آلوپسی در اصطلاحات پزشکی به معنای ریزش یا کاهش موی سر و دیگر نقاط بدن است که می تواند در اثر عوامل مختلفی مانند عوامل هورمونی، عوارض دارویی، ابتلا به برخی از بیماری ها مانند بیماری های خودایمنی، بیماری های مربوط به غدد مانند بیماری های تیروئیدی به وجود آید. خیلی افراد گمان می کنند که این اتفاق ممکن است در اثر فشار روانی در فرد ایجاد شود؛ اما طبق تحقیقاتی که تاکنون انجام شده است مدرکی دال بر این عامل مشاهده نشده است. آلوپسی با توجه به علت و شدت به انواع مختلفی تقسیم بندی می شود.

اگرچه آلوپسی ممکن است در نقاط مختلفی از سطح بدن بروز کند؛ اما زمانی که موی سر را هدف قرار می دهد، ظاهری نامناسب ایجاد می کند که نیاز به درمان جدی دارد. آلوپسی سیکاتریسیال که به نام آلوپسی اسکار نیز شناخته می شود، نوعی ریزش مو است که زمانی رخ می دهد که فولیکول های مو با بافت اسکار جایگزین شوند. این می تواند منجر به ریزش موی دائمی و زخم شدن پوست سر شود. علل آلوپسی سیکاتریسیال می تواند متفاوت باشد؛ اما معمولاً شامل التهاب یا آسیب به فولیکول های مو می شود.

علت نامگذاری این بیماری به این نام این است که علاوه بر از بین رفتن فولیکول های مو، بافت اسکار و زخم در پوست سر ایجاد می شود. مراجعه به پزشک متخصص و دریافت مشاوره های لازم در این خصوص می تواند دوره ی درمان بیماری را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.

علل آلوپسی اسکار

به طور عمده دو نوع آلوپسی اسکار (اولیه و ثانویه) وجود دارد. در آلوپسی اسکار اولیه، فولیکول های مو از طریق یک التهاب که می تواند توسط لنفوسیت ها، نوتروفیل ها یا سایر سلول های التهابی به وجود بیاید تخریب می شوند چنین شرایطی می تواند ناشی از اختلالات خو د ایمنی باشد. بسته به نوع سلول های التهابی درگیر آلوپسی اولیه به سه نوع اصلی: لنفوسیت ها، نوتروفیل ها و آلوپسی های مخلوط تقسیم می شود.
آلوپسی ثانویه از عوامل مانند سوختگی و یا عفونت های شدیدی که از زخم روی پوست سر ایجاد می شود به وجود می آید که باعث ریزش مو در ناحیه آسیب دیده می شود. حتی افراد مبتلا به تومور و کسانی که در معرض تابش نورهستند می توانند این وضعیت را توسعه دهند. علاوه بر این، ممکن است باعث ایجاد لوپوس اريتماتو سیستمیک و اسکلرودر پوستی شود.

برخی از شرایط دیگر که می توانند باعث آسیب به پوست و ریزش مو شوند عبارتنداز: التهاب فولیکول های مو، عفونت قارچی ، باکتری یا ویروسی، فولیکولیت دکلووان، بیماری های پوستی و بیماری های گرانولوماتوز می باشد. اساساً آلوپسی اسکار به علت ایجاد یک فاکتور التهابی که به سلول های بنیادی و غدد تولید چربی که در قسمت بالای فولیکول های مو قرار دارد حمله می کند ایجاد می شود. نابودی سلول های بنیادی در نهایت منجر به ریزش دائمی موها می شود و با بافت های اسکار جایگزین می شوند.

علائم آلوپسی اسکار

علائم این بیماری اغلب با ریزش مو و زخم های تدریجی ظاهر می شود. گاهی اوقات ممکن است با خارش، درد و سوزش همراه باشد. در ابتدا این حالت موجب ریزش مو در تکه های کوچک می شود که در نهایت در طول یک دوره زمانی گسترش می یابد. علاوه براین، منطقه آسیب دیده ممکن است قرمز و ملتهب شوند و گاهی اوقات تاول هایی در ناحیه آسیب دیده ایجاد می شود.

تشخیص آلوپسی اسکار

پزشک با بررسی دقیق سابقه خانوادگی بیمار می تواند تا حد زیادی علت ابتلا به آلوپسی را پیدا کند. در کنار این نیز با بررسی مدت و الگوی ریزش، اینکه موها دچار سستی در ریشه، خرد شدن، ریزش، افزایش ریزش و یا نازک تر شدن شده است، آلوپسی را تشخیص می دهد. رژیم غذایی بیمار، داروهایی که مصرف می کند، شرایط پزشکی امروز و گذشته فرد و سابقه خانوادگی وجود آلوپسی دیگر عوامل مهم برای تشخیص آلوپسی هستند.
پزشک سه مرحله برای تشخیص آلوپسی دارد:

