بیماری گال پوستی یا جرب (Scabies) یکی از عفونت های انگلی شایع است که باعث خارش شدید، التهاب و ضایعات پوستی می شود. این بیماری به دلیل ورود انگل گال به لایه های سطحی پوست ایجاد شده و می تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. در ادامه با علت، علائم و روش های درمان گال پوستی بیشتر آشنا می شوید.

بیماری گال پوستی چیست؟

بیماری پوستی گال نوعی عفونت انگلی بسیار مسری است که بر اثر فعالیت انگل Sarcoptes scabiei ایجاد می شود. این انگل پس از نفوذ به پوست، تونل هایی در لایه سطحی آن می سازد و در آنجا تخم گذاری می کند.
خارش شدید، بثورات قرمز و جوش های ریز از مهم ترین علایم گال پوستی هستند. این خارش معمولاً شب ها شدیدتر می شود و ممکن است باعث زخم یا عفونت ثانویه شود. حتی افراد تمیز و با رعایت کامل بهداشت نیز ممکن است به این انگل مبتلا شوند.

علت بیماری گال

علت اصلی بیماری گال تماس مستقیم پوست با پوست فرد آلوده است. همچنین استفاده از وسایلی مانند ملحفه، حوله یا لباس آلوده نیز می تواند عامل انتقال باشد.
افراد در معرض خطر بیشتر عبارت اند از:

• کودکان مهدکودکی و دانش آموزان
• والدین دارای فرزند خردسال
• سالمندان
• افراد دارای ضعف سیستم ایمنی (HIV یا مصرف کننده داروهای سرکوب کننده ایمنی)

علائم بیماری گال

علائم معمولاً ۴ تا ۶ هفته پس از آلودگی ظاهر می شوند و شامل موارد زیرند:

• خارش شدید، مخصوصاً در شب
• جوش های قرمز و برجسته
• خطوط قهوه ای روشن بین انگشتان، مچ یا آرنج
• تحریک و خشکی پوست

در عکس بیماری گال در بزرگسالان، این نشانه ها معمولاً در نواحی مچ، شکم و کشاله ران مشاهده می شوند.

موارد مستعد ابتلا به بیماری گال

1. افزایش سن
2. سوء تغذیه
3. بیماری های عصبی
4. نقص ایمنی.

انواع بیماری گال

فقط یک نوع کنه وجود دارد که باعث آلودگی به گال می شود و به آن هیره خارشی گفته می شود. با این حال، این کنه ها می توانند چندین نوع آلودگی ایجاد کنند که در ادامه با این انواع آشنا می شوید.

1. گال معمولی: این نوع شایع ترین نوع بیماری گال است و باعث خارش دست، مچ دست و سایر نقاط مشترک می شود. با این حال، پوست سر یا صورت را آلوده نمی کند.
2. گال گره ای: این نوع گال ممکن است به صورت خارش دار، برآمدگی ها یا برجستگی هایی به خصوص در نواحی تناسلی، زیر بغل یا کشاله ران ایجاد شود. بیماری گال در ناحیه تناسلی می تواند باعث خارش شدید ناحیه تناسلی همراه با برجستگی های ریز و جوش مانند بر روی آلت تناسلی و بیضه ها شود.
3. گال نروژی: برخی از افراد مبتلا به گال ممکن است به نوع دیگری از گال هم مبتلا شوند که به آن گال نروژی یا گال پوسته دار گفته می شود. این نوع گال نسبت به انواع دیگر، شدیدتر و بسیار مسری است. افرادی که دارای گال نروژی هستند، بر روی بدنشان، پوسته ضخیمی از پوست ایجاد می شود که در این پوسته هزاران کنه و تخم کنه وجود دارد. در اغلب کسانی که به این نوع گال مبتلا می شوند، پوسته های گسترده، خاکستری و ضخیم مشاهده می شود که این پوسته ها در اثر لمس، تکه تکه می شوند.

گال پوسته دار معمولاً در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مشاهده می شود، ازجمله، افراد مبتلا به HIV یا ایدز، افرادی که از استروئیدها یا داروهای خاص استفاده می کنند یا افرادی که تحت شیمی درمانی هستند. کنه های گال می توانند به راحتی بر سیستم ایمنی بدن غلبه کنند و با سرعت بیشتری تکثیر پیدا کنند. گال نروژی به همان روش گسترش گال معمولی، گسترش می یابد.

به نقل از وبسایت mayoclinic :
Scabies is caused by a tiny, eight-legged mite. The female mite burrows just under the skin and makes a tunnel where it lays eggs.
ترجمه فارسی:
بیماری گال توسط کنه ای بسیار ریز و هشت پا ایجاد می شود. کنه ماده در زیر سطح پوست تونلی ایجاد می کند و در آن تخم های خود را می گذارد.

طول درمان بیماری گال

انگل گال ممکن است تا دو ماه در پوست زندگی کند، اما پس از درمان مناسب معمولاً طی ۳ تا ۴ روز از بین می رود. خارش ممکن است تا چند هفته بعد باقی بماند، زیرا واکنش بدن به تخم و مواد زائد انگل ادامه دارد.

تشخیص گال

پزشک معمولاً با معاینه پوست یا مشاهده کانال های زیرپوستی، گال را تشخیص می دهد. در صورت نیاز، ممکن است نمونه برداری (بیوپسی) یا بررسی میکروسکوپی انجام شود تا وجود انگل تأیید شود.

