پوست چرب زودتر چروک میشود یا پوست خشک؟

دکتر فاطمه عندلیب [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drandalib.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، بن بست پارکینگ عمومی توحید ، مجتمع آسمان ، طبقه چهارم تلفن مطب : 36260819 - 031

چین و چروک پوست، خطوطی عمیق یا سطحی هستند که روی پوست تشکیل می‌شوند. این خطوط گاهی آنقدر عمیق هستند که چاله یا شکافی در سطح پوست ایجاد می‌کنند. تشکیل چین و چروک روی پوست، بخشی از روند طبیعی افزایش سن در بدن است. در واقع، تغییرات سلولی ایجاد شده در اثر گذر عمر باعث ایجاد این خطوط روی پوست می‌شود. چین و چروک روی پوست همه قسمت‌های بدن ایجاد می‌شود. از نظر علمی ثابت شده است که همه چیز در مورد چین و چروک پوست به سن مربوط نمی‌شود و عوامل دیگر نیز در شدت و میزان ایجاد آنها مؤثر هستند. دلیل ایجاد چین و چروک خشکی یا چربی پوست نیست، بلکه تغییرات ساختاری پوست و کاهش کلاژن سازی، موجب پیدایش این خطوط می‌شود. به بیان ساده تر پیری پوست متأثر از نوع پوست نیست بلکه عواملی مانند افزایش سن، سبک زندگی، حالت و حرکات تکراری صورت، نیروی کشش جاذبه و به عنوان عاملی تأثیرگذار، آسیب‌های ناشی از نور خورشید است که در این امر دخالت مستقیم دارد.

پوست چرب

پوست انسان برای اینکه کیفیتی انعطاف‌پذیر و نرم داشته باشد، نیاز به روغن طبیعی دارد. این روغن طبیعی که به آن سبوم (Sebum) گفته می‌شود، از غده‌های چربی زیر پوست که در بیشتر سطح بدن قرار دارند، ترشح می‌شود. انواع مختلف پوست، بر اساس مقدار ترشح همین روغن طبیعی به سه دسته‌ی خشک، مختلط و چرب طبقه‌بندی می‌شوند. پوست چرب ، پوستی است که ترشح سبوم در آن زیاد است و ظاهری براق و درخشنده دارد. اگر از پوست چرب به خوبی مراقبت نشود، مشکلاتی مانند مسدود شدن منافذ پوست و بزرگ شدن آنها، انباشته شدن سلول‌های مرده‌ی پوست روی هم و ظاهر شدن جوش‌های سر سیاه و آکنه بر سطح پوست به وجود می‌آیند.

علائم پوست چرب

چرب شدن پوست با یک سری علائم همراه خواهد بود. علائمی که در عین سادگی می‌توانند به شما کمک کنند که چربی پوست خود را تشخیص داده و نسبت به درمان آن اقدام نمایید. از جمله ویژگی‌های پوست چرب عبارتند از:

1. براق بودن غیرطبیعی پوست: یک ویژگی پوست چرب که از سایر ویژگی‌های آن متفاوت است، براق بودن غیر طبیعی پوست به شمار می‌رود. در واقع اگر پوست شما بدون هیچ توجیهی براق است و احساس می‌کنید که روی آن روغن ریخته‌اید، بدون شک پوست شما چرب شده است.
2. عدم ماندگاری آرایش: اگر پوست شما چرب شده باشد به احتمال زیاد هنگام آرایش کردن دچار دردسر خواهید شد؛ چرا که اغلب مواد آرایشی با چربی تداخل داشته و چربی اجازه نمی‌دهد که آرایش شما به خوبی روی پوستتان بنشیند.
3. آکنه و جوش‌: این امکان نیز وجود دارد که جوش، نقطه‌های سیاه و سایر انواع آکنه پوستی پس از چرب شدن پوست روی آن ظاهر شوند.

