کمپرس سرد یا گرم، کدام برای درد شما مناسب تر است؟

دکتر علی فرخانی [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drfarkhani.com
آدرس مطب : اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهارراه قصر، روبروی بانک ملت، کوی26 تلفن مطب : 32367465 - 031

گرما و سرما درمانی یک درمان کمکی برای برخی مداخلات پزشکی محسوب می شوند و از این روش ها برای اختلالات مربوط به درد استفاده می شود. استفاده از کمپرس سرد و گرم می توانند به تسکین درد کمک کنند و انتخاب آنها می تواند به نوع و علت درد بستگی داشته باشد. استفاده از سرما درمانی جریان خون را در ناحیه آسیب دیده و سرعت التهاب، خطر تورم و آسیب بافتی را کاهش می دهد. همچنین به عنوان یک بی حس کننده موضعی، بافت های دردناک را بی حس می کند و ارسال سرعت پیام های درد در حال انتقال به مغز را کند می کند.

اعمال گرما نیز در ناحیه ملتهب باعث گشادی عروق خونی، افزایش جریان خون و کمک به شل شدن عضلات دردناک و سفت می شود. گردش خون بهبود یافته می تواند به از بین بردن تجمع ضایعات اسید لاکتیک که پس از برخی از انواع ورزش رخ می دهد، کمک کند. گرما از نظر روانی نیز آرامش بخش است که می تواند خواص ضد درد آن را افزایش دهد. گرما درمانی معمولاً در درمان درد مزمن عضلانی یا درد مفاصل ناشی از آرتریت مؤثرتر از سرما است.

کمپرس گرم

حرارت باعث میشود که خون بیشتری به سمت ناحیه ای که کمپرس گرم بر روی آن وجود دارد هدایت شود. همچنین سفتی مفاصل و اسپاسم عضلانی را کاهش می دهد که باعث می شود زمانی که عضلات سفت هستند مفید باشد. نکته قابل توجه در این مورد این است که در ۴۸ ساعت اول پس از آسیب نباید از کمپرس گرم استفاده شود.

کاربرد کمپرس گرم

گرما برای رفع موارد زیر مؤثر است:

1. آرتروز مفاصل
2. کشیدگی و رگ به رگ شدن
3. گرم کردن عضلات سفت یا بافت قبل از فعالیت
4. تاندونیت یا تحریک و سفتی مزمن در تاندون ها
5. تسکین درد یا اسپاسم مربوط به آسیب گردن یا کمر
6. یک حمام آب گرم می تواند باعث آرامش و تسکین برخی از انواع درد شود.
7. اگر روی گردن اعمال شود، گرما ممکن است اسپاسم هایی که منجر به سردرد می شود را کاهش دهد.
8. در سال 2006، تیمی از محققان دریافتند که بیماران مبتلا به کمردرد که ورزش می کردند و از درمان مداوم با پوشش حرارتی سطح پایین (CLHT) استفاده می کردند، نسبت به کسانی که استفاده نمی کردند، درد کمتری را تجربه کردند.

انواع کمپرس گرم

1. حوله گرم: یک حوله را با آب گرم (نه جوشاننده) مرطوب کنید. برای کاهش اسپاسم عضلانی روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
2. پد حرارتی: از تماس مستقیم هر گونه پد حرارتی با پوست جلوگیری نمایید. برای جلوگیری از سوختگی، به خصوص اگر آسیب عصبی مانند دیابت یا سایر مشکلات سلامتی دارید، باید اقدامات احتیاطی انجام شود. هنگامی که ماهیچه ها کار می کنند، محصولات جانبی شیمیایی ساخته می شوند که باید از بین بروند. برای مثال وقتی ورزش میکنید و مقدار ورزش شما بسیار شدید است، ممکن است جریان خون کافی برای از بین بردن تمام مواد شیمیایی تولید شده وجود نداشته باشد. این تجمع مواد شیمیایی (مثلاً اسید لاکتیک) است که باعث درد عضلانی می شود. از آنجایی که خون رسانی به دفع این مواد شیمیایی کمک می کند، از گرما برای کمک به درد عضلات بعد از ورزش استفاده کنید.

موارد منع استفاده از کمپرس گرم

گرما برای همه انواع آسیب مناسب نیست. هر جراحتی که از قبل گرم باشد از گرم شدن بیشتر سودی نخواهد برد. اینها شامل عفونت، سوختگی یا جراحات تازه است. گرما نباید در شرایط زیر مورد استفاده قرار گیرد:

• منطقه بی حس است.
• پوستی که داغ، قرمز یا ملتهب است.
• فردی که مبتلا به درماتیت یا زخم باز است.
• ممکن است فرد به دلیل نوروپاتی محیطی یا شرایط مشابه به گرما حساس نباشد.
• ابتدا از پزشک در مورد استفاده از گرما یا سرما در فردی که فشار خون بالا یا بیماری قلبی دارد، سؤال کنید؛ زیرا در این صورت باید از گرمای بیش از حد اجتناب شود.

کمپرس سرد

کمپرس سرد با بی حس کردن ناحیه آسیب دیده موجب کاهش درد در آن ناحیه میشود. همچنین بعد از مدتی موجب کاهش خونریزی در ناحیه آسیب دیده میشود. اگر در محل آسیب تورم و التهاب نیز مشاهده میکنید می توانید با قرار دادن یک کمپرس سرد بر روی آن تورم و التهاب را کاهش دهید.