درمان بیماری گال چیست؟

درمان گال شامل استفاده از داروهایی به منظور از بین برن انگل گال می شود. بدین منظور کرم ها و لوسیون های مختلفی وجود دارند که توسط پزشک تجویز می شوند. معمولاً تجویز پزشک این است که شما داروی مورد نظر را به کل بدن خود (از گردن به پایین) بمالید و بگذارید حداقل برای 8 ساعت روی پوست شما بماند. در صورتی که مجدداً نشانه هایی از کانال های پوستی یا ضایعات پوستی بروز کند، نیاز به انجام درمان ثانویه می باشد.

داروهایی که معمولاً برای درمان بیماری گال تجویز می شود عبارتند از:

1. کرم پرمترین 5 درصد (Elimite). کرم پرمترین که به صورت خارجی استعمال می شود، دارای ترکیبات شیمیایی است که موجب از بین رفتن انگل های گال و تخم های آنها می شود. این دارو عموماً برای افراد بزرگسال، زنان باردار و کودکان بالای دو ماه ایمن است. مصرف این دارو برای مادرانی که به کودک خود شیر می دهند، توصیه نمی شود.
2. لوسیون لیندان. این دارو تنها برای کسانی تجویز می شود که درمان های دیگر را نمی توانند انجام بدهند و یا روش های درمانی دیگر برای آن ها مؤثر نبوده است. این دارو برای کودکان زیر دو سال، زنان باردار، زنان شیرده، افراد مسن و افرادی که وزن آنها کمتر از 50 کیلوگرم است، مناسب نیست.
3. کروتامیتون (Eurax). این دارو به صورت کرم و لوسیون در دسترس است. این دارو باید برای دو روز، هر روز یکبار، استفاده شود. این دارو برای کودکان و زنان باردار یا زنانی که به کودک خود شیر می دهند، توصیه نمی شود. در گذشته مواردی از عدم موفقیت درمان با کروتامیتون گزارش شده است.
4. ایور مکتین یا Ivermectin (Stromectol). این دارو به صورت قرص خوراکی است و برای افرادی تجویز می شود که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، مبتلا به گال دلمه بسته شده هستند یا افرادی که به دیگر روش های درمانی با کرم و لوسیون پاسخگو نبوده اند. ایورمکتین برای زنان باردار، زنانی که به کودک خود شیر می دهند و برای کودکانی با وزن کمتر از 15 کیلوگرم تجویز نمی شود.

هرچند این داروها به طور کامل انگل گال را از بین میبرند؛ اما خارش پوستی تا چند هفته ادامه خواهد داشت. ممکن است پزشک برای افرادی که به داروهای گفته شده پاسخ نمی دهند یا نمی توانند آنها را مصرف کنند، داروهای موضعی دیگری مانند سولفور مرکب در وازلین را تجویز کنند.
روش های مکمل و مراقبت پوستی
در برخی موارد، روش های کمکی مانند فریز درمانی برای بهبود ضایعات ثانویه یا کنترل خارش توصیه می شوند. همچنین، آشنایی با انواع بیماری های پوستی می تواند به تشخیص سریع تر و جلوگیری از اشتباه در درمان کمک کند.

آیا بیماری گال کشنده است؟

بیماری گال اگرچه یک بیماری پوستی آزاردهنده است؛ اما به طور کامل قابل درمان می باشد و در صورت مراجعه به پزشک و مصرف داروهای تجویز شده، در عرض حداکثر یک ماه علائم آن کاهش یافته و بهبود پیدا می کند. در صورت عدم درمان گال، این عارضه ممکن است تا ماه ها در بدن فرد باقی مانده و علاوه بر علائم آزاردهنده، خارش دائمی باعث زخم شدن و ایجاد عفونت هایی مانند زرد زخم خواهد شد. در این شرایط، علاوه بر درمان بیماری گال، درمان دیگری همراه با آنتی بیوتیک برای بیمار تجویز می شود.

خارش شدید پوست در برخی نواحی ممکن است با زخم و عفونت های باکتریایی نیز همراه باشد. این عفونت ها توسط باکتری های استافیلوکوک یا استرپتوکوک ایجاد می شوند. در صورتی که عفونت به لایه های عمیق تر پوست نفوذ کند، ممکن است باعث تب شده و در صورت عدم درمان به آسیب های کلیوی منجر شود که با علائمی همچون خون در ادرار، قهوه ای شدن ادرار یا کاهش مقدار آن، فشار خون بالا، ورم دست، پاها و صورت و تب همراه است. همچنین عفونت موضعی باکتریایی در ناحیه آسیب دیده می تواند وارد جریان خون شده و وضعیتی به نام سپتیکمی رخ دهد که بسیار خطرناک بوده و در موارد حاد ممکن است باعث نارسایی در سیستم های حیاتی بدن و مرگ فرد شود. این عارضه با علائمی همچون تب، تنفس سریع، تعریق زیاد، کاهش فشار خون و کاهش هوشیاری و سردرگمی فرد همراه است.

پیشگیری از گال پوستی

برای جلوگیری از آلودگی مجدد و پخش کنه های گال، موارد زیر را انجام دهید:

1. تمام لباس ها، حوله ها، ملحفه ها و غیره را بشویید. هنگام شستشوی آن ها، از آب گرم و صابون استفاده کنید و سپس آنها را روی حرارت زیاد خشک کنید. وسایلی که نمی توانید بشویید را به مدت یک یا چند هفته در یک کیسه بگذارید و آن را محکم ببندید تا کنه گرسنه بماند.
2. وقتی درمان را شروع کردید کل خانه را جار وبرقی بکشید. سپس کیسه جارو برقی را دور بریزید یا آن را کاملاً تمیز کنید.
3. اگر نگران ابتلا به بیماری گال هستید یا علائم آن را دارید حتماً بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

نسخه اصلی مطلب بیماری گال چیست و چه علائمی دارد؟ را در سایت دکتر فاطمه عندلیب بخوانید.

---