واژینیت چیست؛ علایم، علتها و درمان

دکتر عنایت الله ایزدی [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]آدرس وب سایت : www.izadidr.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خ شمس آبادی ، روبروی بیمارستان سینا ، اول کوچه 32 تلفن مطب : 32363136 - 031

واژینیت یک عفونت شایع در منطقه تناسلی زنان است که می‌تواند به علت عوامل مختلفی از جمله باکتری‌ها، قارچ‌ها یا ویروس‌ها ایجاد شود. علائم واژینیت شامل التهاب، خارش، سوزش و تغییر در رنگ یا بوی منطقه تناسلی می‌باشد. برای درمان واژینیت، معمولاً داروهای ضد قارچ یا ضد باکتریایی به صورت موضعی مورد استفاده قرار می‌گیرند، همچنین اجتناب از عوامل تحریکی مانند صابون‌های حاوی عطر و استفاده از لباس‌های نخی و مناسب نیز به تسریع در بهبود وضعیت کمک می‌کند. بهترین راهکار برای جلوگیری از واژینیت، حفظ بهداشت مناسب منطقه تناسلی، استفاده از لباس‌های مناسب و ازمایشات پزشکی منظم برای شناسایی زودهنگام عفونت‌ها است

واژینیت چیست؟

واژینیت یک واژه کلی به معنای التهاب، خارش، سوزش، درد و ناراحتی و ترشحات غیر معمول از واژن است که می تواند بر اثر انواع بیماری های واژینال و دستگاه تناسلی ایجاد شود. بر اساس نوع بیماری ای که علت واژینیت بوده است میزان ترشحات و خارش و سوزش متفاوت است.

علت واژینیت

علت بروز واژینیت به نوع آن ارتباط دارد و شامل موارد زیر است:

• واژینوز باکتریایی

واژینوز باکتریایی شایع‌ترین نوع واژینیت ناشی از تغییر باکتری‌های موجود در واژن است که تعادل آن را بر هم می‌زند. علت این نامتعادل شدن ناشناخته است. این احتمال وجود دارد که دچار واژینوز باکتریایی باشید؛ اما هیچ علامتی نداشته باشد. به نظر می‌رسد این نوع واژینیت با رابطه ی جنسی مرتبط است؛ اما ناشی از رابطه ی جنسی نیست. واژینوز باکتریایی در زنانی که از نظر جنسی فعال نیستند نیز رخ می‌دهد.

• عفونت‌ های قارچی

عفونت‌های قارچی واژن زمانی اتفاق می‌افند که یک ارگانیسم قارچی و معمولاً کاندیدا آلبیکانس، در واژن رشد بیش از اندازه‌ای دارد. کاندیدا آلبیکانس همچنین باعث عفونت در سایر نواحی مرطوب بدن، مانند دهان به نام برفک، چین‌های پوستی و بستر ناخن نیز می‌شود.

• سندرم ادراری تناسلی یائسگی یا آتروفی واژن

کاهش سطح استروژن پس از یائسگی یا برداشتن تخمدان‌ها از طریق جراحی می‌تواند باعث نازک شدن پوشش واژن شود که گاهی منجر به تحریک، سوزش و خشکی واژن می‌شود.

• تریکومونیازیس

این عفونت شایع آمیزشی توسط یک انگل میکروسکوپی تک‌سلولی به نام تریکوموناس واژینالیس ایجاد می‌شود. این ارگانیسم در طول رابطه جنسی با فردی که این عفونت را دارد منتقل می‌شود. در مردان، این ارگانیسم معمولاً دستگاه ادراری را آلوده می‌کند؛ اما اغلب هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند. در زنان، تریکومونیازیس معمولاً واژن را درگیر می‌کند و ممکن است علائمی ایجاد کند. تریکومونیازیس همچنین خطر ابتلای زنان به سایر عفونت‌های آمیزشی را افزایش می‌دهد.

علائم واژینیت

واژینیت می تواند منجر به سوزش و ناراحتی شدید شود. شایع ترین علائم واژینیت شامل موارد زیر است:

• تحریک ناحیه تناسلی
• ترشحی که ممکن است سفید ، خاکستری ، آبکی یا به صورت کف باشد.
• التهاب ، منجر به قرمزی و تورم لابیا ماژورا ، لابیا مینورا، عمدتاً به دلیل وجود بیش از حد سلول های ایمنی بدن اتفاق می افتد.
• دیسوریا که درد یا ناراحتی هنگام ادرار کردن است.
• مقاربت دردناک جنسی
• بد واژن مانند بوی ماهی

تشخیص واژینیت

برای تشخیص این موارد در نظر گرفته می‌شود:

