ستون فقرات از سه بخش تشکیل شده است. هنگامی که از کنار مشاهده می شود، این بخش ها، سه منحنی طبیعی را تشکیل می دهند. انحنای C شکل گردن (ستون فقرات گردنی) و قسمت پایین کمر (کمر) که لوردوز نامیده می شود. انحنای C شکل معکوس قفسه سینه (ستون فقرات قفسه سینه) را کیفوز می نامند. این انحنای طبیعی ستون فقرات برای تعادل مهم است و به ما کمک می کند تا به حالت قائم بایستیم. اگر هر یک از این منحنی ها خیلی بزرگ یا خیلی کوچک شود، صاف ایستادن مشکل می شود و وضعیت ما غیرطبیعی به نظر می رسد.
کیفوز، یک اختلال ستون فقرات است که در آن انحنای بیش از حد ستون فقرات منجر به گرد شدن غیرطبیعی قسمت بالای کمر می شود. این وضعیت، گاهی اوقات به عنوان پشت گرد یا در صورت انحنای شدید، به عنوان قوز شناخته می شود. کیفوز در هر سنی ممکن است رخ دهد، کیفوز مرتبط با افزایش سن، اغلب به دلیل ضعف در استخوان های ستون فقرات است که باعث فشرده شدن یا ترک خوردن آنها می شود. سایر انواع کیفوز می تواند در نوزادان یا نوجوانان به دلیل ناهنجاری ستون فقرات یا گسستن استخوان های ستون فقرات در طول زمان ظاهر شود. با توجه به علت ایجاد کیفوز، روش های مختلفی توسط متخصصان طب فیزیکی برای درمان آن پس از معاینه به کار برده می شود.
گوژپشتی یا کیفوز نوعی انحراف در ستون فقرات است که باعث می شود بخشی از ستون فقرات به سمت بیرون خم شود. گوژپشتی مربوط به سن خاصی نیست و ممکن است برای افراد در سنین مختلف رخ دهد؛ اما اغلب در دوران بلوغ اتفاق می افتد.
با افزایش سن بیشتر احتمال دارد به کیفوز مبتلا شوید. سایش و پارگی می تواند استخوان های ستون فقرات را تا حدی ضعیف کند که ترک بخورند یا کوتاه شوند. کیفوز ناشی از وضعیت نامناسب یا نقص مادرزادی عمدتاً کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می دهد. شرایطی که می تواند باعث کیفوز شود، عبارت اند از:
علائم و نشانه های کیفوز ستون فقرات بسته به علت و شدت انحراف متفاوت است، این علائم عبارتند از:
به ندرت با گذشت زمان، شدت گرفتن میزان خمیدگی منجر به:
علل کیفوز به نوع زیر بستگی دارد. سه نوع اصلی کیفوز وجود دارد:
این بدان معناست که فردی با آن متولد شده است. حتی اگر قوز کمر، از بدو تولد وجود داشته باشد، گاهی اوقات تا زمانی که یک نوجوان رشد زیادی نداشته باشد، دیده نمی شود. پزشکان دقیقاً نمی دانند که چرا برخی از کودکان با این بیماری متولد می شوند.
نوجوانانی که زیاد خم می شوند به تدریج کمرشان گرد می شود. ماهیچه ها و استخوان ها به قوز شدن عادت می کنند. نوجوانان مبتلا به این نوع کیفوز می توانند با ایستادن، انحنای خود را صاف کنند. این اتفاق برای بسیاری از افراد رخ می دهد، به ویژه آنهایی که مدت زیادی به پایین نگاه می کنند.
مهره های معمولی که از کناره دیده می شوند مانند مستطیل های روی هم به نظر می رسند. در کیفوز شوئرمن، مهره ها مثلثی شکل هستند. این باعث می شود ستون فقرات به سمت جلو خم شود. بچه های مبتلا به این نوع کیفوز نمی توانند انحنای خود را با صاف ایستادن درمان کنند.
عوارض ناشی از کیفوز در موارد شدیدتر ممکن است پدیدار شود. این عوارض شامل موارد زیر است:
برای تشخیص کیفوز در ابتدا معاینات بالینی و فیزیکی آغاز می شود. پزشک برای شناسایی نقاط حساس ستون فقرات را فشار می دهد. با انجام این معاینات شدت و میزان انحراف و خمیدگی پشت و تغییر شکل ستون فقرات مشخص می شود. در مراحل بعدی یکسری آزمایشات مانند تصویربرداری با اشعه ایکس برای بررسی استخوان ها انجام خواهد شد. به وسیله رادیولوژی اشعه ایکس می توان زاویه خمیدگی را نیز تشخیص داد. در صورتی که زاویه خمیدگی زیاد باشد آزمایش عملکرد تنفسی انجام خواهد شد. در بیمارانی که علائمی مانند درد و بی حسی و سوزن سوزن شدن و ضعف در پایین تنه دارند آزمایش هایی مانند MRI انجام خواهد شد.
