پوست سر در واقع به نوعی وظیفه محافظت از سر را دارد، بنابراین پوست سر یک لایه محافظ بیرونی است که می تواند در معرض مشکلات یا عفونت ها قرار گیرد. بسیاری از افراد درد پوست سر در قسمت ریشه ها را تجربه کرده اند، به طوری که حتی در هنگام دست زدن و حرکت موها احساس درد می کنند. این عارضه دلایل مختلفی دارد و با توجه به دلیل بروز آنها، راهکارهایی برای درمان درد پیشنهاد می شود.

اگر این درد ناشی از یک عادت اشتباه در مراقبت از موها باشد، تنها خودداری از تکرار اشتباهات و یا درمان های خانگی کفایت می کند؛ اما در موارد حاد و ناشی از بیماری ها معمولاً باید به پزشک مراجعه کرد. در ادامه به دلایل و راهکارهای درمان دردناک بودن پوست سر می پردازیم.

علت درد ریشه مو

عوامل پزشکی درد پوست سر می توانند شامل موارد زیر باشند:

عوامل عصبی

عوامل عصبی همچون سردرد یا نورالژی تریژمینال می توانند سبب بروز علائم درد ریشه مو و انتشار آن به دیگر نواحی سر همچون فک، دندان و لب شوند. نورالژی تریژمینال یک بیماری عصبی است که اعصاب حسی صورت را تحت تأثیر قرار می دهد. همچنین، برخی ویروس ها می توانند اعصاب را مبتلا کرده و سبب بروز درد در پوست سر شوند.

عوامل خود ایمنی

برخی بیماری های خود ایمنی می توانند سبب التهاب عروق خونی در سر و بروز درد پوست سر شوند. یکی از این موارد، آرتریت سلول های غول آسا یا آرتریت گیجگاهی است.

عوامل پوستی

بیماری های پوستی همچون اگزما یا شوره سر سبب التهاب پوست سر می شوند. این التهاب می تواند سبب خارش شبانه پوست و در نتیجه درد ریشه مو شود.

عوامل محیطی

عوامل محیطی درد پوست سر می توانند با رویداد ها و عوامل دیگری ارتباط داشته باشند:

آفتاب سوختگی

سپری کردن یک روز طولانی در خارج از خانه می تواند به آفتاب سوختگی نه تنها بدن بلکه پوست سر نیز منتهی شود. علائم سوختگی پوست سر می توانند احساسی بسیار شبیه به آفتاب سوختگی دیگر نواحی بدن داشته و مواردی همچون درد و حساسیت به لمس را شامل شوند.

کشش موی سر

مدل های مختلف مو همچون دم اسبی یا بافت می توانند سبب کشیده شدن پوست سر و بروز درد ریشه موی سر شوند.

تروما

هر گونه آسیب یا ضربه به پوست سر می تواند به درد مداوم این ناحیه منجر شود. در اغلب اوقات، این آسیب در ابتدا به دلیل محل پارگی یا پوشش مو ها قابل مشاهده نیست.

آرتریت گیجگاهی

آرتریت گیجگاهی اختلالی است که سبب بروز التهاب شریان های پوست سر، گردن و بازو ها می شود. در مبتلایان به این بیماری، شریان ها تنگ شده و خون به خوبی جریان پیدا نمی کند.

آسیب خفیف سر

آسیب بسته و خفیف به سر تشخیصی است که با رد دیگر دلایل درد ریشه مو بدست می آید. آسیب بسته به آسیب هایی گفته می شود که سبب شکسته شدن جمجمه نمی شوند. در صورتی که فرد توسط پزشک معاینه شده و احتمال وجود آسیب های جدی تر اندک به نظر رسد، تشخیص آسیب بسته و خفیف به سر برای فرد در نظر گرفته می شود.

سلولیت

سلولیت یک عفونت باکتریایی است که در عمق لایه های پوست بروز می دهد. این عفونت با اینکه می تواند در هر جایی از بدن پدیدار شود؛ اما بیشتر نواحی پایینی پا (سلولیت ران) و صورت را به خود درگیر می کند. در صورتی که باکتری استافیلوکوکوس از طریق یک برش، شکستگی یا دیگر عفونت های پوستی به پوست وارد شود سلولیت بروز می دهد. اگزما و زرد زخم از جمله دیگر عفونت های پوستی هستند.

جوش سر سفید

جوش های سر سفید در اثر انسداد فولیکول های مو با چربی و سلول های مرده پوست ایجاد می شوند. هنگامی که منافذ پوست بسته شده و هوا به درون آنها وارد نمی شود محتویات داخل آن یعنی سلول های مرده و چربی سفید باقی می مانند. در صورت باز بودن منفذ محتویات آن در واکنش با هوا سیاه شده و به آن جوش سر سیاه گفته می شود.

آبسه پوستی

آبسه پوستی مجموعه بزرگی از چرک است که در زیر پوست تشکیل می شود. باکتری ها از طریق یک برش یا شکستگی کوچک به زیر پوست وارد شده، تکثیر شده و آبسه را به وجود می آورند که می تواند باعث درد ریشه مو شود.
بدن نیز به وسیله گلبول های سفید خون با عامل مهاجم مقابله می کند. در این مقابله گلبول های سفید مقداری از بافت آلوده را از بین برده و چرکی تشکیل می دهند که در زیر پوست باقی می ماند. علامت آبسه پوستی یک برآمدگی چرکین، بزرگ، قرمز، متورم و دردناک در زیر پوست است. همچنین، امکان ابتلا به تب، لرز و درد های ناشی از عفونت نیز وجود دارد. در صورت عدم درمان، آبسه بزرگ شده، انتشار یافته و سبب بروز بیماری های جدی می شود.