پوست خشک

خشکی پوست عارضه‌ای شایع است و به دلیل کمبود آب در لایه‏‌های سطحی پوست و اپیدرم بروز می‌کند. اپیدرم از چربی و پروتئین تشکیل‌شده است. بخش چربی اپیدرم از کم شدن آب پوست جلوگیری می‏کند. هنگامی که چربی پوست برداشته می‏‌شود، پوست، محافظ خود را از دست می‌دهد و در نتیجه به آسانی رطوبت خود را از دست می‏دهد. خشکی پوست ممکن است در نتیجه عامل خارجی یا داخلی باشد.

علائم پوست خشک

علائم خشکی پوست، باتوجه‌به سن، رنگ پوست، نژاد، وضعیت عمومی سلامت بدن، محیط زندگی، عاملی که باعث خشکی شده و میزان قرارگیری در برابر نور خورشید، از یک شخص به شخص دیگر تفاوت دارد. علائم اصلی خشکی پوست عبارت‌اند از:

1. احساس خشکی و خشن بودن پوست
2. خارش
3. پوسته‌پوسته شدن
4. ترک‌خوردگی
5. خونریزی ترک‌های عمیق
6. سوزش
7. قرمزی و التهاب

عوامل مؤثر در ایجاد چین و چروک پوستی

• سن

ایجاد چین و چروک تحت تأثیر افزایش سن در همه افراد یکسان نیست؛ اما به‌طور کلی کاهش تکثیر سلول‌های اپیدرم و درم، همچنین کلاژن و الاستین از ۴۰ سالگی آغاز می‌شود.

• وراثت و ژنتیک

در حالت کلی برخی از افراد داری پوست قوی‌تری هستند و ممکن است کاهش سرعت تولید سلول‌های پوستی در آنها دیرتر اتفاق افتد. به همین شکل، برخی دیگر روند پیری را در اثر شرایط جسمی خاصشان زودتر طی کنند. این مسئله ارتباط مستقیم با وراثت دارد. یک امر ثابت شده در این زمین تأثیر ژن است. برای مثال سیاه‌پوستان دارای پوست قوی‌تری هستند و چین و چروک در آنها با تأخیر بیشتری ایجاد می‌شود. درعین حال افراد سفید پوست سرعت پیر شدن پوست را بیشتر احساس می‌کنند. این عوامل غیرقابل کنترل می‌توانند تأثیر بیشتر یا کمتری داشته باشند. این امر بستگی دارد که شما نسبت به عوامل قابل کنترل چین و چروک چه عملکردی داشته باشید. دقت به دوری از این عوامل می‌تواند تأثیر افزایش سن، وراثت و ژنتیک را تا حد زیادی تعدیل کند. عوامل قابل کنترل عبارتند از:

• اشعه ماوراءبنفش

نور خورشید منبع اصلی این اشعه محسوب می‌شود. این اشعه به پوست آسیب جدی وارد کرده و سرعت پیری پوست را افزایش می‌دهد. به همین دلیل افرادی که در مناطق آفتابی و گرم زندگی می‌کنند بیش از باقی افراد دچار چین و چروک پوست صورت می‌شوند. اشعه ماوراءبنفش بافت همبند کلاژن و الاستین را شکسته و خاصیت الاستیکی پوست را از بین می‌برد. همچنین کاهش چربی پوست و خشک آنم را به همراه دارد که در کنار هم باعث افزایش چین و چروک و پیری زودرس می‌شوند.

• مصرف سیگار و مخدرها و انواع دخانیات

مخدرها و سیگار جریان خون زیر پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهند که این تغییرات در عملکرد سلول‌های پوستی اختلال ایجاد می‌کند. همین امر ضعف پوست و افزایش چین و چروک پوست را در پی دارد.