از روش های درمانی مؤثر متخصصان طب فیزیکی در اصلاح ناهنجاری قوز کمر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
داروها نمی توانند تأثیری در درمان این بیماری داشته باشند؛ اما با کمک دارو می توان علائم ناشی از قوز کمر را کاهش داد. انواع داروهایی که در این موارد تجویز میشوند در ادامه آمده است:
ممکن است عضلات و رباط های کمر دچار گرفتگی شده باشند و این گرفتگی و انقباض مانع از این شود که شخص بتواند کمر خود را صاف کند و در وضعیت صحیح قرار دهد. انجام ماساژتراپی موجب شل شدن عضلات می شود. انجام ماساژدرمانی همچنین از پیشرفت قوز کمر و بدتر شدن آن جلوگیری می کند و موجب می شود که کمر در راستای صحیحتری قرار بگیرد.
درمان های دستی به عنوان نوعی جااندازی ستون فقرات انجام می شود تا حرکت پذیری مفاصل در ستون فقرات بهبود پیدا کند. انجام درمان های دستی به کاهش التهاب، اسپاسم عضلانی و دردهای مزمن کمک می کند و روند تحلیل رفتن و فرسایش دیسک های بین مهره ای را کند می کند. درمان های دستی دارای سه نوع هستند: درمان نقاط ماشه ای (تریگرپوینت)، کشش دستی مفاصل و تکنیک ها اعمال فشار مقاومتی و درمان بافت های نرم با کمک وسایل مخصوص.
انجام اولتراسوندتراپی به رفع اسپاسم عضلانی، خشکی کمر و درد ناشی از کیفوز کمک می کند. در این روش امواج صوتی به عضلاتی که در عمق ستون فقرات قرار دارند فرستاده می شود و گرمای ملایمی در آنها ایجاد کرده و گردش خون را افزایش می دهد.
در روش تحریک الکتریکی تداخلی از فرکانس الکتریکی خفیفی برای تحریک کردن عضلات به منظور کاهش التهاب ناشی از قوز کمر، استفاده می شود.
در مواردی که قوز کمر شدید است و یا در حال بدتر شدن است، ممکن است برای صاف نگه داشتن ستون فقرات به یک بریس کمر نیاز باشد. این بریس ها به نحوی طراحی شده اند که ستون فقرات را صاف و شانه ها را به سمت عقب نگه دارند. پوشیدن بریس موجب می شود که فشار از روی ستون فقرات برداشته شود و ناحیه استخوانی در جلوی مهره ها بتوانند رشد کنند. نوع دقیق بریس مورد استفاده و تعداد ساعتهایی که لازم است بریس در طول روز پوشیده شود، به شدت خمیدگی ستون فقرات بستگی دارد.
همزمان با استفاده از بریس، انجام ورزش ها و حرکات فیزیوتراپی می تواند به افزایش قدرت، انعطاف پذیری و دامنه ی حرکتی ستون فقرات کمک کند. تمرکز برنامه های درمانی فیزیوتراپی بر افزایش انعطاف پذیری عضلات کمر، همسترینگ (پشت ران) و افزایش قدرت عضلات کمر و بهبود حالت قرارگیری بدن است.
یکی از مؤثرترین راه های درمان قوز کمر، انجام حرکات اصلاحی می باشد. به همان اندازه که این تمارین میتوانند در کاهش قوز کمر مؤثر باشند، در صورت اشتباه انجام دادن می توانند شدت انحراف و میزان قوز شما را بدتر کنند؛ بنابراین قبل از انجام هر گونه ورزش و آشنایی با روش انجام آنها بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
حرکت گربه و گاو
بیمار باید برای انجام این تمرین، کتف خود را به هم فشار دهد و به آرامی آرنج خود را خم کند و به نوبت کمر خود را به سمت بالا و سپس به سمت پایین بکشد. بیمار باید در هنگام انجام این تمرین گردن خود را تا حد امکان بکشد. برای افزایش میزان اثرگذاری این تمرین باید بیمار به جای شروع حرکات بدن خود از قسمت گردن و صورت، آنها را از قسمت سینه و ران شروع کند.
حرکات چرخشی باید در ناحیه قفسه سینه و قسمت میانی ستون فقرات و در محل قرار گیری کتف انجام شود. این حرکات به بهبود حالت ستون فقرات در محل ایجاد انحنای دردناک آن که قسمت فوقانی ستون فقرات می باشد کمک می کند. چرخش ساده باعث می شود که شانه های بیمار از قسمت پشت به هم فشرده شوند و بیمار بتواند برای ایجاد فشار و کشش بیشتر دست خود را بلند کند. بیمار باید برای انجام این حرکت به صورت زیر عمل نماید:
حرکت پل یکی دیگر از تمرینات سودمند یوگا برای درمان قوز کمر است. حرکت مار کبرا به تقویت ستون فقرات کمک می کند. بیمار باید برای انجام این تمرین به صورت زیر عمل کند:
اگر می خواهید اطلاعاتی در مورد علت و علائم ضعیف بودن مچ پا مطالعه کنید ؛ کلیک کنید .