آبسه های پوستی شدید

آبسه پوستی عفونتی است که در اثر ورود باکتری های سطحی به عمق پست به وجود می آید. عامل این عفونت ها اغلب باکتری استافیلوکوکوس اورئوس است. در صورتی که عفونت شروع به انتشار کند، بیمار به درمان اورژانسی نیاز خواهد داشت.

جوش

جوش ها با نام های کومدون، جوش، آکنه و… شناخته می شوند. جوش ها از نظر پزشکی برآمدگی های کوچکی هستند که از چربی، سلول های پوستی مرده و باکتری پر شده اند. جوش ها معمولاً ابتدا در دوران بلوغ بروز می دهند. در دوران بلوغ هورمون ها سبب افزایش تولید چربی پوست و گاهی اوقات گرفتگی منافذ پوست و ایجاد جوش های هورمونی می شوند. اگر این جوش ها در سر ایجاد شوند می تواند علت درد ریشه موی سر باشد.

علائم همراه با درد ریشه مو

بعضی از شرایطی که موجب ایجاد درد در پوست سر می شود باعث علائم دیگری از جمله موارد زیر نیز خواهند شد:

• پوست ریزی
• برآمدگی های کوچک و خارش دار
• ریزش مو تکه تکه
• لکه های تغییر رنگ داده
• پوسته های چرب، سفید یا زرد روی پوست سر

آیا درد ریشه مو ربطی به ریزش مو دارد؟

عوامل مختلفى در ايجاد درد ريشه مو دخيل هستند. از جمله عواملى كه درد ريشه مو را ايجاد مى كند يا به صورت مستقيم فشارى است كه بر روى پوست سر وارد مى شود يا مشكلات اعصاب و عروق باعث تجربه اين درد مى گردند. اين درد در اطراف فوليكول مو ايجاد ميگردد كه ارتباطی به تار مو ندارد؛ اما عواملی مانند عفونت های قارچی پوست سر می توانند باعث ریزش مو شوند.

درمان درد ریشه مو

در ابتدا بايد هرگونه علت را برطرف كنيد. از كالاهايى كه به نظر مى رسد مشكلى ايجاد مى کنند، استفاده نكنيد. سر خود را در هواى سرد تا حد امكان گرم نگه داريد و از پوست سر در برابر آفتاب يا بادهاى شديد محافظت كنيد. ممكن است بيماریهاى پوست سر با شامپوهاى دارويى درمان شوند. شامپوهاى كه حاوى مايع ذغال هستند، مانند شامپوهاى خاص قارچ، در كاهش التهاب و خلاص شدن از شر عفونت های قارچى بسيار مفيد هستند.

شايان ذكر است كه اگر پوست سر بسيار حساسى داريد، شما به يك شامپوى ملايم مانند شامپوى مناسب براى نوزادان و كودكان نياز داريد. از آنجا كه استرس مى تواند محرك باشد، برداشتن قدم هایی براى مديريت سطح استرس نيز ممكن است مفيد باشد. همچنين حساسيت پوست سر به دليل سفت بستن موها به راحتى با استفاده از تكنيك هاى ملايم جلوگيرى مى شود و اگر موهايتان بلند باشد، مى توانید مدل موهايتان را روزانه تغيير دهيد.

• درمان پسوریازیس پوست سر
• استفاده از لوسیون های موضعی
• شامپوهای دارویی
• استفاده از نرم کننده ها
• درمان درماتیت سبوره
• استفاده از شامپو شوره سر
• استفاده از یک کرم ضد قارچ یا شامپوی ضد قارچ با نسخه پزشک
• پاک کردن ناحیه مورد نظر با استفاده از محلول 2 درصد روی
• مرطوب کردن و آبرسانی منظم پوست سر
• درمان فولیکولیت
• شستشو با یک شامپوی معمولی یا ضد قارچ با تجویز پزشک
• استفاده از آنتی بیوتیک های موضعی یا استروئیدها با نسخه پزشک
• مصرف آنتی هیستامین ها
• مصرف داروهای آکنه
• تغییرات جزئی در سبک زندگی
• کنترل استرس
• رژیم غذایی سالم
• ورزش منظم
• خواب کافی
• نوشیدن کافی آب

پيشگيرى از درد ريشه مو

• ممكن است كمى برايتان دشوار باشد كه قبل از بروز هرگونه مشكلى، بدانيد كه چه چيزى باعث ايجاد درد در سر مى شود. هنگامى كه اين درد را تجربه كرديد، بايد كارهايى را انجام دهيد تا از درد پيشگيرى كنيد.
• هر بيمارى پوستى مانند اگزما و پسوريازيس را درمان كنيد، حتى اگر معمولاً روى پوست سر شما تأثير نمیگذارد.
• موهاى خود را به آرامى برس بزنيد و هرروز آن را با آب ولرم بشوييد
• براى جلوگيرى از تحريك واكنش های آلرژيك روى پوست سر، برچسب های محصول را با دقت بخوانيد.
• از استفاده از محصولات موى چسبنده حاوى الكل خوددارى كنيد؛ زيرا مى توانند رطوبت را موهاى شما دور كنند. اين محصول شامل بسيارى از ژل ها و محصولات اسپرى مو است.
• موها و پوست سر را با رعايت نكات مربوط به بهداشت مو كه توصيه شده است، سالم نگه داريد.

---