هالوكس والگوس چیست و علت ایجاد آن؟

دکتر بیژن فروغ [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drforogh.ir
آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف تلفن مطب : 66576424 - 021

هالوكس ولگوس انحراف شست پا به سمت داخل است.این بیماری معمولا با سابقه فامیلی همراه است ولی پوشیدن كفش پنجه باریك و پاشنه بلند نیز در بروز آ ن موثر است.در سنین میانسالی شایعتر است.بهترین درمان ورزشهای مخصوص هالوكس والگوس است كه زاویه انحراف را به اندازه قابل قبولی كاهش می دهد.

• پاها را كنار هم قرار داده و شست پاها را به هم نزدیك كنید.با انگشتان پا پارچه ای را بلند كنید.انگشتان را از هم باز كنید.
• درمان محافظه کارانه و با اهمیت شامل تعدیل نوع کفش، استفاده از کفش پهن با یک کفی نرم و پاشنه کوتاه است.
• وسایل بدون نیاز به نسخه شامل پدهای مخصوص هالوكس ولگوس ممکن است علایم بیمار را بهبود بخشد گرچه تاثیر این وسایل سوال برانگیز بوده و به اثبات نرسیده است.

آخرین روش جراحی است كه در موارد شدید و عدم پاسخ به درمانهای دیگر بكار می رود.

چه مواردی را باید مد نظر قرار داد

هالوکس والگوس که به نام بونیون هم نامیده میشود، به انحراف خارجی اولین انگشت در مفصل متاتارسوفالنژیال اطلاق میشود .این حالت عمدتا با درد قسمت میانی پا همراه است که مخصوصا وقتی بیمار کفش میپوشد بیشتر قابل توجه است.
هالوکس والگوس میتواند علتی خارجی یا داخلی داشته باشد. نوع کفش و پوشش پا عامل اصلی خارجی برای هالوکسوالگوس است (نظیر کفشی که پاشنههای باریک و بلند دارد).

دلایل داخلی شامل سابقه خانوادگی (سابقه خانوادگی این مشکل تا حدود 83 گزارش شده است)، همراه با کف پای صاف، و کنراکچر تاندون آشیل.
تشخیص افتراقی شامل هالوکس ریجیدیتوس (آرتریت مفاصل)، سیزاموئیدیت، شکستگی، نقرس، بیماریهای روماتولوژیک، دردهای نورولوژیک (معمولا دیابت) و عفونت است.

چه باید کرد؟

از معاینه بیمار در حال ایستاده بپرهیزید چرا که ایستادن این بدشکلی را تشدید میکند.
قوس پا را به دقت مشاهده کنید، به دنبال کف پای صاف باشید، از بیمار بخواهید بایستد و به اطراف بچرخد و (در صورتی که درد اجازه میدهد) روی نوک انگشت بایستد.

هالوکس والگوس را از هالوکس ریجیدوس افتراق دهید چرا که این مشکلات به نحو متفاوتی درمان میشود. در هالوکس ریجیدوس بیمار درد دارد و سفتی عمدتا در اولین مفصل متاتارسوفالنژیال بوده و بدون دورسی فلکش است.

به شدت (درجه انحراف به خارج بند پروگزیمال از متاتارس اول توجه کنید: طبیعی: کمتراز 15 درجه؛ خفیف: کمتر از 20 درجه؛ متوسط:40ـ 20 درجه؛ شدید: بیش از 40 درجه).

سایر اشکال مهم شامل درگیری انگشت دوم (که ممکن است در معرض خطر دررفتگی باشد)، کیفیت پوست (کالوس نشان دهنده فشار بیش از حد روی یک نقطه است، ترک خوردگی پوست پیشبینیکننده زخمهای قبلی پا است)، و ضربانها و حساسیتها است. سفتی مفصل متاتارسوفالنژیال مطرح کننده آرتریت است. به هالوکس ریجیدوس توجه کنید، چرا که درمان آن متفاوت است.

درمان محافظهکارانه و با اهمیت شامل تعدیل نوع کفش، استفاده از کفش پهن با یک کفی نرم و پاشنه کوتاه است. وسایل بدون نیاز به نسخه شامل پدهای مخصوص پنیهپا ممکن است علایم بیمار را بهبود بخشد. اگر این درمانها مفید نبود، بیمار باید برای ساخت اسپیلینت متناسب با نیاز او به متخصص ارتوپدی ارجاع داده شود. این امر خصوصا در بیماران با دفرمیتی که از انجام عمل جراحی اکراه دارند.

برخی مطالعات نشان داده اند که ارتوزها اساسا درد پای مرتبط با هالوکسوالگوس را بهبود میبخشید. هالوکسوالگوس معمولا به آهستگی پیشرفت میکند، بنابراین در صورت شکست درمان نگهدارنده ابتدایی، خطر کم بیمار را تهدید میکند همچنانکه مشخص شده است پیامد نهایی آن هم خطری ندارد.

اگر علیرغم درمان نگهدارنده شکایات بیمار کماکان باقی بماند یا اگر دفرمیتی پیشرفت کرد، انجام جراحی باید مدنظر قرار گیرد (جدول). خطرات جراحی هالوکسوالگوس شامل هالوکسواروس (اصلاح بیشاز حد)، عود و بدترشدن عملکرد است.

هیچ یک از بیماران به سطح فعالیت قبلی خود برنمیگردند، و تا یکسوم آنها بعد از عمل قادر به پوشیدن کفش مورد علاقه شان نخواهند بود.
جراحی معمولا یک روز به طول میانجامد. بیماران باید تا دو هفته از عصای زیر بغل استفاده نموده بتوانند و سپس به تدریج تحمل وزنشان را افزایش داده و در حدود 6 هفتگی به وضعیت طبیعی برسند.