کاربرد طب سوزنی در درمان پارکینسون

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

بیماری پارکینسون (PD) یک بیماری مزمن و پیشرفته عصبی است که بر روی سلول های عصبی (نورون ها) در ناحیه ای از مغز به نام توده سیاه (سابستنشیا نیگرا) اثر می گذارد. این سلول ها ماده ای به نام دوپامین ترشح می کنند. دوپامین یک ماده شیمیایی (انتقال دهنده عصبی) است که بین قسمت های مختلف مغز، پیام رسانی می کند. این پیام ها هنگامی که به طور درست انتقال یابند، حرکت عضلات صاف و عضلات مسئول تعادل بدن، هماهنگ می شود.

بیماری پارکینسون موجب می شود که نورون های بخش توده سیاه مغز از بین بروند، درنتیجه میزان تولید دوپامین در مغز کاهش می یابد. کمبود دوپامین در بخشی از مغز به نام عقده های قاعده ای (بیسال گانگلیا) برجسته تر است. عقده های قاعده ای مسئول سازمان دهی فرامین حرکتی هستند که از سایر قسمت های مغز صادر می شوند. کمبود دوپامین باعث بروز علائم بیماری پارکینسون می شود.

طب سوزنی یک طب سنتی چینی است که مطالعات نشان داده اند ممکن است در درمان پارکینسون و مدیریت علائم غیر حرکتی آن مؤثر باشد. طب سوزنی شامل قرار دادن سوزن ضد عفونی شده یکبار مصرف در نقاط خاص بدن است. این نقاط، یک پاسخ عصبی خاص را به وجود می آورند که باعث آزاد شدن هورمون های اندوژن و انتقال دهنده های عصبی می شود. درمان با طب سوزنی اغلب بدون درد است و بیماران به علت آزاد شدن این هورمون های اندوژن، احساس آرامش تقریباً فوری را تجربه می کنند.

اثرات بهبودی و آرامش ماندگارتر، معمولاً بعد از چند جلسه درمان با طب سوزنی دیده می شود. وضعیت ذهنی یا ذهنیت بیمار نیز تأثیر زیادی در نتایج مثبت طب سوزنی برای بیماران مبتلا به بیماری مزمن و ناتوان کننده دارد. طب سوزنی راهی آرام و طبیعی برای ایجاد ارتباط ذهن و روح و کمک به بهبود وضعیت بیماران ارائه می دهد. به همین دلیل مطالعات زیادی راجع به درمان پارکینسون با طب سنتی و سوزنی انجام شده است.

علل بیماری پارکینسون

در بیماری پارکینسون سلول های عصبی خاصی (نورون ها) در مغز به تدریج تخریب می شوند و از بین می روند. بسیاری از این علائم به دلیل از بین رفتن نورون هایی است که یک پیام رسان شیمیایی در مغز شما بنام دوپامین تولید می کنند. هنگامی که سطح دوپامین کاهش می یابد باعث فعالیت غیرطبیعی مغز می شود و علائم بیماری پارکینسون پدیدار می شود. علت بیماری پارکینسون ناشناخته است؛ اما به نظر می رسد عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند، از جمله:

• ژنتیک. محققان جهش های ژنتیکی خاصی را شناسایی کرده اند که می تواند باعث بیماری پارکینسون شود؛ اما این موارد شایع نیستند به جز در موارد نادری که بسیاری از اعضای خانواده مبتلا به بیماری پارکینسون هستند. اگرچه به نظر می رسد واریاسیون های خاص ژنی خطر ابتلا به پارکینسون را افزایش می دهد؛ اما این خطر برای هر یک از این نشانگرهای ژنی بسیار کم است.
• محرک های محیطی. قرار گرفتن در معرض یکسری سموم خاص یا برخی عوامل محیطی ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را در آینده افزایش دهد؛ اما خطر آن نسبتاً کم است.
• محققان همچنین خاطرنشان كردند كه در مغز مبتلایان به پارکینسون تغییرات بسیاری رخ می دهد، اگرچه هنوز مشخص نیست كه چرا این تغییرات رخ می دهد. این تغییرات شامل موارد زیر است:
• وجود اجسام لویی. مجموعه ای از مواد خاص درون سلول های مغزی نشانگرهای میکروسکوپی بیماری پارکینسون هستند که اجسام لویی نامیده می شوند و محققان معتقدند که این اجسام لوئی سرنخ مهمی را برای کشف علت بیماری پارکینسون در اختیار دارند.
• آلفا سینوکلین در اجسام لویی یافت می شود. اگرچه بسیاری از مواد در اجسام لویی وجود دارند، دانشمندان معتقدند که مهمترین آن پروتئین طبیعی و گسترده ای است به نام آلفا سینوکلین (a-synuclein) که در تمام اجسام لویی به صورت انبوه یافت می شود وسلول ها نمی توانند آن را تجزیه کنند. این ماده در حال حاضر یک موضوع مهم و مورد توجه محققان بیماری پارکینسون است.

