واریس بیضه چیست و آیا واریس بیضه باعث ناباروری می شود؟

دکتر امیر بهنام فر [ فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی ]آدرس وب سایت : www.doctorbehnamfar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شیخ مفید ، بین چهارراه دهش و رکن الملک تلفن مطب : 36631677 - 031

واریکوسل بیماری ای مردانه و بسیار شایع است که ۱۵ درصد از مردان بزرگسال و ۲۰ درصد از نوجوانان را درگیر می کند. البته به طور کلی، بیشتر در سنین ۱۵ تا ۲۵ سال اتفاق می افتد.این بیماری معمولا در سنین بلوغ اتفاق می افتد و احتمال بروز آن در بیضه چپ بیشتر است و این به دلیل یکسان نبودن آناتومی سمت راست و چپ بدن انسان است. به ندرت واریکوسل در هر دو بیضه رخ می دهد اما امکان آن صفر نیست. همچنین باید گفت همه ی انواع واریکوسل ها نمی توانند بر تولید اسپرم تاثیر گذارند.
واریس بیضه نوعی اختلال رایج در رگ های کیسه ی بیضه می باشد. کیسه ی بیضه در واقع لایه ی پوستی محافظی است که از بیضه ها (تخم ها) مراقبت کرده و آنها را نگه می دارد. واریس بیضه زمانی اتفاق می افتد که رگ های کیسه ی بیضه ی شما بزرگ و متورم شوند.

واریس بیضه بسیار شبیه به رگ های واریسی (بیماری شایعی که منجر به تورم و پیچ خوردگی سیاهرگ پا می شود) است. واریس بیضه معمولاً بدون درد می باشد. اما گاهی اوقات ممکن است شما دردهای گذرا در ناحیه ی بیضه را تجربه کنید. در صورتی که این بیماری برایتان مشکلی ایجاد نکرده و آزار دهنده نیست، ممکن است نیازی به درمان نباشد.

علت ایجاد واریس بیضه چیست؟

تاکنون عوامل گوناگونی را به عنوان علل اصلی بروز واریکوسل شناخته اند. دریچه های داخل رگ ها ممکن است به درستی عمل نکرده و یا از کار افتاده باشند. اگر جریان خون با اختلال مواجه شود احتمال تجمع خون در رگ ها وجود خواهد داشت. علاوه بر این، اتصال رگ های بزرگی که خون را از بیضه ها به سمت قلب می برند در سمت راست و چپ متفاوت است. به همین دلیل برای انتقال خون به سمت قلب، نیروی بیشتری در سمت چپ احتیاج خواهد بود. اگر خون قادر به حرکت به سمت قلب نباشد و در این قسمت تجمع کند باعث بروز تورم در رگ ها خواهد شد. در موارد نادری نیز دیده شده است که گره های لنفاوی و یا دیگر توده های موجود در شکم باعث مسدود شدن جریان خون شده اند که این اتفاق منجر به تورم ناگهانی رگ ها می شود و در اغلب موارد بسیار دردناک است.
علت اصلی ایجاد واریس بیضه ناشناخته است. البته برخی از محققین معتقدند که واریس بیضه ممکن است به علت وجود یک دریچه ی معیوب در داخل ورید های خاص طناب منوی اتفاق بیفتد. طناب منوی یا طناب اسپرماتیک یکی از اجزای طناب مانند در دستگاه تولید مثل در مردان بوده که بیضه ها را در جای خود نگه می دارد.
این ورید های خاص، خون را از بیضه به سایر نواحی بدن منتقل می کنند. دریچه ی رگ به عنوان یک کلید روشن/خاموش عمل کرده و زمانی که، به هر دلیلی این دریچه ها به درستی کار نکنند، خون اضافی در این ورید های بیضه جمع می شوند. با گذشت زمان این اختلال باعث ایجاد واریس بیضه خواهد شد.

علائم واریس بیضه یا واریکوسل چیست؟

واریکوسل معمولاً بدون علامت است. در صورت داشتن علائم شما ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• درد مبهم در ناحیه بیضه یا کیسه بیضه که اغلب با دراز کشیدن بهتر می شود.
• علائمی که بعد از فعالیت های خاص (مثل دوچرخه سواری یا ساعت ها سر پا بودن) بدتر می شود.
• تورم بیضه یا کیسه بیضه.
• تغییر اندازه ی بیضه ها یا تفاوت فاحش در اندازه ی دو بیضه.
• ناباروری (ناتوانی در بچه دار شدن بعد از یک سال تلاش).
• توده ی کوچک بالای بیضه ی آسیب دیده.
• بزرگی و پیچ خوردگی رگ ها (سیاهرگ ها) درون کیسه ی بیضه که شبیه به یک کیسه ی کِرم می باشد.
• دردی که با گرمای هوا تشدید می شود.

