کاربرد سونوگرافی مقعدی چیست و به چه دلیل انجام میشود؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

غده پروستات یکی از اندام های مردان می باشد که در ناحیه پایین شکم و در قسمت خروجی مثانه قرار دارد. این غده یک رشد دومرحله ای دارد به این معنی که بزرگ شدن آن در سنین بلوغ و بعد از سن 35 سالگی رخ می دهد؛ اما در صورت رشد بیش از اندازه و بزرگ شدن آن باید دلیل را جویا شد. بزرگی غده پروستات یکی از مواردی است که در صورت تشخیص به موقع و درمان آن می توان از پیشرفت بیماری جلوگیری و در نهایت عوارض آن را کاهش داد. سونوگرافی مقعدی به عنوان یکی از ابزارهای تشخیصی دقیق برای بررسی سرطان پروستات شناخته شده است. در این روش تصویربرداری، امواج اولتراسوند از طریق پروب به داخل بدن فرستاده می شود، امواج با برخورد به هر اندام از آن عبور می کنند یا بازمی گردند. پروب سونوگرافی امواج بازگشتی را دریافت می کند و آن را تبدیل به سیگنال های الکتریکی می کند. نهایتاً سیگنال ها به شکل تصویر سونوگرافی در مانیتور نمایش داده می شوند.

کاربردهای سونوگرافی مقعدی

• چک کردن اندازه، موقعیت قرارگیری و شکل غده پروستات و ساختارهای نزدیک به آن در مردان
• ارزیابی احتمال وجود توده های سرطانی و یا سایر بیماری های مرتبط با پروستات
• تشخیص و نظارت بر روند درمان سرطان مقعد و یا پولیپ مقعد
• هدایت دقیق سوزن بیوپسی به محل توده سرطانی مقعد یا پروستات جهت نمونه برداری آزمایشگاهی
• کمک به قرار دادن دانه های رادیواکتیو برای درمان سرطان پروستات
• سنجش میزان گردش خون در پروستات و بافت های مجاور آن

آمادگی قبل از انجام سونوگرافی مقعدی

1. سعی کنید در موعد مقرر در مرکز سونوگرافی حاضر باشید و یک همراه با خود داشته باشید.
2. ممکن است از شما خواسته شود از مصرف داروهای ضد انعقاد خون مانند آسپیرین حدود یک هفته قبل از تصویربرداری خودداری کنید.
3. ممکن است برای حفظ آرامش شما در حین تصویربرداری، به شما یک مسکن یا داروی بی حسی موضعی تجویز شود.
4. برای انجام سونوگرافی باید حتماً روده و مثانه بیمار تخلیه شود؛ چراکه تصویربرداری با وجود مدفوع می تواند مشکلاتی را ایجاد کند.
5. قبل از سونوگرافی، پزشک دارویی را برای تخلیه روده به بیمار تجویز می نماید.

نحوه انجام سونوگرافی مقعدی

• در روز سونوگرافی، لباس راحت و گشاد بپوشید. ممکن است از شما خواسته شود که تمام یا قسمتی از لباس خود را در آورید و لباس مخصوص بیمارستان (گان) بپوشید. علاوه بر این، مراقبان بهداشتی ممکن است از شما بخواهند که قبل از انجام آزمایش، ادرار کنید تا مثانه خالی باشد.
• از شما خواسته میشود که به پهلو دراز بکشید و زانوهای خود را به سمت سینه خم کنید.
• پروب سونوگرافی یا سنسور با پوشش لاتکس و ژل روان کننده پوشیده می شود. به طور کلی، پروب به اندازه یک انگشت است.
• بعد از اینکه پروب با ژل پوشانده شد، وارد رکتوم می شود و ممکن است کمی احساس فشار مانند حرکت روده را تجربه کنید.
• زمانی که پزشک یا تکنسین، پروب را در جای خود قرار می دهد، تصاویری از بافت ها و اندام های داخلی شما بر روی صفحه نمایشگر دیده می شود.
• در طول سونوگرافی ترانس رکتال، پزشک یک نمونه بافت را برای انجام بیوپسی پروستات جمع می کند.
• یک سونوگرافی ترانس رکتال به طور معمول بین 15 تا 30 دقیقه طول می کشد. پزشک شما دستورالعمل های لازم را برای شما ارائه می کند.

هزینه سونوگرافی مقعدی

هزینه سونوگرافی با توجه به معیارهای مختلفی تعیین می شود. بسته به شرایط بیمار و نوع سونوگرافی که تجویز می گردد می تواند این هزینه تغییر پیدا کند. لازم به ذکر است که بیمه شامل سونوگرافی می شود و افراد تحت پوشش می توانند برای پرداخت هزینه از خدمات بیمه استفاده کنند.

عوارض سونوگرافی مقعدی

سونوگرافی مقعدی هیچگونه ریسک تابش اشعه های رادیواکتیوی به همراه ندارد. اغلب افراد در حین انجام آزمایش از قرار گرفتن مبدل در مقعد خود کمی احساس ناراحتی می کنند. در صورتی که نسبت به لاتکس حساسیت دارید این موضوع را با متخصص سونوگرافی در میان بگذارید؛ زیرا برای قرار دادن مبدل سونوگرافی در مقعد روی آن را با روکشی از جنس لاتکس می پوشانند. سونوگرافی مقعدی می تواند در موارد بسیار نادر سبب آسیب به مقعد، کولون و خونریزی شود.