عوامل خطر پارکینسون

عوامل خطر بیماری پارکینسون شامل موارد زیر است:

1. سن. بزرگسالان جوان به ندرت به بیماری پارکینسون مبتلا می شوند. این بیماری معمولاً از میانسالی یا پیری شروع می شود و خطر آن با افزایش سن افزایش می یابد. معمولاً افراد در حدود 60 سال یا بالاتر به این بیماری مبتلا می شوند.
2. وراثت. اگر یکی از بستگان نزدیک فرد به بیماری پارکینسون مبتلا باشد احتمال ابتلا به این بیماری در او افزایش می یابد. با این حال اگر در خانواده خود بستگان زیادی با بیماری پارکینسون نداشته باشید خطر ابتلای شما اندک است.
3. جنسیت. مردان بیشتر از زنان در معرض بیماری پارکینسون هستند.
4. قرار گرفتن در معرض سموم. قرار گرفتن در معرض علف کش ها و سموم دفع آفات ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کمی افزایش دهد.

علائم و نشانه های پارکینسون

علائم و نشانه های بیماری پارکینسون برای هر کسی می تواند متفاوت باشد. علائم اولیه ممکن است خفیف و غیر قابل توجه باشد. علائم اغلب از یک طرف بدن شروع می شود و معمولاً حتی بعد از ایجاد علائم در هر دو طرف، در سمت اول شدیدتر خواهد بود. علائم و نشانه های پارکینسون ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. لرزش. لرزش معمولاً از یک اندام شروع می شود که اغلب دست یا انگشتان دست است. ممكن است فرد انگشت شست و سبابه را به هم بمالد كه به آن لرزش پیل رولینگ گفته می شود. ممکن است لرزش در هنگام استراحت وجود داشته باشد.
2. حرکت آهسته (برادی کینزی). ممکن است با گذشت زمان بیماری پارکینسون حرکت را کند کرده و کارهای ساده را دشوار و وقت گیر کند. قدم های فرد هنگام راه رفتن کوتاه تر می شود. بلند شدن از صندلی دشوار می شود. فرد هنگام راه رفتن پاهای خود را روی زمین می کشد.
3. سفتی عضلات. سفتی عضلات می تواند در هر قسمت از بدن رخ دهد. عضلات سخت می تواند دردناک باشد و دامنه حرکت را محدود کند.
4. اختلال در قامت و تعادل. فرد می تواند قامت خمیده پیدا کند یا ممکن است دچار مشکل تعادل شود.
5. از دست دادن حرکات اتوماتیک. ممکن است توانایی انجام حرکات ناخودآگاه از جمله چشمک زدن، لبخند زدن یا حرکت دست ها هنگام راه رفتن کاهش پیدا کند.
6. تغییرات تکلم. تکلم ممکن است آرام، سریع، مبهم یا با تردید باشد و بیشتر حالت یکنواخت و بدون بالا و پایین های معمول را داشته باشد.
7. تغییرات نوشتار. نوشتن می تواند دشوار شود و دست خط فرد کوچک به نظر برسد.

مزایای درمان پارکینسون با طب سوزنی

• درمان با طب سوزنی یکی از ایمن ترین روش های درمانی می باشد.
• طب سوزنی یک روش غیر تهاجمی می باشد. به این منظور که در صورت درمان با طب سوزنی دیگر نیازی به انجام عمل جراحی و بیهوشی نیست.
• عوارض کم درمان با طب سوزنی از دیگر مزایای درمان به این روش می باشد.
• هزینه درمان با طب سوزنی به نسبت سایر روش های درمانی مناسب تر و به صرفه تر می باشد.
• استفاده از روش درمان با طب سوزنی منجر به افزایش استقامت، بازیابی انرژی، تنظیم هورمون ها و افزایش سیستم ایمنی بدن می شود.
• در صورت استفاده از روش طب سوزنی، دیگر نیازی به استفاده از داروهای شیمیایی نیست؛ چرا که طب سوزنی یک روش طبیعی می باشد.
• در صورت درمان با طب سوزنی می توان از دیگر روش های درمانی مکمل استفاده نمود؛ چرا که طب سوزنی یک روش درمانی سازگار است.

