سرطان بیضه با چه عوارضی همراه است؟

دکتر امیر بهنام فر [ فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی ]آدرس وب سایت : www.doctorbehnamfar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شیخ مفید ، بین چهارراه دهش و رکن الملک تلفن مطب : 36631677 - 031

به رشد غیر طبیعی و تکثیر سلول های بخشی از بیضه که به نواحی اطراف اندام های نیز گسترش پیدا می کنند، سرطان بیضه گفته می شود. سلول های سرطانی بیضه، توده های جامد و از جنس بافت بیضه هستند و می توانند به بافت های مجاور نیز حمله کنند. این توده ها درون کیسه بیضه قرار دارند و جنس کیسه بیضه از جنس زیر پوست آلت تناسلی است. علت بروز سرطان بیضه نیز همانند سایر بیماری های سرطان تا به امروز مشخص نشده است؛ ولی عواملی در بروز این بیماری می توانند دخیل باشند.

در مقایسه با انواع دیگر سرطان، سرطان بیضه نادر است؛ اما شایع ترین سرطان در مردان بین ۱۵ تا ۳۵ سال محسوب می شود. سرطان بیضه از دسته سرطان هایی است که در صورت تشخیص در مراحل اولیه به راحتی قابل درمان است و بیمار می تواند طول عمر عادی داشته باشد. این سرطان حتی در مراحل پیشرفته نیز قابل درمان است؛ اما تأثیرات دائمی بر کیفیت زندگی جنسی بیمار می تواند بگذارد. در صورت درمان مناسب، احتمال مرگ در اثر این سرطان بسیار کم است.

علت سرطان بیضه

علت اصلی ایجاد سرطان بیضه هنوز ناشناخته است. سرطان بیضه زمانی ایجاد می شود که سلول های سالم در بیضه دچار یک تغییر غیرطبیعی شوند. سلول های سالم به شکلی منظم رشد کرده و تقسیم می شوند تا عملکرد طبیعی بدن ما را حفظ کنند؛ اما گاهی اوقات برخی از سلول ها دچار ناهنجاری می شوند. در نتیجه ی این ناهنجاری، رشد طبیعی سلول ها از کنترل خارج شده و باعث افزایش غیرطبیعی تعداد سلول ها (که معمولاً ظاهری غیرطبیعی نیز دارند) می شوند. سلول های تجمع یافته، در بیضه یک توده ایجاد می کنند. تقریباً تمام سرطان های بیضه در سلول های زایا سلول های موجود در بیضه که اسپرم نابالغ تولید می کنند شروع می شوند. اینکه چه چیزی باعث غیرطبیعی شدن سلول های زایا و تبدیل شدن آنها به سرطان می شود، مشخص نیست.

عوامل خطر سرطان بیضه

گرچه دانشمندان کاملاً از این که علات اصلی ایجاد سرطان بیضه چه چیزی است مطمئن نیستند؛ اما چند عامل که ممکن است خطر ابتلای مردان به این بیماری را افزایش دهند وجود دارند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:

1. کریپتورکیدیسم ( عدم نزول بیضه ها): اگر بیضه ها در هنگام تولد نزول پیدا نکنند، خطر بیشتری در آینده برای ابتلا به سرطان وجود دارد.
2. اختلالات مادرزادی: نوزاد پسری که با اختلالات آلت تناسلی، کلیه یا بیضه متولد میشود.
3. فتق اینگوئینال (مغبنی): نوزادان پسری که با فتقی در ناحیه مغبن خود متولد میشوند.
4. داشتن سرطان بیضه پیشین: اگر مردی دارای سرطان باشد، درمقایسه با شخصی که هیچ وقت سرطان نداشته است، احتمال بیشتری دارد که بیضه ی دیگر او نیز دچار سرطان شود.
5. پیشینه خانوادگی: شخصی که یکی از نزدیکان او سرطان بیضه دارند، در مقایسه با دیگران احتمال بیشتری برای ابتلا به این نوع سرطان دارد.
6. رشد غیرطبیعی بیضه: بیماری هایی مانند سندرم کلاین فلتر ، بیماری ای که در آن بیضه به صورت طبیعی رشد نمی کند، ممکن است خطر ابتلای فرد به این نوع سرطان را افزایش دهد.
7. ارکیت اوریونی: این یکی از عوارض ناشایع اوریون است که در آن یک یا هر دو بیضه ملتهب میشوند.
8. نژاد: سرطان بیضه دربین مردان قفقازی در مقایسه با مردان آفریقایی یا آسیایی تبار شایع تر است. میزان بالایی دربین اسکاندیناوی، آلمانی و نیوزیلندی مشاهده شده است.

علائم سرطان بیضه

شایع ترین علائم سرطان بیضه عبارتند از:

1. یک توده یا تورم در کیسه بیضه که ممکن است دردناک باشد یا نباشد.
2. احساس سنگینی در کیسه بیضه
3. درد مبهم یا احساس فشار در قسمت پایینی شکم یا کشاله ران
4. به وجود آمدن برجستگی بر روی بیضه یا بزرگ شدن یکی از بیضه ها
5. درد مبهم در ناحیه شکم و کشاله ران
6. تجمع ناگهانی مایع در داخل کیسه بیضه
7. درد یا ناراحتی در یکی از بیضه ها یا در کیسه بیضه
8. بزرگی یا لمس دردناک سینه ها
9. کمر درد

سرطان بیضه معمولاً یکی از بیضه ها (بیضه راست یا بیضه چپ) را درگیر می کند.

