خون دماغ - قسمت اول

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

شیوع خونریزی از بینی در فصل سرما Nosebleed , Epistaxis طبق آمار به طور تقریبی یك نفر از هر 10 نفر دست كم یكبار سابقه خونریزی شدید از بینی داشته است. خونریزی ممكن است جزئی و یا خیلی شدید باشد. بعد از خونریزیهای قاعدگی، خونریزی بینی شایعترین خونریزی خودبخودی در انسان است كه به علت پارگی عروق مخاط بینی كه بدون محافظ میباشد اتفاق میافتد. شایعترین محل خونریزی در اطفال و بالغین جوان قسمت قدامی تیغه بینی است ( كه ناحیه كیسلباخ kisselbakh یا لیتل little نامیده میشود). خونریزی این ناحیه را میتوان به آسانی كنترل نمود.

مشكلترین و پیچیدهترین محل خونریزی در قسمت خلفی ـ فوقانی جدار خارجی و تیغهی وسط بینی در اشخاص مسن است. شایعترین علت خونریزی بینی ضربه یا تروما است. ضربههای شدید باعث شكستگی استخوان بینی شده و ضربههای خفیف نظیر دستكاری بینی با انگشت آسیب به ناحیه لیتل وارد آورده و سبب از بین رفتن موكوس محافظ آن ناحیه میشود.

عوامل مهم در كنترل خونریزیهای بینی عبارتند از : عوامل موضعی و عوامل سیستمیك
عوامل موضعی : در میان عوامل موضعی كه سبب خونریزی بینی میشوند ، میتوان از ضربههای وارده به صورت ، واكنش التهابی تغییرشكل ساختمانی ، وجود جسم خارجی ، تماس با مواد شیمیایی سمی ، مداخله جراحی و تومورهای داخلی بینی نام برد. ضربهی موضعی یكی از شایعترین علل خون دماغ است. وارد كردن لوله بینی ـ معدی (افزایش مداوم فشار هوایی بینی) دستكاری داخلی بینی و بازیابی جسم خارجی داخل بینی كه سبب پاسخ التهابی شدید شده است ، همه میتوانند مسئول خونریزی بینی باشند عملهای جراحی داخلی بینی و شكستگیهای استخوان بینی ، دیواره سینوسهای صورت ـ كاسه چشم و قاعده جمجمه هم میتواند سبب خون دماغ شوند.

بد شكلیهای ساختمانی : سرطانهای متعددی میتوانند با خونریزیهای خودبخودی بینی تظاهر كنند یكی از عوامل خونریزی شدید بینی در پسران ، آنژیوفیبروم است. این تومور خوش خیم عروق كه از ناحیه بینی ـ حلقی منشاء میگیرد ممكن است به صورت خودبخودی یا در پاسخ به ضربه خونریزی كند. علائم بالینی بیماران از خونریزی هر دو بینی معمولاً شكایت دارند در حالی كه در حقیقت یك بینی خونریزی دارد.

از بیمار باید پرسش كرد اگر دو طرف خونریزی دارد شدت كدام بینی بیشتر است. بهتر است لختههای خون خارج شود بعد به دقت داخل بینی معاینه شود تا محل خونریزی مشخص گردد.
به شكل مادرزادی یا اكتسابی میتوانند سبب درگیری قسمت غضروفی یا استخوانی تیغهی بینی یا شاخكها شوند. در این حالت هوای دمیده شده با سرعت و تلاطم بیشتری وارد بینی میشود. این مسئله سبب خشكی غشای مخاطی ـ التهاب و دلمه بستن میشود. برداشتن دلمهها از طریق پاك كردن بینی یا با فشار وارد كردن هوا از راه بینی انسداد یافته عروق خونی سطحی را در معرض قرار میدهد و موجب خونریزی میشود.