بیماری گال چیست و چه علائمی دارد؟

دکتر فاطمه عندلیب [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drandalib.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، بن بست پارکینگ عمومی توحید ، مجتمع آسمان ، طبقه چهارم تلفن مطب : 36260819 - 031

بیماری گال پوستی یا جرب (Scabies) یکی از عفونت‌های انگلی شایع است که باعث خارش شدید، التهاب و ضایعات پوستی می‌شود. این بیماری به‌دلیل ورود انگل گال به لایه‌های سطحی پوست ایجاد شده و می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. در ادامه با علت، علائم و روش‌های درمان گال پوستی بیشتر آشنا می‌شوید.

بیماری گال پوستی چیست؟

بیماری پوستی گال نوعی عفونت انگلی بسیار مسری است که بر اثر فعالیت انگل Sarcoptes scabiei ایجاد می‌شود. این انگل پس از نفوذ به پوست، تونل‌هایی در لایه سطحی آن می‌سازد و در آنجا تخم‌گذاری می‌کند.
خارش شدید، بثورات قرمز و جوش‌های ریز از مهم‌ترین علایم گال پوستی هستند. این خارش معمولاً شب‌ها شدیدتر می‌شود و ممکن است باعث زخم یا عفونت ثانویه شود. حتی افراد تمیز و با رعایت کامل بهداشت نیز ممکن است به این انگل مبتلا شوند.

علت بیماری گال

علت اصلی بیماری گال تماس مستقیم پوست با پوست فرد آلوده است. همچنین استفاده از وسایلی مانند ملحفه، حوله یا لباس آلوده نیز می‌تواند عامل انتقال باشد.
افراد در معرض خطر بیشتر عبارت‌اند از:

• کودکان مهدکودکی و دانش‌آموزان
• والدین دارای فرزند خردسال
• سالمندان
• افراد دارای ضعف سیستم ایمنی (HIV یا مصرف‌کننده داروهای سرکوب‌کننده ایمنی)

علائم بیماری گال

علائم معمولاً ۴ تا ۶ هفته پس از آلودگی ظاهر می‌شوند و شامل موارد زیرند:

• خارش شدید، مخصوصاً در شب
• جوش‌های قرمز و برجسته
• خطوط قهوه‌ای روشن بین انگشتان، مچ یا آرنج
• تحریک و خشکی پوست

در عکس بیماری گال در بزرگسالان، این نشانه‌ها معمولاً در نواحی مچ، شکم و کشاله ران مشاهده می‌شوند.

موارد مستعد ابتلا به بیماری گال

1. افزایش سن
2. سوء تغذیه
3. بیماری‌های عصبی
4. نقص ایمنی.

انواع بیماری گال

فقط یک نوع کنه وجود دارد که باعث آلودگی به گال می‌شود و به آن هیره خارشی گفته می‌شود. با این حال، این کنه‌ها می‌توانند چندین نوع آلودگی ایجاد کنند که در ادامه با این انواع آشنا می‌شوید.

1. گال معمولی: این نوع شایع‌ترین نوع بیماری گال است و باعث خارش دست، مچ دست و سایر نقاط مشترک می‌شود. با این حال، پوست سر یا صورت را آلوده نمی‌کند.
2. گال گره‌ای: این نوع گال ممکن است به صورت خارش دار، برآمدگی‌ها یا برجستگی‌هایی به خصوص در نواحی تناسلی، زیر بغل یا کشاله ران ایجاد شود. بیماری گال در ناحیه تناسلی می‌تواند باعث خارش شدید ناحیه تناسلی همراه با برجستگی های ریز و جوش‌مانند بر روی آلت تناسلی و بیضه‌ها شود.
3. گال نروژی: برخی از افراد مبتلا به گال ممکن است به نوع دیگری از گال هم مبتلا شوند که به آن گال نروژی یا گال پوسته‌دار گفته می‌شود. این نوع گال نسبت به انواع دیگر، شدیدتر و بسیار مسری است. افرادی که دارای گال نروژی هستند، بر روی بدنشان، پوسته ضخیمی از پوست ایجاد می‌شود که در این پوسته هزاران کنه و تخم کنه وجود دارد. در اغلب کسانی که به این نوع گال مبتلا می‌شوند، پوسته‌های گسترده، خاکستری و ضخیم مشاهده می‌شود که این پوسته‌ها در اثر لمس، تکه‌تکه می‌شوند.

