منوال تراپی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

منوال تراپی یکی از تکنیک های مؤثر در فیزیوتراپی است که در درمان بسیاری از مشکلات ستون فقرات مانند کمردرد، گردن درد و درد های عضلانی مفید است. تکنیک های کشش مفاصل، عضلات، رباط ها و کپسول های مفصلی می تواند چسبندگی یا بافت اضافی که پس از آسیب یا عمل جراحی ایجاد شده را از بین برده و توانایی حرکت مفصل را بهبود بخشیده و دامنه حرکتی مفاصل را افزایش دهد. انجام منوال تراپی در اصفهان اثر بازدارنده بر روی ریشه های عصبی متصل به طناب نخاعی بدن و همچنین ریشه های عصبی موجود در محل آسیب دیده داشته و از انتشار درد به سایر نقاط بدن جلوگیری می کند. منوال تراپی سبب تحریک آزاد سازی هورمون های ضد درد شده و از این طریق نیز به کاهش درد و سایر مشکلات کمک می کند. در بسیاری از موارد پس انجام منوال تراپی، اغلب دردهایی که به وضوح دارای منشأ ستون فقرات هستند به صورت قابل ملاحظه بهبود یافته و در برخی موارد دردهایی که ارتباطی با ستون فقرات ندارند نیز بهبود می یابند. انجام تکنیک های درمان دستی هیچ عارضه جانبی ندارد به شرطی که توسط پزشک انجام شوند.

آنچه در این مطلب می خوانید:

اثرات درمانی منوال تراپی

هدف منوال تراپی تحریک بافت نرم، تسکین ماهیچه های تنش، بهبود عملکرد مفصل و کاهش درد ناشی از آسیب های فیزیکی است. منوال تراپی مزایای زیادی دارد که در ادامه به چند مورد از آن اشاره می کنیم:

• منوال تراپی سبب تحریک آزاد سازی هورمون های ضد درد شده و از این طریق نیز به کاهش درد و سایر مشکلات کمک می کند.
• بازیابی توان حرکتی توانایی حرکت مفاصل را بهبود می بخشد.
• بهبود خشکی و سفتی مفاصل
• چسبندگی یا بافت اضافی که پس از آسیب یا عمل جراحی ایجاد شده است را از بین می برد.
• دامنه حرکتی مفاصل را افزایش می دهد.(فیزیوتراپیست با استفاده از حرکات ملایم و دقیق برای فعال کردن مفاصل و بافت نرم، می تواند عملکرد دامنه حرکتی مفاصل را با منوال تراپی بازیابی و تحرک آنها بهبود دهد.)
• کاهش و تسکین درد های اسکلتی_عضلانی
• بهبود اسپاسم عضلات
• دفع مواد زائد بدن
• آزادسازی و تولید هورمون های ضد درد در بدن
• بهبود و کاهش محدودیت های حرکتی
• کاهش استرس و فشار عضلانی
• بهبود اختلالات عملکردی در مفاصل
• درمان مشکلات ناشی از نقاط ماشه ای

نحوه انجام منوال تراپی

درمان درمان دستی بر اساس وضعیت جسمانی فرد، توسط پزشک انجام می شود. روش انجام این تکنیک برای هر فرد متفاوت است و روی هر ناحیه از بدن هم به شکل خاصی انجام می شود. در این روش کارهایی مثل تحرک مفاصل در جهت های مشخص، جا انداختن مفصل، کشش عضلات و مفاصل، ماساژ عمیق روی بافت ها و تکنیک های فشاری انجام می شود. از منوال تراپی در درمان مشکلات گوناگون مثل آسیب کمر، آسیب گردن، آسیب نواحی عضلانی و دیگر نواحی بدن استفاده می شود که در این مورد فیزیوتراپیست تکنیک های مختلفی را بکار می گیرد.

تکنیک های درمان دستی

یک پزشک برای اینکه تکنیک های منوال تراپی را به درستی انجام دهد می بایست از بیومکانیک بدن انسان و نحوه به وجود آمدن آسیب و اختلالات در سیستم اسکلتی بدن، اطلاعات کاملی داشته باشد. در روش منوال تراپی ممکن است یک اشتباه سبب بروز آسیب های جبران ناپذیری برای فرد گردد. قسمت های آسیب دیده توسط پرشک ماساژ داده می شوند. از تکنیک های منوال تراپی می توان به حرکت مفاصل، تکنیک انرژی عضلانی، کشش عضله و تکنیک میوفاسیال یا آزادسازی مفصل اشاره کرد.