کاربرد کمپرس سرد

استفاده از کمپرس سرد ظرف ۴۸ ساعت پس از آسیب می تواند به کاهش التهاب کمک کند. استفاده از کمپرس سرد می تواند در موارد زیر مؤثر باشد:

1. آرتروز
2. نقرس
3. فشارها
4. مصدومیت
5. تاندونیت، یا تحریک در تاندون ها پس از فعالیت
6. یک ماسک سرد یا بسته بندی دور پیشانی ممکن است به کاهش درد میگرن کمک کند.
7. برای استئوآرتریت، به بیماران توصیه می شود از ماساژ یخ استفاده کنند یا از پد سرد به مدت ۱۰ دقیقه استفاده و ۱۰ دقیقه استراحت، استفاده کنند.

انواع کمپرس سرد

1. حوله یخی: یک حوله را با آب سرد خیس کنید. سپس آن را تا کنید و در یک کیسه پلاستیکی و قابل مهر و موم قرار دهید و کیسه را به مدت ۱۵ دقیقه در فریزر قرار دهید. آن را از فریزر خارج کرده و روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید تا بتوانید تورم و التهاب محل درد را کاهش دهید.
2. کیسه یخ یا کمپرس سرد: یخ را در یک کیسه پلاستیکی و قابل مهر و موم قرار دهید و سپس کیسه را تا حدی با آب پر کنید. پس از خارج کردن هوای کیسه در آن را به خوبی مهر و موم کنید تا آب به بیرون نشت نکند. سپس کیسه مورد نظر را در یک حوله مرطوب بپیچید و روی ناحیه آسیب قرار دهید.

موارد منع استفاده از کمپرس سرد

استفاده از سرما درمانی در شرایط زیر ممکن است مناسب نباشد:

• فرد به سرما حساس است.
• زخم باز یا پوست تاول دار وجود دارد.
• یخ نباید بلافاصله قبل از فعالیت استفاده شود.
• فرد در حال حاضر سردش شده است یا منطقه از قبل بی حس شده است.
• فرد دارای نوعی بیماری یا آسیب عروقی یا اختلال عملکرد سمپاتیک است که در آن اختلال عصبی بر جریان خون تأثیر می گذارد.

روش استفاده از کمپرس گرم و سرد

از یک کمپرس سرد (کیسه یخ) بهتر است هر روز به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه استفاده کنید. بیشتر از این مقدار کمپرس را روی موضع قرار ندهید. همچنین برای افرادی که دارای بیماری هایی نظیر نوروپاتی دیابت، اختلال حسی و یا مشکلاتی در جریان گردش خون دارند بهتر است از یخ درمانی استفاده نشود. کمپرس گرم نیز باید به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه روی موضع قرار بگیرد. توجه کنید کمپرسی که استفاده میکنید نباید زیاد داغ باشد، بلکه ولرم متمایل به گرم باشد تا سوختگی ایجاد نکند.

نکات مهم استفاده از کمپرس سرد و گرم

• گرما درمانی جریان خون را بهبود بخشیده و به آرامش عضلات کمک می کند. برای دردهای مزمن می توانید از آن استفاده کنید.
• گرما و سرمای متناوب می تواند به کاهش درد عضلانی ناشی از ورزش کمک کند.
• هرگز از گرمای شدید استفاده نکنید و هرگز یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید.
• استفاده از کمپرس سرد ظرف 48 ساعت پس از آسیب می تواند به کاهش التهاب کمک کند.
• یک کمپرس سرد دور پیشانی ممکن است به کاهش درد میگرن کمک کند.
• اگر زخم باز یا پوست تاول دار وجود دارد، به هیچ عنوان از کمپرس سرد استفاده نکنید.
• اگر بدن فرد به سرما حساسیت نشان می دهد، نباید از کمپرس سرد استفاده کرد.
• برای کمر درد ، کمپرس گرم گزینه بهتری است.
• کمپرس گرم در ناحیه ملتهب باعث گشاد شدن رگ های خونی، افزایش جریان خون و کمک به شل شدن عضلات دردناک و سفت شده می شود.
• گرما درمانی معمولاً در درمان درد مزمن عضلانی یا درد مفاصل ناشی از آرتریت مؤثرتر از کمپرس سرد است.

مقایسه کمپرس سرد و گرم

به طور کلی میتوان گفت برای دردهایی که بر اثر اصابت ضربه بدن، تصادف، آسیب دیدگی های ورزشی و موارد این چنینی که فرد دچار آسیب حاد شده است و نه دچار گرفتگی، بهتر است از کمپرس سرد استفاده شود.
اگر فرد در طی یک لحظه و به طور ناگهانی و یا بر اثر عواملی مانند بد خوابیدن، نداشتن مقاومت بدنی دچار درد در نواحی اعم از گردن و یا کمر شود می بایست از کمپرس گرم استفاده کند.
اگر ورزشکاری که از قبل دچار درد و آسیب دیدگی هایی است بهتر است قبل از ورزش، موضع را توسط کمپرس گرم، گرم کند. این کار باعث افزایش جریان خون و بالا رفتن انعطاف پذیری بافت ها و عضلات میگردد.