طول عمر پروتز زانو چقدر است؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

جراحی تعویض مفصل زانو روش درمانی ویژه ای برای آرتروز های شدید در زانو است. بسیاری از بیماران می دانند که جراحی تعویض مفصل زانو ممکن است با گذشت زمان کارایی خود را از دست بدهد اما سوال اصلی این است که برای این مسئله چقدر زمان لازم است؟

زمانی که جراحی تعویض مفصل زانو لازم باشد، از پروتز های فلزی و پلاستیکی برای جایگزینی با ساختارهای طبیعی زانو استفاده می شود. مواد تشکیل دهنده ی این پروتزها مانند هر ماده ی دیگری با گذشت زمان دچار فرسایش و استهلاک می شوند. با اینکه پروتز های استفاده شده در زانو طول عمر بالایی دارند اما ساختارهایی مادام العمر و ابدی نیستند و پس از گذر مدت زمانی مشخص ساختار پایدار خود را از دست می دهند. مطالعاتی که به بررسی طول عمر پروتزهای استفاده شده در جراحی تعویض مفصل زانو پرداخته اند نشان می دهند که پروتزهای معمول بیش از ۲۰ سال عمر خواهندکرد.

این مطالعات نشان می دهند که در ۹۰ درصد بیمارانی که تعویض جراحی مفصل زانو انجام داده اند بیست سال پس از جراحی پروتز ها دارای کارکرد مناسب هستند. اگرچه این گزارش نشان از طول عمر مناسب پروتز های استفاده شده در اکثر افراد را دارد اما باید توجه داشت که برخی بیماران لازم است تا تنها چند سال پس از جراحی اول ، جراحی های تکمیلی تعویض مفصل زانو را تکرار کنند. مشکل جراحی های ثانویه این است که نتایج آن بر خلاف جراحی های اولیه چندان قابل پیش بینی نیست.

عوامل موثر در طول عمر پروتزهای زانو

با اینکه مطالعات فراوانی برای بررسی طول عمر پروتز های استفاده شده در جراحی تعویض مفصل زانو وجود دارد اما با توجه به تنوع بسیار زیاد در مواد تشکیل دهنده ی پروتز ها و همچنین تنوع زیاد در نوع آسیب زانو و تفاوت بدنی افراد نمی توان قانون مشخصی را در مورد طول عمر پروتز استفاده شده برای یک فرد بیان کرد. عواملی که در طول عمر پروتزهای زانو موثر هستند شامل موارد زیر هستند:

• سن بیمار: افراد جوانتری که نیاز به تعویض مفصل زانو دارند نیاز به پروتز هایی دارند که طول عمر بیشتری داشته باشند. در عین حال افرادی که در سنین جوانی قرار دارند فعالیت بیشتری نیز دارند که زانو را بیشتر درگیر می کند. بنابراین افرادی که در سنین ۵۰ سالگی یا زیر آن، جراحی تعویض مفصل زانو انجام می دهند معمولاً نیاز به جراحی ثانویه خواهندداشت. همچنین گاهی به دلیل سن جوان بیمار از روش های درمانی دیگر مانند دارودرمانی برای کنترل درد زانو و آرتروز آن استفاده می شود تا سن جراحی به تاخیر بیفتد و احتمال جراحی های ثانویه کاهش پیدا کند.

• فعالیت بیمار: برخی از فعالیت های ورزشی وجود دارند که بهتر است پس از جراحی تعویض مفصل زانو انجام شوند زیرا باعث تقویت عضلات پا خواهند شد. از جمله ی این فعالیت ها می توان به دوچرخه سواری، شنا، پیاده روی و برخی ورزش های هوازی سبک اشاره کرد. در عین حال ، برخی از فعالیت ها هستند که برای بیمارانی که جراحی تعویض مفصل زانو انجام داده اند مناسب نیستند. اگرچه این فعالیت ها در ظاهر شاید ایجاد درد نکند یا انجام دادن آنها مشکل نباشد اما ممکن است فشار زیادی را بر پروتز های استفاده شده در زانو وارد کنند. این فعالیت ها به تدریج آسیب های پروتز های زانو را افزایش داده و طول عمر آنها را کاهش می دهند. از جمله ی این فعالیت هایی که باید از آنها دوری کرد می توان به بسکتبال ، فوتبال ، حاکی ، ورزش های هوازی سنگین ، ژیمناستیک ، وزنه برداری و سایر ورزش هایی که نیاز به فشار زیاد بر زانو و چرخش ناگهانی آن دارند اشاره کرد. در مورد انواع فعالیت ها پس از جراحی تعویض مفصل زانو حتماً باید با پزشک متخصص و فیزیوتراپ مشورت کرد.

• وزن بیمار: هر چه وزن بیمار بیشترباشد فشار بیشتری را هم بر مفاصل زانو و پروتزهای استفاده شده در آن وارد می کند. بنابراین وزن فاکتور بسیار مهمی برای ماندگاری بیشتر پروتزهای زانو خواهدبود. فعالیت های مناسب ورزشی که فشار زیادی را نیز بر زانو وارد نکنند می توانند در حفظ وزن مناسب بدن کمک کننده باشند.
• دوری از عوارض برخی بیماری ها: اگرچه این مسئله به ظاهر ساده به نظر می آید اما باید توجه داشت که برخی شرایط پزشکی وجود دارند که عوارض آنها می تواند جراحی تعویض مفصل زانو را تحت تاثیر قرار دهد. افرادی که با پروسه های درمانی وسیع درگیر هستند، از جمله پروسه هایی که سلامت دندان آنها را تحت تاثیر قرار می دهد، احتمالاً نیاز خواهند داشت تا برای جلوگیری از ایجاد عفونت در زانوی جراحی شده ی خود، آنتی بیوتیک مصرف کنند. در صورتی که این افراد با پروسه های درمانی درگیر هستند بهتر است پزشک خود را از جراحی تعویض مفصل زانوی خود آگاه کنند.

در نهایت باید توجه داشت که برای انتخاب پروتز مناسب برای تعویض مفصل زانو پزشک متخصص باید فاکتورهای خطر را برای فرد به طور کامل مشخص کرده و او را از میزان و احتمال موفقیت و عوارض جانبی پس از جراحی آگاه کند. حتی در صورتی که از بهترین موجود در بازار و متخصص ترین و باتجربه ترین پزشکان جراحی زانو برای تعویض مفصل زانو استفاده شود همچنان احتمال عفونت وعوارض جانبی که تهدیدکننده نتایج جراحی هستند وجود خواهندداشت.

همچنین امروزه پروتز های جدیدتر با ساختارهای ویژه در حال گسترش هستند. اگرچه ساختار و عملکرد آن ها می تواند بهتر از پروتز های مرسوم باشد اما باید توجه داشت که هرچه پروتزی جدیدتر باشد داده های موجود در مورد کارایی درازمدت آن نیز کمتر خواهدبود. با توجه به این که پزشکان جراح با انواع مختلفی از پروتز ها سر و کار داشته و کارایی آنها را در دوران مختلف به صورت تجربی مشاهده کرده اند بهترین گزینه برای مشورت در مورد نوع پروتز انتخابی برای زانو بر اساس فاکتورهای خطر موجود در فرد خواهندبود.