تشخیص واریس پا با سونوگرافی داپلر

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

واریس پا یکی از مشکلات شایع عروقی است که بسیاری از افراد به خصوص در سنین بالا یا به دلیل فعالیت‌های خاص با آن مواجه می‌شوند. این عارضه به دلیل اختلال در عملکرد وریدها و بازگشت غیرطبیعی خون به سمت پایین رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به درد، تورم و احساس سنگینی در پاها شود. تشخیص دقیق و زودهنگام واریس پا برای انتخاب بهترین روش درمانی بسیار اهمیت دارد. یکی از ابزارهای تشخیصی دقیق در این زمینه، سونوگرافی داپلر است که با ارزیابی جریان خون در عروق، امکان شناسایی محل و شدت ناهنجاری‌های وریدی را فراهم می‌سازد. در این مقاله، به بررسی نحوه عملکرد سونوگرافی داپلر در تشخیص واریس پا و اهمیت آن در بهبود کیفیت زندگی بیماران خواهیم پرداخت.

علل ایجاد واریس

از دلایل ایجاد رگ‌ های واریسی در پا می‌ توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش سن
• جنس مؤنث (تغییرات هورمونی در اثر بلوغ، بارداری و یائسگی می‌ تواند منجر به واریس شود و مصرف قرص‌ های ضد بارداری این خطر را افزایش می‌ دهد).
• داشتن دریچه‌ های معیوب در حین تولد
• چاقی
• واریس در بارداری
• سابقه ایجاد لخته‌های خون در پاها
• نشستن یا ایستادن طولانی مدت
• سابقه‌ ی خانودگی ابتلا به واریس

علائم واریس

1. رگ‌های به رنگ بنفش یا آبی
2. رگ‌هایی که به‌صورت پیچ‌خورده و برآمده ظاهر می‌شوند.
3. سنگینی، درد و فشار واریس
4. رگ‌های بیرون‌زده و متورم
5. رگ‌های کوچک‌تری به نام رگ‌های عنکبوتی که می‌توانید بر روی سطح پوست مشاهده کنید.
6. گرفتگی عضلات ران یا ساق پا (اغلب در شب)
7. تورم خفیف پاها یا مچ پا
8. خارش
9. اگر جریان خون در رگ‌ها بدتر شود، علائم آن شامل موارد زیر می‌ باشد:
10. ورم پا
11. درد پا یا ساق پا پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت
12. تغییرات رنگ پوست در پا یا مچ پا
13. پوست خشک، قرمز و پوسته پوسته شده که به راحتی ترک می‌خورد.
14. زخم‌های واریسی در پوست که به آسانی بهبود پیدا نمی‌کنند.
15. زخم شدن و سخت شدن پوست پا و مچ پا (می‌تواند به مرور زمان رخ دهد)
16. ترومبوز وریدی عمقی (واریس حاد)

انواع رگ‌ های واریسی

انواع مختلفی از رگ‌های واریسی وجود دارند از جمله:

• ورید صافن (واریس طنابی) بزرگ
• ورید صافن (واریس طنابی) کوچک
• واریس شاخه‌ ای
• واریس ناحیه تناسلی
• رگ‌ های عنکبوتی
• مزایای انجام سونوگرافی داپلر
• ترکیب حجم و درصد عروق در حالت سه بعدی
• اندازه گیری جریان خون با کمک پالس موج
• ارائه یک تصویر کلی از جریان خون در قلب و یا عروق
• تشخیص سریع دریچه ها، رگها و جریان آشفته
• بررسی مسیر و جریان خون

مراقبت های قبل از سونوگرافی داپلر واریس

رعایت برخی نکات برای دریافت نتیجه دقیق‌تر از آزمایش الزامی است. برای مثال، در اثر مصرف سیگار، رگ‌ها بیش از حالت عادی تنگ می‌شوند. بنابراین، معمولاً پزشک به بیمار تأکید می‌ کند که از چند ساعت پیش از انجام سونوگرافی داپلر واریس از کشیدن سیگار خودداری نماید.

چگونگی انجام سونوگرافی داپلر

• پیش از تست، به شما گفته می‌شود تا روی میز یا تخت آزمایش دراز بکشید.
• پزشک معالج، یک ژل محلول در آب را روی یک دستگاه به نام ترانسدوکتور قرار داده که مستقیماً امواج صوتی با فرکانس بالا را به داخل سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌های مورد آزمایش می‎فرستد.
• برای بررسی سرخرگ‌ ها، تکنسین آزمایشگاه یک دستگاه فشار سنج را در نواحی مختلف بدن می‌بندد. معمولاً دستگاه فشار سنج دور ران، ساق پا، قوزک یا نقاط مختلف بدن بسته می‌ شود. این دستگاه‌ ها با مقایسه فشار خون در نواحی مختلف پاها یا دست‌ ها به پزشک معالج کمک می‌ کنند.
• با حرکت دادن ترانسدوکتور در طول دست یا پا تصویر مورد نظر تشکیل می‌شود. ترانسدوکتور امواج صوتی را از سطح پوست شما و از میان بافت‌های بدن به داخل عروق خونی می‌فرستد. امواج صوتی با برخورد به دیواره عروقی خونی بازتاب یافته و اطلاعات را به کامپیوتری که داده‌ها را پردازش و ذخیره می‌کند می‌فرستند. کامپیوتر تصاویری را که نشان دهنده جریان خون در میان سرخرگ‌ ها و سیاهرگ‌ ها است، برای پزشک معالج آماده می‌ کند. سپس ترانسدوکتور برای انجام مقایسه در طول نواحی دیگر بدن حرکت داده می‌شود.

تفسیر سونوگرافی داپلر واریس

در صورتی که نتایج آزمایش نرمال باشد نشان می دهد که بیمار هیچگونه تنگی یا انسدادی در رگ های خود ندارد، همچنین فشار خون در عروق، طبیعی است؛ اما الگوهای غیر طبیعی جریان خون از جمله تنگ یا بسته شدن رگ ها می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:

• انسداد در شریان ها که ممکن است به دلیل تجمع کلسترول باشد.
• لخته شدن خون در ورید یا شریان
• گردش خون ضعیف که می‌تواند توسط عروق خونی آسیب دیده ایجاد شود.
• انسداد یا بسته شدن ورید
• بیماری شریانی اسپاستیک، بیماری که در آن عروق به دلیل استرس یا قرار گرفتن در معرض هوای سرد منقبض می شوند.

هزینه سونوگرافی داپلر واریس

هزینه سونوگرافی داپلر با توجه به تعرفه تعیین شده در نظام سلامت کشور می باشد و عوامل مختلفی نظیر شرایط بیمار می توانند بر روی آن تأثیرگذار باشند. البته افراد تحت پوشش بیمه می توانند از خدمات بیمه خود استفاده کنند.

عوارض سونوگرافی داپلر واریس

سونوگرافی داپلر یک عمل غیر تهاجمی و بدون درد است که هیچگونه پرتوتابی مخرب ندارد. هیچگونه خطر جانبی با این تست وجود ندارد و اکثر افراد به هیچ وجه احساس ناراحتی در حین درمان ندارند.