• اخم یا لبخند

حالات تکراری گرفتن به صورت هنگام صحبت، عصبانیت یا شادی باعث می‌شود تا چین و چروک‌هایی با عنوان خط اخم یا لبخند در بخش‌های مختلف پوست ایجاد شود. در حالت عادی با اخم یا خندید‌ن خطوطی روی پیشانی، بین دو ابرو و کنار لب‌ها تشکیل می‌شود که هنگام برگشت صورت به حالت عادی این خطوط محو می‌شود؛ اما با تکرار تشکیل چنین خطوطی آن هم به صورت شدید، سلول‌ها قادر به بازگشت به حالت عادی نیستند و کم‌کم خطوط مذکور عمیق و محسوس باقی می‌مانند. چین و چروک‌ پیشانی رایج‌ترین چروک‌هایی هستند که به این دلیل ایجاد می‌شوند.

• سبک زندگی

در این مورد باید اشاره کرد که خواب کم، بیشترین تأثیر را بر سرعت بخشیدن به روند پیری پوست دارد. خواب کافی یکی از اصلی‌ترین عوامل شادابی پوست حتی در جوانی محسوب می‌شود و در این سنین نیز اگر یک شب خواب کافی نداشته باشید، روز بعد پوست شما خسته و تیره به نظر می‌رسد. خواب منظم و در طول شب نیز تأثیر بهتری از خواب در طول روز دارد. پوست نیاز دارد مانند دیگر بخش‌های بدن شما در طول شب استراحت کند. تغذیه نیز در این بخش اهمیت دارد. کم نوشیدن آب ، مصرف کم سبزی‌ها و میوه‌های تازه و نوشیدن بیش از حد کافئین می‌تواند در افزایش روند پیری مؤثر باشد.

باورهای غلط درباره چین و چروک وابسته به نوع پوست

• پوست چرب به اندازه‌ی پوست خشک پیر نمی‌شود.

حقیقت این است که هر پوستی بعد از زمانی مشخص پیر می‌شود. اگر به خوبی از پوست مراقبت نکنید، این اتفاق زودتر از وقت طبیعی‌ آن رخ می دهد. شاید تنها دلیلی که افراد احساس می‌کنند پوست خشک زودتر پیر می شود، این است که در پوست خشک، چین و چروک واضح تر دیده می‌شود. پوست چرب هم همان خط‌های چین و چروک را دارد؛ ولی به دلیل وجود چربی به آن وضوح دیده نمی‌شود. پس در هر حال باید به خوبی از پوستتان محافظت کنید تا از بروز علائم پیری جلوگیری کنید.

پوست چرب بهتر است یا خشک

هرکدام از انواع پوست، معایب و مزایای خاص خود را دارد و لزوماً یکی بهتر از دیگری نیست.

پیشگیری از چین و چروک پوست

برای محافظت از پوست و به تأخیر انداختن روند پیری می‌توانید برخی اقدامات مؤثر را انجام دهید. از جمله:

1. از پوست خود در برابر اشعه خورشید محافظت کنید. بیرون از منزل همیشه از ضد آفتاب استفاده کنید. تا جای ممکن ظهر در فضای باز نباشید. اگر می‌خواهید در فضای باز باشید از کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی استفاده کنید.
2. از محصولات دارای ضد آفتاب استفاده کنید. هنگام خرید محصولات مراقبت از پوست ، آنهایی را خریداری کنید که ضد آفتاب دارند. ضد آفتاب این محصولات باید هم از اشعه UVA و هم اشعه UVB جلوگیری کند.
3. پوست خود را مرطوب کنید. اگر پوست خشکی دارید، سلول‌های پوست شما به دلیل خشکی چروک می‌شوند. در نتیجه چین و چروک‌های زودرس روی پوست به وجود می‌آیند. استفاده از مرطوب‌کننده باعث حفظ آب در پوست شده و از ایجاد چین و چروک جلوگیری می‌کند.
4. عدم استعمال دخانیات. با ترک دخانیات می‌توانید متوجه تغییرات مثبتی در رنگ و بافت پوست شوید.
5. رژیم غذایی سالم داشته باشید. شواهد نشان می‌دهد که برخی ویتامین‌ها در مواد غذایی به سلامت پوست کمک می‌کنند. سعی کنید مصرف میوه و سبزیجات را افزایش دهید.