واریس بیضه یا واریکوسل چه حسی دارد؟

واریس بیضه می تواند باعث ناراحتی خفیف یا درد در ناحیه بیضه یا کیسه بیضه شود. این علائم معمولاً در بیضه چپ مشاهده می شوند. رگ های بزرگ و متورم روی بیضه معمولاً پیچ خوده و مثل کرم یا اسپاگتی هستند. البته، یک واریس بیضه می تواند بسیار کوچک و غیر قابل مشاهده باشد.

آیا واریس بیضه می تواند روی باروری مردان تأثیر بگذارد؟

اگر بخواهیم کوتاه ترین پاسخ را بدهیم: بله! واریس بیضه روی باروری برخی از افراد تأثیر می گذارد. با این وجود، بسیاری از افراد مبتلا به واریس بیضه هیچ مشکلی در بچه دار شدن نداشته اند. متخصصین به طور دقیق نمی توانند شرح دهند که واریس بیضه چه نقشی در ناباروری مردان ایفا می کند. اما این نظریه وجود دارد که تجمع خون در رگ ها، دمای داخل کیسه ی بیضه را تغییر می دهد.
این افزایش دما ممکن است روی تعداد، کیفیت و تولید اسپرم تأثیر بگذارد. اگر شما تصور می کنید که مشکل ناباروری دارید بهتر است با پزشک خود صحبت کنید. نگرانی در مورد بچه دار شدن مهمترین دلیل درمان افراد مبتلا به واریس بیضه می باشد. تقریباً نیمی از مردانی که برای درمان مشکل ناباروری به پزشک مراجعه کرده اند، مبتلا به واریس بیضه بوده اند.

درمان واریکوسل با جراحی

اگر مشکل واریس بیضه ی شما دردناک بوده و روی زندگی شما تأثیر منفی می گذارد، ممکن است پزشک برایتان جراحی را تجویز کند. در جراحی کیسه بیضه، یک اورولوژیست (متخصص اندام تناسلی مردانه) رگ هایی که باعث ایجاد علائم شده اند را می بندد تا از جریان خون در این رگ ها جلوگیری کند.
این جراحی یک عمل سرپایی است. یعنی شما برای جراحی نیاز به بستری شدن نداشته و در همان روز به خانه برمی گردید. اغلب افراد بعد از گذشت سه روز از جراحی می توانند به سرکار برگردند و پس از یک یا دو هفته فعالیت های ورزشی و جنسی خود را از سر بگیرند. شما ممکن است بعد از جراحی همچنان رگ های واریسی را ببینید، اما این رگ ها دیگر به سایر نواحی بدن متصل نبوده و باعث درد یا آسیب به تولید اسپرم نمی شوند.
بر اساس چندین مطالعه، در بسیاری از مردانی که برای درمان ناباروری تحت عمل جراحی واریس بیضه قرار گرفته اند، بعد از عمل تعداد و تحرک اسپرم (توانایی اسپرم برای رسیدن به تخمک) بهبود پیدا کرد. احتمال بچه دار شدن در زوج هایی که واریس بیضه را با جراحی درمان کرده اند، حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد بیشتر از زوج هایی است که این کار را انجام نداده اند.

درمان خانگی واریس بیضه چیست؟

گزینه های درمان خانگی واریس بیضه عبارتند از:

• عدم درمان

اگر واریس بیضه برایتان مشکلات باروری ایجاد نکرده و اذیتتان نمی کند ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید.

• تغییرات روتین در زندگی

به عنوان مثال از فعالیت های خاصی که باعث درد و ناراحتی شما می شوند بپرهیزید. از لباس زیر تنگ یا بیضه بند که می توانند علائم ناشی از ورزش یا سر پا ایستادن طولانی مدت را کاهش دهند استفاده کنید.

• استفاده از یخ

قرار دادن کمپرس یخ روی کیسه ی بیضه می تواند به کاهش علائم شما کمک کند. برای محافظت از پوست بیضه ، یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید. کمپرس یخ را در یک حوله پیچیده و هر بار حدود ۱۵ دقیقه روی بیضه ی آسیب دیده قرار دهید.

• تسکین درد

داروهای بدون نسخه ای مثل استامینوفن یا ایبوپروفن می توانند درد جزئی کیسه بیضه یا بیضه ی شما را کاهش دهند.