گال پوسته‌دار معمولاً در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مشاهده می‌شود، ازجمله، افراد مبتلا به HIV یا ایدز، افرادی که از استروئیدها یا داروهای خاص استفاده می‌کنند یا افرادی که تحت شیمی‌درمانی هستند. کنه‌های گال می‌توانند به راحتی بر سیستم ایمنی بدن غلبه کنند و با سرعت بیشتری تکثیر پیدا کنند. گال نروژی به همان روش گسترش گال معمولی، گسترش می‌یابد.

به نقل از وبسایت mayoclinic :
Scabies is caused by a tiny, eight-legged mite. The female mite burrows just under the skin and makes a tunnel where it lays eggs.
ترجمه فارسی:
بیماری گال توسط کنه‌ای بسیار ریز و هشت‌پا ایجاد می‌شود. کنه ماده در زیر سطح پوست تونلی ایجاد می‌کند و در آن تخم‌های خود را می‌گذارد.

طول درمان بیماری گال

انگل گال ممکن است تا دو ماه در پوست زندگی کند، اما پس از درمان مناسب معمولاً طی ۳ تا ۴ روز از بین می‌رود. خارش ممکن است تا چند هفته بعد باقی بماند، زیرا واکنش بدن به تخم و مواد زائد انگل ادامه دارد.

تشخیص گال

پزشک معمولاً با معاینه پوست یا مشاهده کانال‌های زیرپوستی، گال را تشخیص می‌دهد. در صورت نیاز، ممکن است نمونه‌برداری (بیوپسی) یا بررسی میکروسکوپی انجام شود تا وجود انگل تأیید شود.

درمان بیماری گال چیست؟

درمان گال شامل استفاده از داروهایی به منظور از بین برن انگل گال می‌شود. بدین منظور کرم‌ها و لوسیون‌های مختلفی وجود دارند که توسط پزشک تجویز می‌شوند. معمولاً تجویز پزشک این است که شما داروی مورد نظر را به کل بدن خود (از گردن به پایین) بمالید و بگذارید حداقل برای 8 ساعت روی پوست شما بماند. در صورتی که مجدداً نشانه‌هایی از کانال‌ های پوستی یا ضایعات پوستی بروز کند، نیاز به انجام درمان ثانویه می‌باشد.

داروهایی که معمولاً برای درمان بیماری گال تجویز می‌شود عبارتند از:

1. کرم پرمترین 5 درصد (Elimite). کرم پرمترین که به صورت خارجی استعمال می‌شود، دارای ترکیبات شیمیایی است که موجب از بین رفتن انگل‌های گال و تخم‌های آنها می‌شود. این دارو عموماً برای افراد بزرگسال، زنان باردار و کودکان بالای دو ماه ایمن است. مصرف این دارو برای مادرانی که به کودک خود شیر می‌دهند، توصیه نمی‌شود.
2. لوسیون لیندان. این دارو تنها برای کسانی تجویز می‌شود که درمان‌های دیگر را نمی‌توانند انجام بدهند و یا روش‌های درمانی دیگر برای آن‌ها مؤثر نبوده است. این دارو برای کودکان زیر دو سال، زنان باردار، زنان شیرده، افراد مسن و افرادی که وزن آنها کمتر از 50 کیلوگرم است، مناسب نیست.
3. کروتامیتون (Eurax). این دارو به صورت کرم و لوسیون در دسترس است. این دارو باید برای دو روز، هر روز یکبار، استفاده شود. این دارو برای کودکان و زنان باردار یا زنانی که به کودک خود شیر می‌دهند، توصیه نمی‌شود. در گذشته مواردی از عدم موفقیت درمان با کروتامیتون گزارش شده است.
4. ایور مکتین یا Ivermectin (Stromectol). این دارو به صورت قرص خوراکی است و برای افرادی تجویز می‌شود که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، مبتلا به گال دلمه‌بسته‌شده هستند یا افرادی که به دیگر روش‌های درمانی با کرم و لوسیون پاسخگو نبوده‌اند. ایورمکتین برای زنان باردار، زنانی که به کودک خود شیر می‌دهند و برای کودکانی با وزن کمتر از 15 کیلوگرم تجویز نمی‌شود.

