قوز قرنیه یا کراتوکونوس چیست؟

دکتر بهرام اشراقی [ فلوشیپ پلاستیک و ترمیمی چشم ]آدرس وب سایت : www.dreshraghi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، چهارباغ بالا ، مجتمع كوثر 2 ، طبقه سوم ، واحد 527 تلفن مطب : 36205114 - 031

قوز قرنیه یا کراتوکونوس (Keratoconus) یک بیماری پیشرونده ی مرتبط با چشم است که در طی آن ساختار نازک قرنیه نازک تر شده و به تدریج شکلی مخروطی به خود می گیرد. زمانی که قرنیه از شکل کروی خود خارج شده و ساختار مخروطی بگیرد، نور ورودی به چشم نیز به درستی خمیده نشده و در نتیجه تصویری که ایجاد می شود تار و نامفهوم خواهدبود. قوز قرنیه ممکن است یک یا هر دو چشم را درگیر کند و سن شروع آن معمولا در دهه ی اول یا دوم زندگی فرد است.

تشخیص و درمان انواع بیماری های چشم و جراحی های زیبایی و جوانسازی چشم ، جزو اقداماتی است که توسط دکتر بهرام اشراقی فلوشیپ پلاستیک و ترمیمی چشم انجام می شود. لطفا جهت تعیین نوبت از مطب تهران با شماره تلفن 88713593 - 09309095800 و مطب اصفهان با شماره تلفن 36205114 تماس حاصل فرمایید.

علائم و عوارض قوز قرنیه

همانگونه که اشاره شد، قوز قرنیه یک بیماری پیشرونده است؛ به این معنی که در صورت عدم توجه و درمان به موقع، وضعیت آن تشدید می شود. بسیاری از افراد از اینکه مبتلا به قوز قرنیه هستند باخبر نمی شوند تا اینکه اولین نشانه های قوز قرنیه، یعنی تاری دید و ضعف دید پیشرونده ایجاد می شوند. زمانی که قرنیه نازک تر شود و شکل نامنظمی به خود بگیرد منجر می شود تا نزدیک بینیِ تشدید شونده ایجاد شود و با گذشت زمان، فرد نزدیک بین تر شود. علاوه بر این، قوز قرنیه منجر به آستیگماتیسم نامنظم در چشم شده و منجر به تشدید تاری دید و دید نامشخص خواهدشد. از دیگر عوارض قوز قرنیه می توان به حساسیت به نور و همچنین مشاهده درخشش های نورانی اشاره کرد. یکی از مشخصه های قوز قرنیه این است که افراد با هر بار مراجعه به چشم پزشک، مجبور به تغییر شماره ی عینک خود هستند زیرا وضعیت بینایی آنها با پیشرفت قوز قرنیه وخیم تر شده است. سایر علائم و عوارض قوز قرنیه شامل موارد زیر است:

سختی دید در شب

سوزش چشم و سردرد همراه با درد چشم

افزایش حساسیت چشم در فضاهایی با نور و روشنایی بالا

ضعف بینایی و دید ابری ناگهانی

دو دیدی

فشار چشم

دید شبح مانند (در این حالت زمانی که فرد به یک شی نگاه کند تصویر ثانویه ای از آن شی را در اطراف آن و به شکل حالت شبح مشاهده می کند).

قوز قرنیه یا کراتوکونوس

قوز قرنیه و عمل لیزیک

عمل لیزیک و سایر جراحی هایی که با لیزر انجام می شوند (مانند پی آر کی، لازک و ...) برای درمان نزدیک بینی و برخی دیگر از مشکلات انکساری چشم به کار می برند. در عمل لیزیک با استفاده از لیزر، تغییر شکلی در قرنیه ایجاد می شود و بخشی از قرنیه برش خورده و جدا می شود. بنابراین پس از عمل لیزیک انتظار داریم تا قرنیه از حالت اول خود نازک تر شود.

قوز قرنیه همانگونه که اشاره شد یک بیماری پیشرونده است که منجر به نازک تر شدن قرنیه می شود بنابراین همراهی تغییرات غیرقابل پیش بینی حاصل از قوز قرنیه و لیزیک می تواند منجر به آسیب های غیرقابل جبران به قرنیه شود. به همین دلیل عمل لیزیک برای افراد مبتلا به قوز قرنیه توصیه نمی شود. در واقع احتمال کمی وجود دارد که عمل لیزیک منجر به ایجاد شرایط کراتوکونس-مانند شود که اکتازی قرنیه (corneal ectasia) نام دارد. اکتازی قرنیه زمانی ایجاد می شود که در حین عمل لیزیک، قرنیه بیش از حد نازک شود.