تشخیص پارکینسون

هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص بیماری پارکینسون وجود ندارد. پزشک بیماری پارکینسون را بر اساس سابقه پزشکی بیمار، بررسی علائم و نشانه های او و همچنین معاینه عصبی و جسمی تشخیص می دهد. ممکن است پزشک آزمایش هایی نظیر آزمایش خون را به منظور رد سایر بیماری هایی که ممکن است علائم مشابه داشته باشند، درخواست دهد. آزمایش های تصویربرداری مانند ام آر آی (MRI)، سونوگرافی از مغز، اسکن SPECT و PET نیز می تواند برای افتراق سایر بیماری ها مفید باشند. به طورکلی آزمایشات تصویربرداری برای تشخیص بیماری پارکینسون مفید نیستند.

آماده سازی قبل از درمان پارکینسون با طب سوزنی

لازم است که بیمار برای انجام عملیات طب سوزنی آماده شود. به این منظور بیمار باید با توجه به نوع درمان خود بر روی تخت دراز بکشد و یا روی صندلی بنشیند. سپس پزشک محل مد نظر برای درمان را با الکل ضد عفونی می کند. لازم به ذکر است که ضد عفونی محل درمان و همچنین سوزن ها از اهمیت بالایی برخوردار می باشد؛ چراکه در صورت عدم انجام این کار ممکن است بدن بیمار دچار عفونت شود.

نحوه درمان با طب سوزنی

در این مرحله نوبت به ورود سوزن ها در بدن می باشد. لازم است بدانید که در این مرحله تعداد مشخصی از سوزن ها به مدت مشخصی در بدن باقی می ماند که تعداد و زمان ماندگاری آنها در بدن با توجه به شرایط هر فردی متفاوت می باشد؛ اما به طور میانگین می توان گفت که حدوداً بین ۲ الی ۶ عدد سوزن به مدت ۳۰ دقیقه در بدن می ماند. در برخی از مواقع ممکن است پزشک سوزن ها را در جای خود حرکت داده و یا آنها را بچرخاند. این کار منجر به ایجاد گرما و جریان الکتریسیته در بدن شده و در نتیجه سبب افزایش سرعت روند بهبود بیماری می شود. سرانجام مرحله آخر، نوبت به خروج سوزن ها از بدن می باشد. لازم است بدانید که ورود و یا خروج سوزن ها در بدن هیچ دردی به همراه ندارد؛ چرا که این سوزن ها نازک بوده و مختص طب سوزنی طراحی شده است.

چه افرادی نمی توانند از طب سوزنی استفاده کنند؟

1. افرادی که با اختلالات خونی مواجه هستند.
2. افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند.
3. افرادی که در بدنشان دستگاه های الکتریکی نظیر دستگاه ضربان ساز قلب دارند.
4. خانم های باردار که حتماً باید این موضوع را به اطلاع پزشک خود برسانند.

عوارض طب سوزنی

در صورتی که سوزن درمانی، توسط پزشک انجام پذیرد، قاعدتاً به نتایج قابل قبول و مطلوبی منتج شده و عوارض به دنبال نخواهد داشت. در غیر این صورت، افراد ممکن است با برخی عوارض و خطرات احتمالی ناشی از این روش درمانی مواجه گردند. از شایع ترین عوارض احتمالی عبارتند از:

• درد و خونریزی
• بثورات پوستی
• واکنش های آلرژیک
• کبودی
• عفونت
• تهوع و سرگیجه
• غش و از حال رفتن
• آسیب نخاعی
• آسیب سیستم عصبی مرکز

بنابراین برای کاهش خطر اثرات نامطلوب، سوزن درمانی همیشه باید توسط یک پزشک دارای مجوز که به درستی آموزش دیده صورت پذیرد و درمان باید با استفاده از سوزن استریل یکبار مصرف انجام شود.

هزینه طب سوزنی

عوامل متعددی بر حدود این قیمت تأثیر گزار است. تعداد جلسات برای هر بیماری متفاوت است. عواملی که بر قیمت طب سوزنی مؤثر است شامل موارد زیر می باشد:

• تعداد سوزن های استفاده شده
• قیمت سوزن ها
• روش درمان
• زمان هر جلسه درمانی