هرچند این داروها به طور کامل انگل گال را از بین میبرند؛ اما خارش پوستی تا چند هفته ادامه خواهد داشت. ممکن است پزشک برای افرادی که به داروهای گفته شده پاسخ نمی‌دهند یا نمی‌توانند آنها را مصرف کنند، داروهای موضعی دیگری مانند سولفور مرکب در وازلین را تجویز کنند.
روش‌های مکمل و مراقبت پوستی
در برخی موارد، روش‌های کمکی مانند فریز درمانی برای بهبود ضایعات ثانویه یا کنترل خارش توصیه می‌شوند. همچنین، آشنایی با انواع بیماری های پوستی می‌تواند به تشخیص سریع‌تر و جلوگیری از اشتباه در درمان کمک کند.

آیا بیماری گال کشنده است؟

بیماری گال اگرچه یک بیماری پوستی آزاردهنده است؛ اما به طور کامل قابل درمان می‌باشد و در صورت مراجعه به پزشک و مصرف داروهای تجویز شده، در عرض حداکثر یک ماه علائم آن کاهش یافته و بهبود پیدا می‌کند. در صورت عدم درمان گال، این عارضه ممکن است تا ماه‌ها در بدن فرد باقی مانده و علاوه بر علائم آزاردهنده، خارش دائمی باعث زخم شدن و ایجاد عفونت‌هایی مانند زرد زخم خواهد شد. در این شرایط، علاوه بر درمان بیماری گال، درمان دیگری همراه با آنتی‌بیوتیک برای بیمار تجویز می‌شود.

خارش شدید پوست در برخی نواحی ممکن است با زخم و عفونت‌های باکتریایی نیز همراه باشد. این عفونت‌ها توسط باکتری‌های استافیلوکوک یا استرپتوکوک ایجاد می‌شوند. در صورتی که عفونت به لایه‌های عمیق‌تر پوست نفوذ کند، ممکن است باعث تب شده و در صورت عدم درمان به آسیب‌های کلیوی منجر شود که با علائمی همچون خون در ادرار، قهوه‌ای شدن ادرار یا کاهش مقدار آن، فشار خون بالا، ورم دست، پاها و صورت و تب همراه است. همچنین عفونت موضعی باکتریایی در ناحیه آسیب‌دیده می‌تواند وارد جریان خون شده و وضعیتی به نام سپتیکمی رخ دهد که بسیار خطرناک بوده و در موارد حاد ممکن است باعث نارسایی در سیستم‌های حیاتی بدن و مرگ فرد شود. این عارضه با علائمی همچون تب، تنفس سریع، تعریق زیاد، کاهش فشار خون و کاهش هوشیاری و سردرگمی فرد همراه است.

پیشگیری از گال پوستی

برای جلوگیری از آلودگی مجدد و پخش کنه‌ های گال، موارد زیر را انجام دهید:

1. تمام لباس‌ها، حوله‌ها، ملحفه‌ها و غیره را بشویید. هنگام شستشوی آن‌ها، از آب گرم و صابون استفاده کنید و سپس آنها را روی حرارت زیاد خشک کنید. وسایلی که نمی‌توانید بشویید را به مدت یک یا چند هفته در یک کیسه بگذارید و آن را محکم ببندید تا کنه گرسنه بماند.
2. وقتی درمان را شروع کردید کل خانه را جار وبرقی بکشید. سپس کیسه جارو برقی را دور بریزید یا آن را کاملاً تمیز کنید.
3. اگر نگران ابتلا به بیماری گال هستید یا علائم آن را دارید حتماً بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.