سیستوسکوپی چیست و چه عوارضی دارد؟

دکتر امیر بهنام فر [ فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی ]آدرس وب سایت : www.doctorbehnamfar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شیخ مفید ، بین چهارراه دهش و رکن الملک تلفن مطب : 36631677 - 031

سلامت هر یک از اندام های بدن امری ضروری بوده که در همین جهت همه اشخاص برای هر یک از مشکلات به پزشک مربوطه مراجعه دارند. حال یکی از چکاپ های مهم از نظر سلامتی و کارایی صحیح اندام های مربوط به کلیه، مجاری ادراری و دستگاه تناسلی می باشد. سيستوسكوپی به عنوان یکی از شایعترین عمل های اورولوژی، با هدف تشخیص و درمان بیماری های مربوط به مثانه، پروستات، دستگاه ادراری و … صورت می گیرد. یک لوله باریک به نام سیستوسکوپ که حاوی یک لنز می باشد، وارد دستگاه مجاری ادرار می گردد و قادر به مشاهده داخل مثانه می باشد. سایز کوچکتر این دستگاه برای اهداف تشخیصی و سایز بزرگتر آن برای اهداف درمانی به کار می رود. پزشک شما مجرای ادرار، مثانه و یا قسمتهای فوقانی سیستم ادراری شما را از نظر بیماریهای احتمالی از قبیل علل خونریزی و تنگی مجرای ادرار ، بزرگی پروستات، تومور مثانه، تومور حالب، سنگهای مثانه و حالب و ... را بررسی می کند.

کاربرد سیستوسکوپی

1-تشخیص مشکلات و بیماریهای مثانه مانند:

تومورها، سنگ، دیورتیکول، التهاب (بخصوص در تشخیص سیستیت بینابینی) خونریزی های مثانه، پارگی، فیستول (راه یافتن مثانه به بافتهای اطراف مثل روده، رحم و…)

2-تشخیص مشکلات مجرا یا پیشابراه مانند:

تنگی مجرا، دیورتیکول مجرا، در تشخیص بی اختیاری ادرار، تومور، سنگ

3-تشخیص بیماریهای پروستات، بزرگی پروستات و فشار آن بر مجرا و انسداد مجرا

4-درمان بیماریهایی چون تنگی مجرا، خارج کردن سنگ های کوچک مثانه مجرا، تزریق دارو در مثانه عصبی و سیستیت بینابینی

5-بررسی سلامت مثانه در زمان جراحی های لگنی مانند جراحی های رحم، درمان بی اختیاری ادراری و روده

6-نمونه برداری از مثانه و مجرا

7-خارج کردن لوله دابل جی یا لوله های حالب بعد از انجام عمل جراحی قبلی.

مراقبت های قبل از سیستوسکوپی

سیستوسکپی با اهداف تشخیصی معمولاً به صورت سرپایی انجام میشود؛ یعنی نیاز به بستری در بیمارستان ندارد و میتوان آن را در کلینیک بدون نیاز به بیهوشی عمومی و فقط با بی حسی موضعی انجام داد؛ ولی اگر سیستوسکپی با اهداف درمانی انجام گیرد یعنی برای شکستن سنگ مثانه یا جراحی پروستات و تومور مثانه، نیاز به بستری در بیمارستان وجود دارد. نمونه برداری از مثانه و دیلاتاسیون مجرای ادرار نیز بهتر است در بیمارستان و با تزریق داروهای بی حسی انجام شود.

اگر قرار است سیستوسکپی در بیمارستان و با بی حسی نخاعی انجام شود، باید بیمار از شش ساعت قبل از عمل ناشتا باشد. در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون (آسپیرین، وارفارین، پلاویکس) داروها از 3 روز قبل قطع شده باشند. معمولاً تک دز آنتی بیوتیک جهت پیشگیری از عفونت ادراری قبل از سیستوسکوپی تزریق میشود و یا خوراکی مصرف میشود.

مراقبتهای بعد از سیستوسکوپی

بعد از سیستوسکوپی، مختصری سوزش ادرار، خون در ادرار و درد خفیف طبیعی است. با مصرف مایعات و مسکن ظرف 24 ساعت رفع میشود. بیمار میتواند از لگن آب گرم پس از سیستوسکوپی جهت رفع سوزش استفاده کند. اگرسیستوسکوپی در اتاق عمل و با تزریق داروهای بیهوشی یا بی حسی نخاعی انجام شده باشد، معمولاً بیمار 3 تا 4 ساعت در بیمارستان تحت نظر قرار میگیرد سپس مرخص میشود.

سیستوسکوپی در زنان

سیستوسکوپی برای زنان و مردان تفاوت قابل توجهی با یکدیگر ندارد. در سیستوسکوپی زنان، از طریق دهانه واژن سیستوسکوپ وارد مجاری ادرار شده و بدین وسیله پزشک می تواند معاینه انجام داده و بررسی های لازم را صورت پذیرد.

سیستوسکوپی مردان

سیستوسکوپی مردان و زنان تفاوتی ندارد. یک سواب از قسمت داخلی آلت تناسلی مرد به مثانه ارسال می شود.

هزینه سیستوسکوپی

همانند سایر فرآیندهای پزشکی، برای هزینه سیستوسکوپی نیز نمیتوان از یک عدد ثابت نام برد و شرایط مختلفی نظیر وضعیت کلی بیمار، میزان تخصص پزشک، شرایط و تجهیزات و امکانات مرکز سیستوسکوپی می تواند این هزینه را دستخوش تغییر کند.

عوارض سیستوسکوپی در مردان

همه افراد درگیر عوارض سیستوسکوپی نمی شوند؛ اما در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر حتماً باید به پزشک مراجعه کرد و بدون معطلی با او مشورت نمود، این عوارض عبارتند از:

1. عدم تخلیه ادرار
2. مشاهده لخته های خون سنگین در ادرار
3. حالت تهوع و درد شدید در ناحیه شکم
4. تب بالای 5/38 درجه سانتی گراد
5. احساس تب و لرز
6. احساس سوزش شدید هنگام تخلیه ادرار