در صورتی که فردی مبتلا به قوز قرنیه باشد و احساس کند به جراحی هایی مانند لیزیک و یا سایر انواع جراحی ها برای درمان نزدیک بینی نیاز دارد، لازم است تا حتما قبل از این جراحی ها، وضعیت چشم او به درستی توسط پزشک متخصص بررسی شود. در برخی موارد ممکن است پزشک توصیه کند تا برای پایداری ساختار قرنیه از روش هایی مانند کراس لینک قرنیه استفاده شود. بسته به نتیجه ی این فرایند می توان در مورد روش درمانی برای تصحیح نزدیک بینی یا سایر مشکلات انکساری چشم تصمیم گیری کرد.

آیا قوز قرنیه باعث کوری می شود؟

پاسخ اولیه برای این سوال این است که خیر، قوز قرنیه باعث کوری کامل نمی شود. با این حال ممکن است منجر به نابینایی جزئی یا نسبی شود و یا عملکرد چشم ها را به طرز شدیدی تحت تاثیر قرار داده و آسیب های جدی به بینایی بزند. قوز قرنیه از مشکلاتی است که در صورتی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود می تواند به خوبی درمان شود و افراد به بینایی طبیعی خود دست پیدا کنند اما در صورت پیشرفت می تواند مشکلات جدی برای بینایی ایجاد کند.

درمان قوز قرنیه

درمان قوز قرنیه با تمرکز به بهبود بینایی صورت می گیرد و بسته به میزان پیشرفت بیماری، روش درمانی استفاده شده نیز متفاوت است.

درمان قوز قرنیه در مراحل اولیه

در مراحل اولیه، روش درمانی شامل استفاده از عینک است. با پیشرفت بیماری، عینک از ایجاد دید مناسب ناتوان خواهدبود. در این حالت از لنز تماسی استفاده می شود.

درمان قوز قرنیه در مراحل میانی

در مراحل میانی بیماری، یعنی زمانی که بیماری در مراحل اولیه نیست اما پیشرفت چندانی نیز نداشته است روش درمانی نوینی به کار می رود که شامل کراس لینک قرنیه با کلاژن است. کلاژن پروتئینی است که در استحکام و یکنواختی ساختار بافت قرنیه نقش بسیار مهمی دارد. در فرایند کراس لینک قرنیه، اتصالات جدیدی بین کلاژن های موجود در قرنیه ایجاد می شود که این اتصالات منجر به استحکام بیشتر قرنیه می شوند. این روش درمانی سال 2016 میلادی تاییدیه ی سازمان بهداشت و غذای آمریکا را برای بهبود وضعیت قوز قرنیه کسب کرد. این روش اگرچه بینایی را به حالت طبیعی برنمی گرداند اما از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و در برخی موارد نیز ممکن است منجر به بهبود بینایی شود.

درمان قوز قرنیه در مراحل پیشرفته

در مراحل پیشرفته ی قوز قرنیه، از روش های مختلفی برای درمان قوز قرنیه می توان استفاده کرد. از جمله:

استفاده از ایمپلنت ها یا حلقه های قرنیه (corneal ring): این ایمپلنت ها به شکل C و از جنس پلاستیک هستند که برای صاف کردن سطح قرنیه به کار می روند و می توانند وضعیت بینایی را بهبود بخشند.

پیوند قرنیه: در این حالت یک قرنیه از فرد اهداکننده جدا شده و جای قرنیه فرد مبتلا به قوز قرنیه پیوند می خورد.

جراحان پلاستيك و ترميمى چشم برای جوانسازی اطراف چشم ممکن است از روشهایی مانند جراحی افتادگی پلک ، جراحی لیفت شقیقه و روشهای غیر جراحی مانند تزریق فیلر ، ژل و بوتاکس استفاده نمایند. باید توجه داشته باشید؛ انجام این روشها به ویژه در نواحی اطراف چشم، اگر توسط پزشک متخصص و مجرب انجام نشود، می تواند عوارض ناخوش آیندی به همراه داشته باشد.