اختلال کمبود توجه وبیش فعالی یک اختلال رفتاری رشدی است. معمولاً کودک توانایی دقّت و تمرکز بر روی یک موضوع را نداشته، یادگیری در او کند است و کودک از فعّالیّت بدنی غیر معمول و بسیار بالا برخوردار است. این اختلال با فقدان توجه، فعّالیت بیشازحد، رفتارهای تکانشی، یا ترکیبی از این موارد همراه است.شایعترین اختلال رفتاری در سنین کودکی و بلوغ است، و حدود ۳٪ تا ۵٪ کودکان قبل از هفت سالگی به آن مبتلا میشوند.

این عارضه بیشتر در دوران ابتدایی مدرسه برای کودکان رخ میدهد و با افزایش سن بسیاری از بیماران بهتر میشوند . بیش فعالی دارای ویژگی های بارزی است که شامل پرتحرکی، کمبود توجه و تمرکز، بروز اعمال ناگهانی و غیرقابل پیش بینی می شود. این اختلال سه نوع است؛ در گونه اول که کودک فقط در توجه و تمرکز مشکل دارد.

در نوع دوم فقط پرتحرکی دیده می شود و بالاخره نوع ترکیبی که کودک هم پرتحرک است و هم مشکل توجه و تمرکز دارد این اختلال در کودکان دبستانی و در پسرها سه تا پنج برابر شایع تر از دختران است و بیشتر در پسران اول خانواده مشاهده می شود

دلایل بیش فعالی
علت به وجود آمدن بیش فعالی احتمالا ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است احتمالا این کودکان در بخش های مربوط به توجه و تمرکز در مغز دچار نقس جزئی هستند. از عواملی که می توانند در بروز این اختلال موثر باشند سیگار کشیدن و یا مصرف الکل در دوران بار داری توسط مادر است.حتی استنشاق تحمیلی دود سیگار توسط مادر باردار، باعث اختلال در رفتار کودک می شود. استرس مادر هم با این موضوع ارتباط دارد. تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده بیان گر این است که این اختلال معمولا در خویشاوندان نزدیک افراد هم وجود دارد.

بیماری صرع احتمال ابتلا به بیش فعالی را ۳ برابر می کند . پژوهشگران دریافتند افراد مبتلا به بیماری صرع در مقایسه با کودکان فاقد این اختلال، سه برابر بیشتر در معرض ابتلا به اختلال بیش فعالی قرار دارند.همچنین کودکانی که دچار تشنج ناشی از تب شدید شده اند، ۳۰ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلال بیش فعالی قرار داشتند.بنابراین توصیه می شود کودکان مبتلا به صرع که در دوران پیش از مدرسه و در سنین مدرسه هستند و علائم فعالیت بیش از حد یا اختلالات یادگیری در زمینه خواندن یا املا و یا ریاضی را نشان میدهند حتما از لحاظ بیماری ADHD نیز بررسی شوند.

یکی از نکات حائذ اهمیت عوارض داروهای ضد تشنج است که میتواند منجر به بروز این علایم در کودک شود.مهمترین نکته اگاهی دادن به والدین است که با مشاهده این علائم ,موضوع را با پزشک در میان بگذارند.به والدین دارای کودکان مبتلا به بیشفعالی توصیه میکنیم علاوه بر دارودرمانی برای کودکان مبتلا به اختلال بیشفعالی به روشهای تربیتی و برخورد مناسب با این کودکان نیز توجه داشته باشند.

بزرگ کردن هر کودکی به آموزش والدین نیاز دارد، اما کودک بیشفعال نیروی ویژهای را میطلبد. اگر به عنوان والدین کودک، نقش خود را بخوبی در مقابل همه کسانی که در درمان کودک شرکت دارند ـ مانند معلمان، پزشک، روانشناس و حتی سایر اعضای خانواده ـ ایفا کنید، مهمترین و بهترین مدافع کودک هستید.نتیجه این حمایتها و آموزشها این است که میتوانید به کودک بیشفعال خود کمک کنید به سوی موفقیت گام بردارد.

درمان
درمان شامل داروهایی مانند ریتالین و هم خانواده های ان می باشد .همچنین درمانهای جدیدی نظیر نوروفیدبک نیز نتایج چشمگیری داشته است . اموزش والدین در مورد نحوه برخورد با کودک بسیار مهم است. توجه به نوع داروی ضد تشنجی که کودک مصرف می کند و شدت تشنجها هم بسیار مهم است .در نهایت بهترین نتیجه زمانی حاصل می شود که متخصص داخلی اعصاب و روانپزشک و خانواده در مورد درمان کودک با هم همکاری لازم را داشته باشند