حرکت مفاصل

در تکنیک حرکت مفاصل، فیزیوتراپیست به تنهایی یا به کمک بیمار مفصل ها را در جهت های خاص حرکت می دهد که این امر سبب کشش مفصل و بافت های اطراف می گردد. با انجام این تکنیک درد بیمار کاهش یافته و مفاصل عملکرد طبیعی خود را باز می یابند. بازیابی عملکرد طبیعی به دلایلی چون آزاد شدن کپسول های مفصلی تحت فشار، شل شدن عضلات، باز شدن مفصل های قفل شده و از میان رفتن اتصالات اطراف مفصل اتفاق می افتد.

تکنیک انرژی عضلانی

یکی دیگر از تکنیک های منوال تراپی، تکنیک انرژی عضلانی است. این تکنیک منوال تراپی مفید و کاربردی، برای افراد دچار اسپاسم عضلانی، تکنیک انرژی عضلانی می باشد. تکنیک انرژی عضلانی سبب تقویت عضلات، بهبود وضعیت و عملکرد رباط های ضعیف شده می گردد، همچنین سبب افزایش دامنه حرکتی عضو دچار اختلال نیز می شود.

کشش عضله

کشش عضلانی یک نوع درمان دستی منوال تراپی است که در آن فرد در مدت معینی در موقعیتی خاص قرار می گیرد تا عضلات شل شوند. در واقع، فیزیوتراپیست ابتدا نقاط حساس را مشخص می کند و سپس در عضله آسیب دیده کشش ایجاد می کند. این کار باعث کاهش اسپاسم عضلانی شده که در نتیجه آن فرد کاهش درد و تنش در بافت عضله را تجربه خواهد کرد. از تکنیک کشش عضله می توان به عنوان درمان دستی برای بیماری هایی چون گردن درد و درد سیاتیک ، تاندونیت و سر درد استفاده کرد.

تکنیک میوفاسیال یا آزادسازی مفاصل

تکنیک میوفاسیال برای مواقعی استفاده می شود که هدف افزایش انعطاف پذیری، کاهش درد و کاهش محدودیت مفاصل باشد. فاسیال، سیستم تخصص یافته بدن است و از نظر ظاهری شباهت به تار عنکبوت دارد که همه بخش های بدن را به یکدیگر متصل می سازد. به طور طبیعی، بافت فاسیال حالت ریلکس و شکلی موجدار دارد؛ اما وقتی دچار آسیب شود، سفت و محدود می گردد و این گونه قدرت حرکت خود را از دست می دهد که به همین موضوع ختم نمی شود زیرا این بافت روی سایر قسمت های بدن نیز اثر می گذارد؛ بنابراین استفاده از تکنیک میوفاسیال یا آزادسازی مفاصل سبب بهبود وضعیت کلی بدن فرد می شود. این تکنیک برای درمان سندروم درد میوفاسیال گردن می تواند مفید باشد.

جلسات منوال تراپی

تعداد جلسات منوال تراپی با توجه به تشخیص پزشک، معاینه بیمار و درجه آسیب و همچنین شرایط بهبود بیمار تعیین می شود و برای هر ناحیه و هر عارضه متفاوت است.

کاندید مناسب منوال تراپی

برای افرادی که فعالیت های سخت و سنگین دارند و دائم حرکات را تکرار می کنند مانند کارگران، امدادگران، آتش نشان ها و ... انجام منوال تراپی بسیار مفید است. همچنین این کار برای اشخاصی و شاغلینی که ناگزیر هستند مدت های طولانی پشت میز بنشینند یا افرادی که کارشان را معمولاً ایستاده انجام می دهند ضروری می باشد.

موارد منع انجام منوال تراپی

اگرچه منوال تراپی برای بیماری که دچار درد مفاصل است، می تواند گزینه مناسبی برای درمان و کاهش درد باشد؛ اما با این حال برای برخی از افراد نباید درمان دستی توصیه شود. این افراد عبارتند از:

• افرادی که به خونریزی داخلی مفاصل مبتلا هستند.
• بیمارانی که طی یک عمل جراحی مفاصل خود را تعویض کرده اند.
• افرادی که به بیماری هایی خاصی مانند بیماری های خونی مبتلا هستند نباید از منوال تراپی استفاده کنند.
• اشخاصی که به نرمی استخوان مبتلا هستند.

هزینه منوال تراپی

محاسبه هزینه منوال تراپی به چندین مورد بستگی دارد:

1. مهارت و تجربه پزشک
2. محل درمان
3. مدت زمان منوال تراپی

عوارض منوال تراپی

به طور کلی این روش عوارض خاصی نداشته و مانند دیگر روش های فیزیوتراپی به بهبود و کاهش درد و آسیب نواحی مختلف بدن کمک می کند؛ اما اگر این روش توسط پزشک انجام نشود می تواند باعث مشکلاتی از جمله اختلال در سیستم اسکلتی بدن، آسیب رباط ها و ... آسیب های جبران ناپذیری شود.