الکتروتراپی چیست و چه کاربردی دارد؟

دکتر بیژن فروغ [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drforogh.ir
آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف تلفن مطب : 66576424 - 021

اگر فردی کنترل کافی بر درد و سایر علائم نداشته باشد، الکتروتراپی - درمانی که پالس های الکتریکی خفیف را به ناحیه دارای درد هدایت می کند - ممکن است یک گزینه باشد. الکتروتراپی شامل طیف وسیعی از درمان ها با استفاده از الکتریسیته برای کاهش درد، بهبود گردش خون، ترمیم بافت ها، تقویت ماهیچه ها و تقویت رشد استخوان است که منجر به بهبود عملکرد فیزیکی می شود. واحدهای الکتروتراپی معمولاً شامل یک دستگاه باتری دار است که توسط سیم ها به پدهای الکترود چسبی که روی پوست قرار می گیرند متصل می شوند. پدهای الکترود چسبناک هستند، بنابراین به پوست می چسبند. پس از اتصال الکترودها و روشن شدن دستگاه، جریان الکتریکی ملایمی از طریق الکترود به پوست فرستاده می شود.

تعدادی از دستگاه های الکتروتراپی جدیدتر سیم ها را دور می زنند و الکترودها و نیروی باتری را در یک واحد ترکیب می کنند که می تواند به طور نامحسوس در پشت، بازو، پا یا جای دیگری در حین کار یا سایر فعالیت های روزانه پوشیده شود. برای تنظیم سطح تحریک از یک کنترل دستی استفاده می شود.

کاربرد الکتروتراپی در طب فیزیکی

الکتروتراپی معمولاً همراه با سایر درمان ها استفاده می شود نه به تنهایی. برای افرادی که تحت فیزیوتراپی هستند، الکتروتراپی ممکن است به اندازه کافی درد را کاهش دهد تا فرد بتواند فعال تر در تمرینات هدفمند شرکت کند. الکتروتراپی یکی از گزینه های تسکین درد است که توجه را به خود جلب می کند زیرا خطرات بالقوه و عوارض جانبی داروهای مخدر را ندارد. الکتروتراپی برای درمان درد مزمن و خستگی مزمن به طور کلی و همچنین موارد زیر استفاده می شود:

• درد عصب دیابتی
• فیبرومیالژیا
• سردرد میگرنی
• التیام زخم
• تحریک رشد استخوان

نحوه عملکرد الکتروتراپی برای کاهش درد

در حالی که مفهوم استفاده از الکتریسیته روی بدن ممکن است دردناک به نظر برسد، بسیاری از مردم احساس آرامش می کنند. برای مثال، با TENS، فرد احساس سوزن سوزن شدن، ارتعاش یا وزوز را تجربه می کند.
مکانیسم دقیق اثر مفید تحریک الکتریکی بحث برانگیز است. تحریک الکتریکی ممکن است مستقیماً از انتقال سیگنال های درد در طول اعصاب جلوگیری کند. علاوه بر این، نشان داده شده است که تحریک الکتریکی باعث ترشح اندورفین، مسکن های طبیعی تولید شده توسط بدن می شود.

مزایای الکتروتراپی

یکی از بزرگترین مزایای استفاده از الکتروتراپی این است که یک روش غیرتهاجمی عالی برای مدیریت درد بدون دارو است. سایر مزایا شامل موارد زیر می شود:

1. الکتروتراپی در مقایسه با داروهای مسکن عوارض جانبی بسیار کمی دارد و غیر اعتیادآور محسوب می شود.
2. با الکتروتراپی قابلیت درمان راحت شرایط مزمن در خانه به بیماران داده می شود.
3. بیماران می توانند تنظیمات را با شدت دلخواه خود تنظیم کنند و درد مزمن یا حاد را برطرف کنند.

عوارض جانبی الکتروتراپی

• شایع ترین عارضه جانبی الکتروتراپی، تحریک یا بثورات پوستی است که به دلیل چسب های موجود در الکترودها یا نواری که الکترودها را در جای خود نگه می دارد، ایجاد می شود. استفاده بیش از حد از الکتروتراپی ممکن است باعث احساس سوزش در پوست شود. دستورالعمل های مربوط به مدت درمان باید به دقت دنبال شود تا مشکلی ایجاد نشود.
• تحریک الکتریکی نباید روی بدخیمی ها یا نواحی با پوست شکسته یا عفونت اعمال شود. کبودی، خونریزی یا عفونت با انواع الکتروتراپی که به پوست نفوذ می کنند امکان پذیر است.
• قرار دادن پدها روی قلب یا روی دستگاه های ضربان ساز می تواند باعث آریتمی قلبی شود و قرار دادن آنها روی شکم زن باردار می تواند باعث آسیب جنین شود. در واقع، به افراد دارای ضربان ساز و زنان باردار توصیه می شود که به کلی از الکتروتراپی اجتناب کنند.
• قرار دادن پدها روی گلو می تواند باعث کاهش فشار خون شود. همچنین استفاده از الکتروتراپی در حین رانندگی توصیه نمی شود.

انواع الکتروتراپی

همه دستگاه های الکتروتراپی شباهت های خاصی دارند، مانند استفاده از باتری برای اعمال جریان به الکترودها. با این حال، درمان ها در فرکانس، شکل موج و اثرات متفاوت هستند. اینها برخی از رایج ترین انواع الکتروتراپی هستند:

1. تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)
2. تحریک الکتریکی عصبی از راه پوست (PENS)
3. تحریک الکتریکی عضلات (EMS)
4. جریان تداخلی (IFC)
5. درمان میدان الکترومغناطیسی پالسی (PEMF)
6. تحریک گالوانیکی (GS)

اولتراسوند و لیزر درمانی اغلب با الکتروتراپی یا دسته وسیع تری از عوامل الکتروفیزیکی، علیرغم اینکه جریان الکتریکی ارائه نمی کنند، گروه بندی می شوند. با سونوگرافی، امواج صوتی به ناحیه آسیب دیده هدایت می شود تا روند بهبودی تسریع شود. لیزر درمانی همچنین ممکن است برای کمک به بهبود بافت مورد استفاده قرار گیرد و درمان هدفمندتر و شدیدتری را ارائه می دهد.