سونوگرافی فراصوت داپلر عروق پا جهت تشخیص واریس

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

واریس عبارت است از سیاهرگ های بیرون زده و مشهودی که در زیر سطح پوست ظاهر می شوند. این سیاهرگ ها ممکن است به شکل یک خوشه باشند که شبیه به تار عنکبوت به نظر می رسد و یا به شکل رگ های بزرگ و منفردی باشند که به سادگی در زیر پوست قابل دیدن هستند. واریس اغلب در پاها و بخصوص در ساق پا دیده می شود و از شبکه ای از سیاهرگ های کشیده، گشاد یا در هم پیچیده تشکیل شده است. سرعت جریان خونی که در این سیاهرگ ها وجود دارد، خیلی کند و یا کاملاً متوقف شده است. تشخیص صحیح عارضه واریس، نقش بسیار مهمی در درمان موفق آن دارد. امروزه سونوگرافی از مهم ترین راه های تشخیصی برای بیماری های مختلف به شمار می روند. سونوگرافی فراصوتی داپلر عروق پا یک روش بی خطر است که به منظور بررسی شریان ها و عروق پا مورد استفاده قرار می گیرد. در سونوگرافی فراصوتی از امواج صوتی که دارای فرکانس بالا هستند، استفاده می شود. این امواج میزان جریان خون را در رگ ها و شریان ها اندازه گیری می نمایند. این سونوگرافی می تواند به تشخیص بسیاری از بیماری های ناشی اختلال در گردش خون، ایجاد لخته خون و انسداد شریان های اصلی کمک نماید؛ بنابراین تأثیر بسیار زیادی در پیشگیری از بروز سکته های قلبی و مغزی دارد.

علل ایجاد واریس

از دلایل ایجاد رگ های واریسی در پا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش سن
• جنس مؤنث (تغییرات هورمونی در اثر بلوغ، بارداری و یائسگی می تواند منجر به واریس شود و مصرف قرص های ضدبارداری این خطر را افزایش می دهد).
• داشتن دریچه های معیوب در حین تولد
• چاقی
• واریس در بارداری
• سابقه ایجاد لخته های خون در پاها
• نشستن یا ایستادن طولانی مدت
• سابقه ی خانودگی ابتلا به واریس

علائم واریس

1. رگ های به رنگ بنفش یا آبی
2. رگ هایی که به صورت پیچ خورده و برآمده ظاهر می شوند.
3. سنگینی، درد و فشار واریس
4. رگ های بیرون زده و متورم
5. رگ های کوچک تری به نام رگ های عنکبوتی که می توانید بر روی سطح پوست مشاهده کنید.
6. گرفتگی عضلات ران یا ساق پا (اغلب در شب)
7. تورم خفیف پاها یا مچ پا
8. خارش
9. اگر جریان خون در رگ ها بدتر شود، علائم آن شامل موارد زیر می باشد:
10. ورم پا
11. درد پا یا ساق پا پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت
12. تغییرات رنگ پوست در پا یا مچ پا
13. پوست خشک، قرمز و پوسته پوسته شده که به راحتی ترک می خورد.
14. زخم های واریسی در پوست که به آسانی بهبود پیدا نمی کنند.
15. زخم شدن و سخت شدن پوست پا و مچ پا (می تواند به مرور زمان رخ دهد)
16. ترومبوز وریدی عمقی (واریس حاد)

مزایای انجام سونوگرافی داپلر

• ارائه یک تصویر کلی از جریان خون در قلب و یا عروق
• تشخیص سریع دریچه ها، رگها و جریان آشفته
• ترکیب حجم و درصد عروق در حالت سه بعدی
• اندازه گیری جریان خون با کمک پالس موج
• بررسی مسیر و جریان خون

آمادگی قبل از انجام سونوگرافی داپلر عروق پا

• دو ساعت قبل از انجام آزمایش از کشیدن سیگار و دیگر موادی که حاوی نیکوتین هستند، خودداری کنید. نیکوتین باعث می شود عروق خونی باریک شود که می تواند بر نتیجه آزمایش شما اثر بگذارد.
• برای انواع خاصی از سونوگرافی داپلر، ممکن است از شما بخواهند از چند ساعت قبل از انجام آزمایش، ناشتا باشید (غذا و نوشیدنی نخورید). در صورتی که آمادگی برای آزمایش، نیاز به انجام کار خاصی داشته باشد، پزشک به شما اطلاع خواهد داد.

نحوه انجام سونوگرافی داپلر عروق پا

• پیش از تست، به شما گفته می شود تا روی میز یا تخت آزمایش دراز بکشید.
• پزشک معالج، یک ژل محلول در آب را روی یک دستگاه به نام ترانسدوکتور قرار داده که مستقیماً امواج صوتی با فرکانس بالا را به داخل سرخرگ ها و سیاهرگ های مورد آزمایش می‎فرستد.
• برای بررسی سرخرگ ها، تکنسین آزمایشگاه یک دستگاه فشار سنج را در نواحی مختلف بدن می بندد. معمولاً دستگاه فشار سنج دور ران، ساق پا، قوزک یا نقاط مختلف بدن بسته می شود. این دستگاه ها با مقایسه فشار خون در نواحی مختلف پاها یا دست ها به پزشک معالج کمک می کنند.
• با حرکت دادن ترانسدوکتور در طول دست یا پا تصویر مورد نظر تشکیل می شود. ترانسدوکتور امواج صوتی را از سطح پوست شما و از میان بافت های بدن به داخل عروق خونی می فرستد. امواج صوتی با برخورد به دیواره عروقی خونی بازتاب یافته و اطلاعات را به کامپیوتری که داده ها را پردازش و ذخیره می کند می فرستند. کامپیوتر تصاویری را که نشان دهنده جریان خون در میان سرخرگ ها و سیاهرگ ها است، برای پزشک معالج آماده می کند. سپس ترانسدوکتور برای انجام مقایسه در طول نواحی دیگر بدن حرکت داده می شود.

تفسیر سونوگرافی داپلر واریس

در صورتی که نتایج آزمایش نرمال باشد نشان می دهد که بیمار هیچگونه تنگی یا انسدادی در رگ های خود ندارد، همچنین فشار خون در عروق، طبیعی است؛ اما الگوهای غیر طبیعی جریان خون از جمله تنگ یا بسته شدن رگ ها می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:

1. انسداد یا بسته شدن ورید
2. بیماری شریانی اسپاستیک، بیماری که در آن عروق به دلیل استرس یا قرار گرفتن در معرض هوای سرد منقبض می شوند.
3. انسداد در شریان ها که ممکن است به دلیل تجمع کلسترول باشد.
4. لخته شدن خون در ورید یا شریان
5. گردش خون ضعیف که می تواند توسط عروق خونی آسیب دیده ایجاد شود.

عوارض سونوگرافی داپلر عروق پا

سونوگرافی داپلر یک عمل غیر تهاجمی و بدون درد است که هیچگونه پرتوتابی مخرب ندارد. هیچگونه خطر جانبی با این تست وجود ندارد و اکثر افراد به هیچ وجه احساس ناراحتی در حین درمان ندارند.