چرا پوست دچار خون مردگی یا اکیموز می شود؟

دکتر جمال الدین حسن زاده [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drhassanzadeh.net
آدرس مطب : سنندج ، خیابان آبیدر ، چهارراه صفری ، مجتمع ژینا ، طبقه سوم تلفن مطب : 33246361 - 087

خون مردگی (Ecchymosis) واژه ای پزشکی برای توصیف کبودی های پوست است. ترکیدن رگ های خونی و نشت خون در اثر ضربه، زمین خوردن و دیگر عوامل باعث می گردد خون در زیر پوست محبوس و در آنجا به حوضچه کوچکی تبدیل شود که پوست را بنفش، سیاه یا آبی می کند. بعد از آسیب دیدن رگ خونی، پلاکت های موجود در خون می آیند تا به روند لخته شدن کمک کنند. لخته شدن باعث می شود عروق خونی آسیب دیده خون بیشتری نشت نکند و کبودی را حتی بیشتر کند. برخی از پروتئین های موجود در خون که فاکتورهای لخته شدن نامیده می شوند نیز به جلوگیری از خونریزی کمک می کنند تا بافت شروع به ترمیم کند

علل خون مردگی یا اکیموز

هنگامی که به جسمی برخورد می کنید، بدن شما به طور معمول با تشکیل لخته هایی برای توقف خونریزی واکنش نشان می دهد تا از کبودی جلوگیری می کند؛ اما گاهی اوقات خون شما قادر به تشکیل لخته آنگونه که باید نیست. وقتی این اتفاق می افتد، ممکن است متوجه شوید که به راحتی کبود می شوید.کبودی در بین افراد مسن شایع تر است. این اتفاق به این دلیل است که با افزایش سن، پوست شما نازک تر می شود. همچنین با افزایش سن، مقداری از لایه چربی پوست خود را از دست می دهید که به محافظت از رگ های خونی در برابر آسیب کمک می کند. اگر به نظر می رسد به راحتی کبود می شوید، می تواند به دلیل داروها، شرایط پزشکی یا حتی کمبود ویتامین باشد.

داروها

برخی از انواع داروها می توانند با توانایی بدن شما برای تشکیل لخته های خون تداخل کنند که این وضعیت می تواند خطر کبودی را به راحتی افزایش دهد. داروهایی که برای کاهش توانایی لخته شدن خون شما شناخته شده اند عبارتند از:

رقیق کننده های خون: این داروها اغلب برای پیشگیری از حمله قلبی و سکته مغزی استفاده می شوند. اگر فیبریلاسیون دهلیزی، ترومبوز ورید عمقی، آمبولی ریه یا اخیراً استنت قلبی قرار داده اید، پزشک ممکن است این داروها را تجویز کند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:

• وارفارن (کومادین)
• کلوپیدوگرل (پلاویکس)
• ریواروکسابان (Xarelto)
• apixaban (Eliquis)

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): این داروها معمولاً به عنوان مسکن استفاده می شوند. بر خلاف سایر مسکن ها، مانند استامینوفن ، NSAID ها تورم ناشی از التهاب را نیز کاهش می دهند. در صورت استفاده طولانی مدت، این داروها می توانند خونریزی را افزایش دهند NSAID های رایج عبارتند از:

• آسپرین
• ایبوپروفن (ادویل، موترین)
• ناپروکسن (Aleve)
• سلکوکسیب (Celebrex)
• استروئیدها: برخی از انواع داروهای استروئیدی می توانند باعث کبودی راحت تر شما شوند. این وضعیت به خصوص در مورد کورتیکواستروئیدهای موضعی صادق است؛ زیرا ممکن است پوست شما را نازک کنند. استروئیدهای موضعی اغلب در درمان اگزما و سایر بثورات پوستی استفاده می شوند. از اشکال خوراکی ممکن است برای آسم، آلرژی و سرماخوردگی شدید استفاده شود.
• برخی از گیاهان و مکمل ها: اعتقاد بر این است که برخی از گیاهان و مکمل های خاص بر توانایی لخته شدن بدن شما تأثیر می گذارند و ممکن است منجر به کبودی آسان شوند. برخی از این نمونه ها عبارتند از:

1. روغن ماهی
2. سیر
3. نخل دید
4. جینکو
5. جینسینگ
6. مخمر سنت جان

شرایط پزشکی

اگر به راحتی کبود می شوید، ناتوانی شما در تشکیل لخته ممکن است نتیجه یک بیماری زمینه ای باشد. تشکیل لخته های خون به تغذیه خوب، کبد سالم و مغز استخوان سالم بستگی دارد. اگر هر یک از این عوامل اندکی کاهش یابد، کبودی می تواند راحت تر رخ دهد. برخی از شرایط پزشکی که می توانند باعث کبودی آسان شوند عبارتند از:

