جراحی ماستکتومی به چه دلیل انجام میشود؟

دکتر سید محمد رضا حکیمیان [ بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان ]آدرس وب سایت : www.drhakimian.com
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، کوچه 23 تلفن مطب : 36294896 - 031

برداشت پستان بصورت پیشگیرانه که به زبان علمی پروفیلاکتیک ماستکتومی نامیده می شود به این معنی است که قبل از ابتلا به سرطان پستان، این عضو بطور کامل برداشته شود که در این صورت نیز بسته به شرایط گاهی میتوان بطور همزمان بازسازی پستان را انجام داد. گاهی فردی به بیماری بدخیم پستان مثلاً در سمت راست مبتلا می شود اینطور فکر میکند که بهتر است علاوه بر پستان سمت راست، پستان سمت چپ را هم بطور کامل بردارم تا در آینده خیالم از درگیری سمت مقابل آسوده باشد.

جراحی پیشگیرانه پستان چیست؟

همانطور که در مبحث ژنتیک نیز خواهد آمد، سرطان پستان گاهی بصورت ژنی منتقل میشود، در چنین حالتی افراد سالمی که ژن بیماری در آنها وجود دارد در معرض ابتلا خواهند بود. لازم به ذکر است که این حالت، شیوع بسیار کمی دارد. به عنوان مثال وقتی که چند عضو فامیل به این بیماری مبتلا باشند، عامل ژنتیکی بیشتر مطرح خواهد شد. در چنین حالتی جهت بررسی ژنتیکی یا غیرژنتیکی بودن بیماری، ابتدا فرد مبتلا از نظر وجود چند ژن مشخص، بررسی می گردد. اگر ژن مورد نظر درفرد مبتلا وجود نداشته باشد بیماری ژنتیکی محسوب نخواهد شد، ولی چنانچه این ژن در فرد مبتلا یافت شود، سایر افراد سالم خانواده نیز از نظر وجود این ژن بررسی خواهند شد.

اگر افراد سالم در بررسی انجام شده، فاقد این ژن باشند، در این صورت خطر ابتلای هر یک از آنها مانند افراد عادی جامعه است ولی اگر این ژن در آنها وجود داشته باشد، خطر ابتلای آنها به بیماری بدخیم پستان به مراتب بیشتر است. در چنین مواردی یعنی زمانی که فرد سالم دارای ژن ابتلا به سرطان پستان است، پس از مشاوره کامل و در نظر گرفتن شرایط سنی و شرایط بارداری و شیردهی ممکن است به ایشان پیشنهاد گردد که قبل از بروز نشانه ای از این بیماری، اقدام به برداشت هر دو پستان و بازسازی همزمان نماید. گاهی نیز در نهایت بسته به نظر تیم درمان و خود بیمار تصمیم گرفته میشود که این جراحی پیشگیرانه انجام نشود و در عوض پیگیری با فواصل کمتر و با دقت بالاتری صورت پذیرد.

برداشت پیشگیرانه ی پستان کاری است که توسط خانم آنجلینا جولی انجام شد. سرطان پستان در چند نفر از افراد فامیل نزدیک ایشان وجود داشت و پس از بررسی های اولیه مشخص شد که ایشان هم دارای ژن ابتلا به سرطان پستان است و احتمال ابتلای ایشان به این بیماری در آینده، زیاد است لذا به درخواست وی اقدام به برداشت هر دو سینه همراه با بازسازی همزمان گردید. همانطور که در بالا ذکر شد برداشت پیشگیرانه ی پستان، در اصل مربوط به فرد سالمی است که طی بررسی های صورت گرفته، مشخص شده که دارای ژن ابتلا به این بیماری است.

حال برگردیم به فردی که به بیماری بدخیم پستان ، مثلاً در سمت راست، مبتلا شده است و اینطور فکر می کند که بهتر است علاوه بر سینه ی سمت راست، سینه ی سمت چپ را هم بطور کامل بردارم تا خیالم از درگیری مجدد در آینده راحت باشد. بعضی از بیماران در شرایط استرس و اضطراب مربوط به ابتلا به بیماری، ممکن است چنین کاری را درخواست نمایند ولی انجام این کار بطور رایج توسط مراجع علمی توصیه نمیشود. اگر فرد مبتلا به سرطان پستان، دارای ژن ابتلا به سرطان پستان باشد، برداشت هر دو پستان میتواند احتمال بروز مجدد این بیماری را، در سمت مقابل، در آینده کاهش دهد ولی از نظر طول عمر با فردی که دست به این کار نزده است تفاوتی ندارد.

زیرا فردی که اقدام به برداشت پستان سمت مقابل نمی کند تحت بررسی و پیگیری دقیق می باشد و اگر هم بعد از چند سال در سمت مقابل مشکلی دیده شود، در همان مراحل اولیه کشف خواهد شد و درمان لازم به کار خواهد رفت. اگر فرد مبتلا به سرطان پستان فاقد ژن مذکور باشد، احتمال بروز بیماری در سمت مقابل، بقدری نیست که توصیه به برداشت دوطرفه گردد. با توجه به مطالب بالا متوجه می شوید که برداشت پیشگیرانه کلاً در مورد افراد سالم که مشکلی در پستان ندارند مطرح است و در فردی که به سرطان پستان در یک سمت مبتلا است و در بررسی های اولیه، در سمت مقابل مشکلی ندارد، در مجموع توصیه به جراحی دو طرفه نمی شود.

با این وجود گاهی بدلیل اصرار بیمار و حق وی در انتخاب روش درمان یا در بعضی شرایط خاص این کار صورت می گیرد. در این حالت، بسته به شرایط بیمار و نوع درمان های وی در آینده، همزمان با برداشت پیشگیرانه ی پستان میتوان بازسازی پستان را هم انجام داد که تکنیک های گوناگون و فوق تخصصی دارد و لازم است در جلسه ی مشاوره توسط جراح متبحر در این امر، با بیمار به طور کامل از بسیاری جهات صحبت شود و مناسب ترین روش جراحی انتخاب شود. لازم به ذکر است که این نوع جراحی عوارض و مشکلات خاص خود را دارد که از جمله آنها می توان به از بین رفتن کامل حس پستان، احتمال بروز عفونت در پروتز پستان استفاده شده، احتمال از بین رفتن نوک سینه و هاله ی اطراف آن و غیره اشاره کرد.