار گرفتن در معرض سرما (پدیده یا بیماری رینود)

عوارض ناشی از درگیری ارگان ها، می توانند منجر به علائم دیگری شوند که به اندام مبتلا و شدت بیماری بستگی دارند. تظاهرات پوستی مرتبط با SLE بعضی اوقات می توانند، منجر به زخم شوند. در ﻟﻮﭘﻮس ارﯾﺘﻤﺎﺗﻮی دﯾﺴﮑﻮﺋﯿﺪ، فقط پوست به طور معمول درگیر می شود. بثورات پوستی در این بیماری اغلب در صورت و پوست سر مشاهده می شوند که معمولاً قرمز هستند و ممکن است پخش شوند.

انواع بیماری لوپوس

چندین نوع مختلف لوپوس وجود دارد. لوپوس اریتماتوز سیستمیک شایع ترین آنها است. انواع دیگر لوپوس عبارتند از:

• لوپوس اریتماتوز پوستی: این نوع لوپوس، پوست را تحت تأثیر قرار می دهد. افراد مبتلا به لوپوس اریتماتوز پوستی ممکن است مشکلات پوستی مانند حساسیت به نور خورشید و بثورات پوستی را تجربه کنند. ریزش مو نیز می تواند یکی از علائم این بیماری باشد.
• لوپوس ناشی از دارو: این موارد لوپوس ناشی از داروهای خاصی است. افراد مبتلا به لوپوس ناشی از دارو ممکن است علائم مشابه لوپوس اریتماتوز سیستمیک را داشته باشند؛ اما معمولاً موقتی است. اغلب، این نوع لوپوس پس از قطع دارویی که باعث ایجاد آن می شود، از بین می رود.
• لوپوس نوزادان: یک نوع نادر از لوپوس، لوپوس نوزادی است. این یک بیماری است که در نوزادان در هنگام تولد یافت می شود. کودکانی که با لوپوس نوزادی متولد می شوند دارای آنتی بادی هایی هستند که از مادرشان به آنها منتقل شده است (مادر ممکن است در زمان بارداری مبتلا به لوپوس بوده است یا ممکن است بعداً در زندگی دچار این بیماری شوند). هر نوزادی که از مادر مبتلا به لوپوس متولد می شود به این بیماری مبتلا نخواهد شد.

تشخیص بیماری لوپوس

فرایند تشخیص بیماری لوپوس طولانی و دشوار است. علائمی که ممکن است با بیماری لوپوس تجربه کنید می توانند با علائم سایر بیماری ها مانند دیابت و آرتریت همپوشانی داشته باشند. علائم لوپوس نیز ممکن است مدتی طول بکشد تا به تشخیص مؤثر بیماری کمک کنند.

پزشک معمولاً با سابقه خانوادگی شروع می کند تا ببیند آیا لوپوس در خانواده شما وجود دارد یا خیر. سپس در مورد علائمی که تجربه کرده اید بحث خواهد کرد. پس از صحبت با شما در مورد علائم، معمولاً برخی آزمایش هایی تجویز میکنند. این آزمایش ها به دنبال مواردی مانند تعداد پایین سلول های خونی، کم خونی و سایر ناهنجاری ها هستند. همچنین می تواند یک آزمایش آنتی بادی ضد هسته ای (ANA) انجام دهد. این آزمایش به دنبال آنتی بادی ها (پروتئین هایی در بدن) است که در برابر بیماری ها از بدن محافظت می کنند که می تواند نشانه ای از وجود یک بیماری خود ایمنی باشد. افرادی که لوپوس اریتماتوز سیستمیک دارند معمولاً آزمایش ANA را مثبت نشان می دهند.

درمان بیماری لوپوس چیست؟

درست است که در حال حاضر درمانی برای لوپوس وجود ندارد؛ اما داروهایی برای کمک به مدیریت علائم لوپوس و پیشگیری از تشدید آن در دسترس هستند. ارائه دهنده خدمات درمانی شما هنگام توصیه درمان لوپوس، علائم لوپوس و شدت آن ها را در نظر می گیرد. خطر ابتلا به لوپوس در زنان بیشتر از مردان است؛ اما این بیماری در مردان شدیدتر است. علاوه بر دارو، ارائه دهنده خدمات درمانی همچنین ممکن است تغییرات شیوه زندگی را برای کمک به مدیریت علائم لوپوس توصیه کند. این ها می تواند مواردی از قبیل:

• اجتناب از قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور ماوراء بنفش (UV)
• رژیم غذایی سالم
• مصرف مکمل هایی که ممکن است به کاهش علائم کمک کند مانند ویتامین D، کلسیم و روغن ماهی
• ورزش منظم
• ترک سیگار

دارویی که به شما داده می شود بستگی به علائم و همچنین شدت آنها دارد. داروها می توانند به چندین روش به علائم لوپوس کمک کنند، از جمله:

• سرکوب سیستم ایمنی بدن
• کاهش میزان تورم یا التهاب
• کمک به پیشگیری از آسیب دیدن مفاصل یا ارگان های داخلی

برخی از نمونه های دارویی لوپوس عبارتند از:

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): این ها می توانند تورم و درد را کاهش دهند. مثال ها شامل داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن (Advil،Motrin) و ناپروکسن (Aleve) است.
• داروهای ضد مالاریا: این داروها زمانی برای درمان بیماری های عفونی مالاریا استفاده می شدند. با توجه به ارگانیسم هایی که باعث ایجاد مقاومت مالاریا در برابر داروها می شوند، اکنون از داروهای جدیدتری برای درمان بیماری استفاده می شود. داروهای ضد مالاریا می توانند علائم لوپوس مانند بثورات، درد مفاصل و خستگی را برطرف کنند. آنها همچنین در جلوگیری از تشدید لوپوس مؤثر هستند. در دوران بارداری به علت کاهش عوارض مربوط به بارداری و بدتر شدن بیماری در مادر، توصیه می شوند.
• کورتیکواستروئیدها: این داروها به سرکوب سیستم ایمنی بدن کمک می کنند و می توانند درد و تورم را کاهش دهند. آنها به اشکال مختلفی از جمله تزریقی، کرم های موضعی و قرص ها ارائه می شوند. نمونه ای از کورتیکواستروئید پردنیزون است. کورتیکواستروئیدها می توانند عوارض جانبی مانند عفونت و پوکی استخوان ایجاد کنند. مهم است که دوز و مدت زمان مصرف را به حداقل برسانید.
• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی: این داروها برای سرکوب سیستم ایمنی بدن کار می کنند. از آنجا که بسیار قوی هستند و می توانند دفاع بدن در برابر عفونت را کاهش دهند، معمولاً فقط در مواردی که لوپوس شدید باشد و یا بر بسیاری از ارگان ها تأثیر بگذارد، از آنها استفاده می شود. همچنین برای کاهش میزان و قرار گرفتن در معرض استروئیدها مصرف می شوند. به همین دلیل به آنها به عنوان «داروهای گیرنده استروئید» نیز گفته می شود. مثال ها شامل متوترکسات (Trexall)، مایکوفنولات مفتیل (CellCept)، اسید مایکوفنولیک (Myfortic) و آزاتیوپرین (Imuran) هستند. این داروها به عنوان داروهای تأیید نشده لوپوس استفاده می شوند.
• بیولوژیک ها: بیولوژیک ها داروهایی هستند که منشأ زیستی دارند. بلیموماب (بنلیستا) یک بیولوژیک است که برای درمان لوپوس استفاده می شود. این دارو آنتی بادی است که می تواند یک پروتئین را که برای پاسخ ایمنی مهم است خنثی کند.