• هموفیلی A: این بیماری که به عنوان هموفیلی کلاسیک یا فاکتور VIII نیز شناخته می شود، معمولاً ارثی است. علت آن یک پروتئین لخته کننده از دست رفته یا معیوب به نام فاکتور VIII است. با هموفیلی A، خون شما مدت زیادی طول می کشد تا لخته ایجاد کند که می تواند منجر به کبودی شود. این وضعیت نادر می تواند جدی باشد اما قابل کنترل است.
• هموفیلی B: در هموفیلی B که به عنوان بیماری کریسمس نیز شناخته می شود، بدن شما فاکتور IX، نوع دیگری از پروتئین که به لخته شدن خون شما کمک می کند، تولید نمی کند. این وضعیت می تواند منجر به خونریزی طولانی مدت یا خود به خودی شود و ایجاد کبودی در زیر پوست شما را آسان می کند.
• بیماری فون ویلبراند: بیماری فون ویلبراند توسط یک جهش ژنتیکی ایجاد می شود که منجر به کمبود پروتئینی به نام فاکتور فون ویلبراند (VWF) می شود. این پروتئین به لخته شدن خون شما کمک می کند.
• تعداد کم پلاکت: پلاکت ها نوعی از سلول های خونی هستند که برای جلوگیری از خونریزی در کنار هم جمع می شوند و لخته ایجاد می کنند. وقتی پلاکت کافی در خون خود ندارید، این اتفاق می تواند باعث خونریزی شدید شود. قرار گرفتن در معرض شیمی درمانی، پرتودرمانی یا مواد شیمیایی سمی ممکن است بر تعداد پلاکت شما تأثیر بگذارد. برخی از بیماری ها نیز ممکن است بر تعداد پلاکت شما تأثیر بگذارد، مانند:
• سرطان خون
• سیروز کبدی
• کم خونی آپلاستیک
• میلودیسپلازی
• سندرم کوشینگ: سندرم کوشینگ، همچنین به عنوان هیپرکورتیزولیسم شناخته می شود، وضعیتی است که در آن سطوح هورمون کورتیزول به طور غیر طبیعی در بدن شما بالا است.
• سندرم اهلرز-دانلوس (EDS): این سندرم شامل گروهی از بیماری های ارثی است که بر بافت همبند، به ویژه پوست، دیواره رگ های خونی و مفاصل تأثیر می گذارد. از آنجایی که پوست، رگ های خونی و بافت همبند اطراف رگ های خونی بسیار شکننده هستند، کبودی می تواند به راحتی ایجاد شود.
• کمبود ویتامین: کمبود ویتامین هایی که به لخته شدن خون شما کمک می کنند، مانند ویتامین K و ویتامین C نیز ممکن است به کبودی آسان کمک کند. سوء تغذیه می تواند احتمال کمبود ویتامین ها و مواد مغذی کلیدی را افزایش دهد.

عوامل خطر خون مردگی یا اکیموز

عوامل دیگری هستند که خطر خون مردگی و کبودی را افزایش می دهند شامل موارد زیر می باشند:

• شرکت در بازی های ورزشی به دفعات زیاد
• شغل هایی که درگیری های فیزیکی زیادی دارند، مانند ساختمان سازی
• سن بالای 65 سال
• مصرف الکل
• سیگار کشیدن یا مصرف محصولات تنباکو
• استفاده از مکمل هایی مثل روغن ماهی، مقدار زیادی ویتامینE و سیر

علائم اکیموز خون یا مردگی

علائم اصلی شامل درد، تورم و تغییر رنگ پوست می باشد. کبودی در ابتدا به صورت بنفش مایل به قرمز تظاهر می یابد که به لمس حساس می باشد. درصورت وجود کبودی در عضله، استفاده از آن سخت خواهد بود. برای مثال ممکن است حتی در حین راه رفتن نیز در پا درد ایجاد شود. سپس رنگ کبودی به آبی، بعد از آن به زرد مایل به سبز و در نهایت به رنگ طبیعی پوست شخص تغییر خواهد یافت.

تشخیص خون مردگی یا اکیموز

پزشک معالج معمولاً قادر است تنها با نگاه کردن به پوست متوجه وجود اکیموز شود. چنانچه آسیب وارده شدید باشد ممکن است پزشک تصویر اشعه ی X درخواست کند تا از عدم وجود شکستگی استخوانی اطمینان حاصل نماید. چنانچه دلیل کبودی قابل تشخیص نباشد، پزشک آزمایش خون درخواست خواهد کرد تا سطح پلاکت های بیمار را اندازه گیری نماید. همچنین ممکن است آزمایشات انعقادی نیز درخواست شوند تا وضعیت انعقادپذیری خون و مدت زمان لازم برای آن مشخص شود.

درمان خون مردگی یا اکیموز

درمان خونمردگی بسته به علت آن متفاوت است. برای مثال اگر به دلیل عفونت های باکتریایی و ویروسی ایجاد شده باشد پس از درمان عفونت، خونریزی زیر جلدی برطرف می شود. همچنین اگر فرد به دنبال مصرف برخی داروها دچار خونمردگی شده باشد با قطع دارو خونمردگی نیز از بین می رود. به علاوه هنگامی که خونمردگی در اثر آسیب و ضربه ایجاد شده باشد نیاز به درمان خاصی برای خونمردگی ندارد؛ اما استفاده از کیسه ی یخ برای کاهش ورم و جلوگیری از خونمردگی کمک کننده است. پزشک ممکن است هر کدام از دارو های زیر را برای درمان خونمردگی تجویز کند، توجه داشته باشید که بدون تجویز و نظر پزشک به هیچ عنوان از داروهای زیر برای درمان خونمردگی استفاده نکنید.

• تجویز آنتی بیوتیک برای درمان عفونت های باکتریایی
• تجویز کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب
• داروهای سرکوب کننده ی سیستم ایمنی مانند آزاتیوپرین، متوتروکسات و سیکلوفسفامید
• اشعه درمانی، بیولوژیک درمانی، شیمی درمانی

همچنین می توانید با درمان های خانگی زیر به بهبود علائم خود کمک کنید:

• استراحت
• مصرف مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن، استامینوفن
• نوشیدن مایعات بیشتر برای جلوگیری از کم آبی بدن

زمان مراجعه به پزشک

اکیموز ممکن است برخی از خونریزی داخلی را نشان دهد. اگر شدید باشد، این عارضه نباید نادیده گرفته شود. خونریزی های جزئی اغلب علت نگرانی نیست. با این حال اگر علت نامشخص باشد، اگر تغییر رنگ در طول زمان ادامه یابد یا اگر اکیموز رخ دهد با پزشک مشورت کنید.