خواب رفتگی دست و پا را جدی بگیرید

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

هر انسانی در زندگی خود بی حسی، گزگز موقت و سوزن سوزن شدن را در دست یا پای خود احساس می کند. معمولا این حالت وقتی رخ می دهد که به مدت طولانی نشسته و یا ایستاده ایم؛ این حالت را تحت عنوان خواب رفتگی می شناسیم. علاوه بر مور مور شدن و احساس سوزش، ممکن است بی حسی و درد نیز در آن اندام حس شود. اغلب ما این خواب رفتن دست و پا را جدی نمی گیریم و آن را بی اهمیت می دانیم؛ اما اگر این حالت چندین مرتبه تکرار شود و به صورت مداوم آن را تجربه کنیم، می تواند زنگ خطری برای ما باشد. در ادامه این مقاله به بررسی علت اهمیت خواب رفتگی دست و پا می پردازیم.

چه عللی می توانند سبب خواب رفتگی دست و پا شوند؟

• دیابت: از شایع ترین عوامل نوروپاتی محیطی، دیابت است. به طور معمول در نوروپاتی دیابتی، خواب رفتن پا از قسمت های پایینی آن شروع شده و به سمت مچ پا و بالاتر می رود. خواب رفتن دست ها نیز مشابه پا ها می باشد؛ به طوری که از کف دست و انگشت ها شروع می شود و به سمت قسمت های بالاتر پیشروی می کند.
• آسیب دیدگی: برخی از صدمات، با آسیب زدن به قسمت های انتهایی اعصاب انگشتان دست و پا، می توانند سبب مورمور شدن و بی حسی این اندام ها شوند. این آسیب ها معمولا در افرادی دیده می شود که از ابزار ارتعاشی استفاده می کنند.
• سندرم تونل کارپال: هنگامی که عصب مدین در این تونل فشرده می شود، به دنبال آن بی حسی و گزگز شدن انگشتان دست نیز بروز می یابد. این بیماری علل مختلفی دارد، برای مثال خار استخوانی که ناشی از آرتروز مفاصل است می تواند این سندرم را ایجاد کند.
• گیر افتادن اعصاب: حرکت و لیز خوردن دیسک های ستون فقرات می تواند به اعصاب فشار وارد کند؛ باتوجه به اینکه کدام عصب درگیر باشد، بی حسی در قسمت متفاوتی از بدن رخ می دهد.
• بیماری ها: برخی از بیماری ها می توانند به این حالت منجر شوند. برای مثال اختلالات کبد و یا کلیه، بیماری های خونی و آسیب های وریدی، عدم تعادل هورمون های بدن و...
• آرتریت روماتوئید: یک بیماری خود ایمنی است که سبب تورم و درد در مفاصل می شود. این بیماری در اکثر موارد در مچ دست دیده می شود. التهاب مفاصل می تواند به اعصاب آن ناحیه فشار وارد کند و سبب بی حسی آن اندام شود.
• اسپوندیلوز گردن : این بیمار نتیجه تغییرات ناشی از افزایش سن افراد در ستون فقرات است. این تغییرات می تواند بر نخاع و اعصاب فشار وارد کند که نتیجه این فشار، می تواند خواب رفتگی اندام ها باشد.

خواب رفتگی چه علائمی دارد؟

اینکه چه علائمی بروز یابد به شدت تحت تاثیر عصبی است که درگیر می شود. برخی از علائم خواب رفتگی عبارتند از:

• ضعف عضلانی و یا آتروفی عضلات
• گرفتگی و اسپاسم عضلات
• بی حسی ، سر شدن و سوزن سوزن شدن اندام ها
• کاهش تعادل و هماهنگی دست ها و پا ها
• از دست رفتن توانایی تشخیص درد در بیمار
• سوزش و یا به عبارتی ذوق ذوق کردن اندام ها
• احساس دردی تیر کشنده که به آن درد نوروپاتی نیز می گوییم
• غش کردن
• اختلال در عملکرد روده و مثانه

چگونه این عارضه درمان می شود؟

روش های درمانی متنوعی برای این عارضه وجود دارد؛ اما راهکارهایی که طب فیزیکی و توانبخشی ارائه می دهد علاوه بر اینکه با شرایط بیمار متناسب است، بسیار نتیجه بخش می باشد. برخی از روش های درمانی موجود عبارتند از:

• کمپرس گرم
• مدیریت درد
• بهبود تغذیه
• کنترل بیماری های خود ایمنی
• کنترل سوء مصرف الکل
• کنترل قند خون
• نمک اپسوم
• اصلاح عضله، استخوان و ستون فقرات
• توانبخشی فیزیکی: یک برنامه توانبخشی می تواند با ارائه یک سری از تمرین ها و روش ها، به بهبودی بیمار بسیار کمک کند. توانایی تعادل، تحرک و توانایی انجام کارهای روزمره بیمار افزایش می یابد. اینکه فیزیوتراپیست چه روشی برای درمان بیمار در نظر می گیرد، تحت تاثیر علائم منحصر به فردی است که در بیمار مشاهده می شود.
• ماساژ درمانی: ماساژ دادن بافت نرم به علت تحریک و احیای عملکرد اعصاب و افزایش گردش خون، برای درمان خواب رفتگی دست و پا بسیار موثر می باشد.