• بررسی سابقه پزشکی : پزشک در خصوص سابقه عفونت واژن یا عفونت مقاربتی سوالاتی از شما می‌پرسد.
• انجام معاینات لگن : در طی معاینات لگن پزشک از ابزاری برای به نام اسپکولوم برای بررسی التهاب و ترشحات داخل واژن استفاده می‌کند.
• نمونه برداری برای آزمایشگاه : پزشک ممکن است نمونه‌ای از ترشحات رحم یا واژن برای آزمایشگاه جمع آوری کرده تا مشخص کند که به چه نوعی از واژینیت مبتلا هستید.
• انجام آزمایش PH :متخصصین در صورت نیاز، PH واژن را با استفاده از یک کاغذ تست PH مورد بررسی قرار می‌دهد PH بالا نشان‌دهنده واژینوز باکتریایی یا تریکومونیازیس است. با این حال تنها این مورد برای تست زیاد قابل اعتماد نیست.

درمان های واژینیت

• درمان به علت بیماری بستگی دارد. این درمان ها ممکن است شامل استروئیدهای موضعی کم توان باشد که روی پوست اعمال می شوند. آنتی بیوتیک های موضعی یا خوراکی ، ضد قارچ ها یا کرم های ضد باکتریایی سایر داروهایی هستند که می توانند به درمان این بیماری کمک کنند.
• واژینیت باکتریایی معمولاً با آنتی بیوتیک ها مانند مترونیدازول یا کلیندامایسین درمان می شود.
• داروهای مورد استفاده در درمان عفونت قارچی شامل بوتوکونازول و کلوتریمازول نیز برای این درمان واژینیت مفید است.

گزینه های دیگر عبارتند از:

• کرم کورتیزون برای درمان سوزش شدید.
• آنتی هیستامین ها ، اگر به نظر می رسد التهاب ناشی از یک واکنش آلرژیک است.
• کرم موضعی استروژن ، اگر واژینیت به دلیل پایین بودن میزان استروژن باشد.

در صورتی که باردار هستید، باید قبل از هرگونه مداوایی با پزشک خود صحبت کنید؛ زیرا واژینیت می تواند روی جنین تأثیر بگذارد و همچنین برخی از گزینه های درمانی ممکن است برای زنان باردار مناسب نباشد.

پیشگیری از واژینیت

• رعایت سطح بالایی از بهداشت فردی و عمومی.
• استفاده از شوینده‌های بهداشتی بانوان که فاقد محرک‌ها، رایحه یا عطر هستند.
• عدم استفاده از صابون یا سایر محصولات مشابه برای شست‌وشوی واژن. هر محصولی به غیر از ژل بهداشتی بانوان می‌تواند با برهم زدن pH ناحیه تناسلی، منجر به التهاب واژن شود.
• پوشیدن لباس زیر نخی.
• تعویض لباس زیر دو بار در هر 24 ساعت. در صورت داشتن ترشح زیاد و مرطوب شدن محیط، تعداد دفعات تعویض لباس زیر را افزایش دهید.
• اجتناب از دوش واژینال و سایر عوامل تحریک‌کننده، مثل موادی که در اسپری‌های بهداشتی، صابون‌ها و سایر محصولات بهداشتی زنانه وجود دارند.
• پوشیدن لباس‌های گشاد. لباس‌های تنگ با متوقف کردن جریان هوا، ناحیه واژن را دائماً مرطوب نگه داشته و محیط را بسیار مستعد عفونت می‌کنند.
• داشتن رابطه جنسی محافظت‌ شده با استفاده از کاندوم.
• پرهیز از ارتباط با شرکای جنسی متعدد.
• مصرف آنتی‌ بیوتیک‌ ها فقط در صورت نیاز و کامل کردن دوز آنتی‌ بیوتیک برای جلوگیری از بروز مقاومت آنتی‌ بیوتیکی.
• شست‌وشوی ناحیه واژن از جلو به عقب، جهت جلوگیری از سرایت باکتری‌های مقعد به واژن

نتیجه نهایی

واژینیت یک اصطلاح پزشکی است که اختلالات مختلفی را توصیف می‌کند که باعث می‌شود واژن شما عفونی یا ملتهب شود. این شرایط می‌تواند ناشی از عفونت ایجاد شده توسط ارگانیسم‌هایی مانند باکتری‌ها، مخمرها یا ویروس‌ها باشد . تشخیص زودرس واژینیت و درمان به موقع آن بسیار حائز اهمیت است. عدم درمان به موقع ممکن است عوارض بسیار جدی را برای بیمار به همراه داشته باشد. با بهبود آگاهی در مورد علائم و درمان واژینیت، زنان می‌توانند به طور موثرتری از سلامتی منطقه تناسلی خود مراقبت کنند. با رعایت بهداشت مناسب، استفاده از داروهای مناسب و مشاوره با پزشک، می‌توان بهبودی قابل توجهی در وضعیت واژینیت داشت و از احتمال تکرار آن کاست.