آشنايی با کاربرد انواع دندان ها

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

دندان بهترين نقش و سخت ترين ساختار را در فک انسان و بسياري از جانوران مهره دار به عهده دارد. عمده ترين کاربرد دندان، تکه تکه و آسياب کردن غذا ها مي باشد. علاوه بر اين، در انسان ها، دندان نقش بسيار مهمي در تکلم و اداي صحيح کلمات ايفا مي کند. هر فرد در دوره زندگي اش داراي دو سري دندان مي شود: دندان هاي شيري و دندان هاي دايمي.

دندان هاي شيري

تعداد دندان هاي شيري 20عدد است که بطور مساوي در هر فک جاي مي گيرد. پس از مدتي 32 دندان دائمي به مرور جايگزين دندان هاي شيري مي گردند. از آنجا که دندان هاي شيري پايه و اساس دندان هاي اصلي و دائمي هستند، مراقبت از آنها و رعايت اصول بهداشت دهان و دندان ضروري مي باشد. اين دندان ها 20عدد (10عدد در هر آرواره) مي باشد که در نيمه هر آرواره دو دندان پيشين، يک دندان نيش، دو دندان آسياب کوچک قرار گرفته است. تکامل دندان هاي شيري از دوره جنيني شروع مي شود و در آمدن آنها پس از تولد نوزاد و از شش ماهگي شروع مي شود.

دندان هاي دايمي

اين دندان ها 32عدد (16عدد در هر آرواره) مي باشند که در نيمه هر آرواره دو دندان پيشين، يک عدد دندان نيش، دو دندان آسياب کوچک و سه دندان آسياب بزرگ قرار دارد. رويش دندان هاي دايمي از شش ماهگي شروع مي شود و آخرين دندان هاي آسياب بزرگ به نام دندان هاي عقل در سنين 20سالگي درمي آيند. توضيح اينکه دندان هاي آسياب بزرگ فاقد دندان هاي شيري هستند. 32دندان دائمي، به شرح ذيل تقسيم بندي و نامگذاري شده اند:

-دندان هاي پيشين: به چهار دندان جلويي در فک بالا و پائين (جمعا 8 دندان)، دندان هاي پيشين گفته مي شود. دندان هاي پيشين بزرگ، تخت و داراي لبه تيز و باريک هستند که براي بريدن لقمه غذا کاربرد دارند. دندان هاي پيشين، تک ريشه اي هستند.

-دندان هاي نيش: در طرفين دندان هاي پيشين، دندان هاي نيش قرار دارند. شکل و ساختار آنها ضخيم و برجسته است که منتهي به يک سر تيز و برنده مي شوند. اين دندان ها براي بريدن قطعات گوشت بسيار مناسب هستند.

-دندان هاي آسياب کوچک: کنار هر دندان نيش، دو دندان آسياب کوچک (جمعا 8عدد) قرار دارند که فاصله بين دندان هاي نيش تا آسياب بزرگ را پر مي کنند. سطح روي آنها پهن و تخت و لبه هاي آنها تيز و عاج دار مي باشد. دندان هاي آسياب کوچک کنار نيش ها، دو ريشه اي و دندان هاي آسياب کوچک کنار آسياب هاي بزرگ، تک ريشه اي هستند. در فک پاييني، تمامي دندان هاي آسياب کوچک، تک ريشه اي مي باشند.

-دندان هاي آسياب بزرگ: سه دندان آخر در طرفين فک هاي بالا و پايين، دندان هاي آسياب بزرگ هستند که تعداد آنها جمعا به 12عدد مي رسد که به ترتيب آسياب اول، دوم و سوم ناميده مي شوند. دندان هاي آسياب اول، دقيقا کنار دومين دندان آسياب کوچک قرار دارد و به دندان هاي آسياب 6سالگي هم معروف مي باشد.

-دندان عقل: دندان هاي آسياب بزرگ سوم که به دندان عقل نيز معروف مي باشند، در انتهاي فک ها واقع شده اند و معمولا بين 16تا20 سالگي شروع به درآمدن مي کنند. از آنجايي که دندان هاي عقل، آخرين دندان هايي هستند که درمي آيند، عمدتا روي فک جاي کافي براي رشد آنها باقي نمي ماند. اگر دندان ها به هم فشرده و فک کوچک باشد، ممکن است دندان هاي عقل زير دندان هاي ديگر يا استخوان فک نهفته شوند. اگر تنها قسمتي از دندان عقل دربيايد، ايجاد درد و ناراحتي خواهد کرد که در آن صورت بايد با جراحي از دهان خارج شود..

بين دندان هاي عقل و آسياب بزرگ اول، دندان هاي آسياب بزرگ اول دندان هاي آسياب بزرگ دوم يا دندان هاي آسياب 12سالگي وجود دارد. دندان هاي آسياب بزرگ، دندان هاي درشتي هستند که سطح آنها پهن بوده و براي آسياب کردن و جويدن غذا کاربرد دارند. آسياب هاي بزرگ واقع بر روي فک بالايي، ريشه هاي مجزا دارند، ولي دندان هاي آسياب بزرگ فک پاييني، دو ريشه اي هستند.