انواع سرطان بیضه

بیضه استخراج شده برای تعیین نوع سرطان بیضه در آزمایشگاه آنالیز می شود. نتیجه ی آزمایش نوع سرطان بیضه، روش درمانی مناسب و دیگر موارد را تعیین می کند.
به طور کلی دو نوع تومور سرطانی در بیضه به وجود خواهد آمد:

1. سمینوما: تومورهای سمینوما در همه گروه های سنی رخ می دهد؛ اما اگر مرد میانسال به سرطان بیضه مبتلا شود، احتمال ابتلا به سمینوما بیشتر خواهد بود. به طور کلی تومور سرطانی سمینوما به اندازه ی تورمورهای دیگر تهاجمی نیست.
2. غیرسمینوما: تومورهای غیرسمینوما در سنین پایین تری ایجاد می شوند و سریع رشد و گسترش پیدا می کنند. انواع مختلفی از تومورهای غیرسمینوما وجود دارد از جمله کوریوکارسینوما، کارسینوم جنینی، تراتوم و تومور کیسه زرده.

مراحل سرطان بیضه

تعیین مراحل سرطان اطلاعات مهمی را ارائه می دهد که به تعیین روش درمانی کمک می کند. برای مثال با تعیین مرحله سرطان می توان اندازه تومور و میزان گسترش سرطان را مشخص کرد.

• مرحله صفر

در این مرحله سلول های غیرطبیعی رشد کرده اند، اما هنوز در داخل بیضه ها هستند. به این مرحله نئوپلازی سلول زایا در محل (GCNIS) نیز گفته می شود.

• مرحله اول

در مرحله اول سرطان، به بیضه محدود می شود؛ اما شاید عروق خونی یا غدد لنفاوی مجاور بیضه ها را نیز درگیر کرده باشد.

• مرحله دوم

در مرحله دوم سرطان به غدد لنفاوی پشت شکم بیمار و نه در جای دیگر گسترش یافته است.

• مرحله سوم

در مرحله سوم نیز سرطان به غدد لنفاوی فراتر از شکم گسترش یافته است. علاوه بر این فرد شاهد متاستاز سلول های سرطانی در سایر اندام ها نیز خواهد بود.

عوارض سرطان بیضه

این سرطان در بیشتر موارد کشنده و تهدیدآمیز نیست. با تشخیص به موقع و شروع روش درمانی صحیح و مؤثر می توان رشد سلول های غیرطبیعی در این بخش از دستگاه تناسلی مردان را متوقف نمود. زمانی فرد دچار سرطان بیضه می شود که DNA یک یا تعدادی از سلول های سالم در بیضه دچار تغییر و جهش شود. جهش ژنتیکی در سلول های بیضه سبب رشد غیرطبیعی و تکثیر آن بیش از نیاز بدن می شود. به تدریج این سلول های غیرطبیعی تجمع کرده، انباشته شده و تشکیل یک توده سرطانی را می دهند.
اگرچه سرطان بیضه بسیار قابل درمان است؛ اما همچنان می تواند به سایر قسمت های بدن شما سرایت کند. ازجمله نشانه های شایع متاستاز این سرطان می توان به احساس درد در شکم، احساس درد در کمر و همچنین درد و ناراحتی در ناحیه پهلو ها اشاره نمود. از دیگر نشانه های توسعه یافتگی سرطان بیضه به دیگر اندام ها و بافت های بدن می توان به تورم اندام تحتانی، اختلالات گوارشی و تنگی نفس، سرفه و درد قفسه سینه اشاره نمود. اگر یک یا هر دو بیضه برداشته شود، باروری شما نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.

روش های درمان سرطان بیضه

نتایج به دست آمده از روش های تشخیصی مانند آزمایش ها و عکس برداری ها، ابتلا به سرطان بیضه و همچنین نوع سرطان را تعیین می کنند. از طرفی به کمک این نتایج می توان میزان رشد و پیشرفت سلول های سرطانی را به دست آورد. پزشک متخصص با در نظر گرفتن شرایط بیمار و ارزیابی دقیق نتایج، بهترین شیوه درمانی برای بیمار را انتخاب می کند. در ادامه به بررسی روش های درمان بیماری سرطان بیضه می پردازیم.

• جراحی

رایج ترین و مهم ترین روش درمانی سرطان بیضه، انجام عمل جراحی با هدف برداشتن بیضه عنوان می شود. بسته به شرایط بیمار، در برخی موارد اقدام به خارج کردن غدد لنفاوی نیز می کنند. این جراحی با ایجاد برش در ناحیه کشاله ران و دسترسی به بیضه ها انجام می شود.

• پرتو درمانی

در این روش برای از بین بردن سلول های سرطانی از پرتوهای اشعه ایکس با دوز بالا استفاده می کنند. در برخی موارد پس از انجام جراحی برای پیشگیری از رشد مجدد سلول های سرطانی از روش پرتو درمانی استفاده می کنند. پرتو درمانی روشی برای مهار کردن سلول های سرطانی بیضه از نوع سمینوما است.

• شیمی درمانی

با توجه به این که بیماری سرطان بیضه در چه مرحله ای قرار دارد، از روش شیمی درمانی استفاده می کنند. به مصرف یا تزریق داروهای شیمیایی مانند سیس پلاتین، بلئومایسین و اتوپوزید به صورت وریدی روش شیمی درمانی گفته می شود.