• ابتدا پوست سر را از نظر وجود هر چیز غیرعادی، پوست پوست شدن یا التهاب معاینه می کند. واحدهای فولیکولی در آلوپسی بدون جای زخم و اسکار ظاهر می شوند؛ اما در نوع آلوپسی همراه با زخم، واحد فولیکولی دیده نمی شود.
• تراکم و توزیع موها هم برای تشخیص آلوپسی بررسی می شوند.
• سپس نوبت به بررسی ساقه مو می رسد تا از نظر درجه، طول، شکل و شکنندگی بررسی شود.
• آزمایش کشیدن موها هم تکنیک ساد ه ای برای ارزیابی ریزش موها و تشخیص آلوپسی به شمار می آید. تقریباً ۶۰ تار مو بین انگشتان دست گیر می کنند. اگر تعداد موها در آزمایش کشیدن مو تا حدود شش تار مو باشد، یعنی ریزش طبیعی است؛ اما بیشتر از ۶ عدد مو یعنی مرحله ای از ریزش مو شروع شده است.

اگر تشخیص آلوپسی از روی سابقه خانوادگی و معاینه امکان پذیر نباشد، بیمار باید آزمایش خون و گاهی هم نمونه برداری انجام دهد. آزمایش های خون برای تشخیص این بیماری شامل این موارد می شوند:

• تستوسترون آزاد
• سطح آهن خون
• هورمون های تیروئید
• تست آنتی بادی آنتی نوکلار
• آزمایش هورمون تحریک کننده فولیکولی
• پروتئین واکنشی C و میزان رسوب گلبول های قرمز.

روشهای درمان آلوپسی اسکار

روش های مختلفی برای رفع این مشکل بر روی بیماران اعمال می شود. اگرچه درحال حاضر هیچ کدام از این موارد به عنوان درمان قطعی آلوپسی یا بیماری خود ایمنی ریزش مو توصیه نشده است؛ اما این به این معنا نیست که آلوپسی غیر قابل درمان است. در حال حاضر یکی از مؤثرترین روش های برطرف کردن طاسی های ناشی از بیماری آلوپسی، پیوند مو است، فرآیندی که به لطف پیشرفت های کنونی، نتایج رضایت بخشی به ثبت رسانده است. در کاشت مو فولیکول های مو از جایی از سر یا بدن برداشته می شوند و در بخشی که مو ندارد کاشته می شوند.جدا از کاشت مو، روش های مختلفی برای الگوهای مختلف آلوپسی وجود دارند که شامل این موارد می شوند:

۱. روش تزریقی (تزریق تریامسینولون استوناید)

روش تزریقی روشی برای درمان طاسی سکه ای که یک یا چند قسمت کوچک از سر درگیر شده است.

۲. نور درمانی

در این روش درمانی بیشتر به قسمتی که موها ریخته شده نور می تابانند. احتمال اینکه ریزش موها پس از توقف نور درمانی برگردد بالا است؛ به همین دلیل روش درمانی طولانی مدت محسوب می شود.

۳. داروی ماینوکسیدیل

ماینوکسیدل یکی از داروهای ضدر ریزش مو است که برای درمان آلوپسی هم تجویز می شود، البته روش درمانی قطعی نیست؛ اما به دلیل عوارض کم و ایمن بودنش جزء روش های درمانی جانبی محبوب است.

۴. داروی کورتون

به قسمت هایی که دچار ریزش مو شده اند ماهی یک بار کورتون تزریق می کنند. کورتون را می توان به صورت قرص هم برای درمان ریزش موی شدید مصرف کرد که به نسبت تزریق موضعی قوی تر هستند.

۵. پماد یا کرم آنترالین

کرمی برای مصرف موضعی که روزی یک بار باید روی قسمت دچار ریزش مو مصرف و پس از کمی شسته شود.

۶. سیتوکین درمانی

نوعی روش درمانی کم عوارض و مؤثر که سیستم دفاعی بدن را تعدیل می کند و معمولاً یک دوره درمانی یک تا دو ساله دارد.

۷. مکمل درمانی

گاهی کمبود آهن باعث ریزش مو می شود. مصرف مکمل هایی مثل اسیدفولیک و بیوتین به تقویت مو و ضخیم شدن ساقه موها کمک می کند. مصرف اسید چرب امگا ۳، ۶ و آنتی اکسیدان ها هم باعث ضخیم تر شدن موها می شود. در کنار این نیز انواع قرص ضدریزش مو می توانند به درمان این بیماری کمک کنند.

۸. پلاسما درمانی یا PRP

در این روش پلاکت از خون فرد گرفته می شود و به پوست سر یا جاهای دیگر تزریق می شود. پلاکت باعث تحریک رشد موها می شود.

۹. مزوتراپی

یکی از روش های زیبایی برای درمان ریزش مو و آلوپسی مزوتراپی است که در آن مواد و ویتامین مورد نیاز از طریق آمپول به پوست قسمت دچار ریزش تزریق می شود.

۱۰. ترمیم مو

در این روش از پروتز مو که حاوی کراتین است روی پوست اصلی افراد استفاده می کنند. پروتز منافذ باز دارند و تارهای مو روی آنها گذاشته شده و بعد پروتز را با چسب فیکس کننده روی پوست سر نصب می کنند.

---