سونوگرافی تیروئید و گردن چیست و به چه علت انجام میشود؟

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

تیروئید یک غده در جلوی گردن است که دو هورمون تیروکسین (T۴) و تری یدوتیرونین (T۳) را تولید می کند. این هورمون ها برای عملکرد طبیعی سلول های بدن ضروری هستند و ازاین رو هرگونه اختلال در غده تیروئید تأثیر عمیقی بر عملکرد اندام ها خواهد گذاشت. همه گروه های سنی از نوزاد تا بزرگسال در معرض ابتلا به اختلالات تیروئید قرار دارند و به طورکلی شیوع آن در زنان بیشتر از مردان است. تقریباً از هر ۲۰ نفر یک نفر دچار نوعی اختلال تیروئید است. سونوگرافی تیروئید یک روش تصویربرداری فوق العاده مؤثر است که در تشخیص انواع مشکلات سلامتی در این منطقه استفاده می شود.

در سونوگرافی تیروئید از امواج صوتی برای تولید تصاویر از غده تیروئید در داخل گردن استفاده می شود. در این روش از اشعه یونیزه کننده استفاده نمی شود و معمولاً برای ارزیابی توده ها یا ندول های یافت شده در طی یک آزمایش عادی تصویربرداری یا سایر موارد استفاده می شود.

کاربرد سونوگرافی تیروئید و گردن

اگر آزمایش عملکرد تیروئید غیر طبیعی باشد یا پزشک هنگام معاینه گردن رشد گره ها بر روی تیروئید را تشخیص دهد ، سونوگرافی تیروئید را تجویز می کند . این روش همچنین ممکن است برای بررسی کم کار یا پرکار بودن غدد تیروئید نیز تجویز شود. برخی دیگر از دلایلی که باعث تجویز سونوگرافی تیروئید می شوند شامل موارد زیر می باشند:

• برای تعیین اینکه آیا یک توده در گردن ناشی از تیروئید است یا ساختار مجاور.
• تجزیه و تحلیل ظاهر گره های تیروئید و تعیین اینکه آیا آن گره ها خوش خیم هستند یا ندول ها دارای ویژگی هایی که نیاز به نمونه برداری تیروئید دارند می باشند.
• در صورت نیاز به نمونه برداری آسپیراسیون سوزن ظریف با هدایت سونوگرافی می تواند به بهبود دقت نمونه برداری کمک کند.
• در صورت احساس یک یا چند گره در معاینه فیزیکی
• مشخص کردن اینکه آیا گره تیروئید با گذشت زمان به طور قابل توجهی رشد کرده است یا خیر.
• با توجه به آنکه سونوگرافی تصاویر را در زمان واقعی ارائه می دهد، پزشکان ممکن است از این روش برای هدایت سایر روش ها مانند بیوپسی سوزن استفاده کنند. این روش برای استخراج نمونه های بافتی برای آزمایش در آزمایشگاه ها استفاده می شود.
• سونوگرافی همچنین ممکن است برای هدایت کانتر یا دستگاه تخلیه دیگر استفاده شود. استفاده از این روش به قرارگیری ایمن و دقیق کمک می کند.

تفسیر نتایج سونوگرافی تیروئید و گردن

اگر علائمی غیرطبیعی در نتایج تصویربرداری اولتراسونیک مشاهده شود، می تواند نشانه یکی از این موارد باشد:

• کیست یا گره های پر از مایع
• گواتر یا بزرگ شدن غده تیروئید
• ایجاد ندول های تیروئیدی (گره های تیروئیدی)
• ابتلا به التهاب تیروئید یا تیروئیدیت
• ابتلا به سرطان تیروئید (در صورت نمونه برداری های دیگر)

طبقه بندی ندولها در سونوگرافی تیروئید و گردن

ندول های تیروئید می تواند بدخیم (سرطانی) و یا خوش خیم باشند. در نتایج سونوگرافی به ندول های تیروئید نمره می دهند. این نمره در نتایج تصویربرداری اولتراسونیک طبقه بندی می شوند. اصطلاحات این طبقه بندی به صورت زیر است:

1. U1: ندول تیروئید نرمال
2. U2: ندول تیروئید خوش خیم
3. U3: ندول تیروئید نامشخص
4. U4: ندول تیروئید مشکوک به بدخیمی
5. U5: تیروئید مبتلا به ندول های بدخیم یا سرطان

سونوگرافی به طور کامل روی پوست انجام می شود و به اعضای داخلی بدن اثر نمی گذارد و عوارضی به همراه ندارد.

اقدامات قبل از سونوگرافی تیروئید

پیش از سونوگرافی باید هرگونه زیورآلات گردن را در بیاورید؛ چرا که ممکن است مسیر تصویربرداری از گلو را مسدود نماید.

نحوه انجام سونوگرافی تیروئید و گردن

پزشک، یک بالش در زیر گردن شما قرار میدهد تا سر خود را به عقب خم کنید و گردن بهتر دیده شود. ممکن است در این وضعیت راحت نباشید؛ اما معمولاً مشکلی ایجاد نمی شود و درد نخواهد داشت. در برخی موارد ممکن است بتوانید در حین سونوگرافی صاف بنشینید. ابتدا یک ژل به گردن شما مالیده می شود تا به حرکت روان دستگاه بر روی پوست کمک کند. پزشک مبدل یا پروب سونوگرافی را در روی ناحیه مورد نظر به عقب و جلو حرکت میدهد. تصاویر بر روی یک نمایش جدید می شود و رادیولوژیست با مشاهده مداوم نمایشگر اطمینان حاصل می کند که تصویر دقیقی از غدد لنفاوی ایجاد شود.

عوارض جانبی سونوگرافی تیروئید و گردن

این سونوگرافی به راحتی انجام می شود و هیچ درد و عارضه ای برای فرد نخواهد داشت. در این روش از هیچ اشعه ایکسی استفاده نمی شود؛ بنابراین کاملاً بی خطر می باشد.