آرتروز زانو یا ساییدگی مفصل زانو چیست؟

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]آدرس وب سایت : www.dr-noghrekar.ir
آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول تلفن مطب : 88670088 - 021

آرتروز زانو یا ساییدگی مفصل زانو، یکی از شایع‌ترین اختلالات مفصلی است که بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود اما می‌تواند در هر سنی رخ دهد. این بیماری باعث تحلیل رفتن غضروف مفصلی می‌شود که در نتیجه آن مفاصل زانو دچار درد، سفتی و کاهش حرکت می‌شوند. آرتروز زانو می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله افزایش سن، آسیب‌دیدگی‌های مکرر، وزن زیاد و فعالیت‌های سنگین بروز کند. در این مقاله به بررسی علت‌ها، علائم و روش‌های درمان آرتروز زانو خواهیم پرداخت تا به درک بهتری از این بیماری و راه‌های مقابله با آن برسیم.

دلایل و عوامل موثر در درد زانو

درد زانو می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله آسیب‌ دیدگی‌ها، فعالیت‌های سنگین، ورزش‌های پرتحرک، افزایش سن یا بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان و آرتروز ایجاد شود. برخی از عوامل کلیدی که منجر به مشکلات زانو می‌شوند، عبارتند از:

• نقرس: نوعی آرتروز که معمولاً در انگشت شست پا ظاهر می‌شود، اما ممکن است زانو را نیز درگیر کند. اسید اوریک بالا در خون نشانه‌ای برای نقرس است.
• آرتروز عفونی: عفونت مفصل زانو که همراه با درد، تورم و تب است.
• تاندونیت: التهاب زردپی، که اغلب در دوچرخه‌سوارها و دونده‌ها دیده می‌شود.
• سندرم درد کشکک-ران: این عارضه ناشی از فشار یا تخریب زیر کشکک زانو است و در فعالیت‌هایی مثل دوچرخه‌سواری و دویدن شایع است.

علائم خطرناک زانو

در صورتی که هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، لازم است سریعاً به پزشک مراجعه کنید:

• تورم یا عفونت زانو
• درد طولانی‌مدت (بیش از سه تا شش هفته)
• دشواری در راه رفتن یا بالا رفتن از پله‌ها
• لنگیدن به علت ناراحتی زانو
• قفل شدن زانو (عدم توانایی خم کردن زانو)
• قرمزی و تورم مفصل زانو
• عدم توانایی باز کردن زانو

آرتروز زانو

آرتروز زانو معمولاً به دو نوع آرتروز استخوانی و آرتروز روماتیسمی تقسیم می‌شود.

• آرتروز استخوانی (Osteoarthritis): این نوع آرتروز بیشتر در مفاصلی که بار زیادی را تحمل می‌کنند، مانند زانو، مفاصل ران، دست‌ها، پاها و ستون فقرات اتفاق می‌افتد. در حالت طبیعی، مفاصل به‌خوبی حرکت می‌کنند و کمترین مقاومت را دارند. اما با ساییدگی مفاصل و تحلیل غضروف، صفحات مفصلی به یکدیگر ساییده می‌شوند که منجر به تورم، ایجاد خارهای استخوانی، سفتی و درد خواهد شد. در این وضعیت، مایع سینویال که وظیفه روان‌سازی مفصل را بر عهده دارد، نیز ممکن است رقیق شود و اصطلاحاً "زانو آب بیاورد".
• آرتروز روماتیسمی (Rheumatoid Arthritis): این نوع آرتروز می‌تواند هر مفصلی از بدن را تحت تأثیر قرار دهد و باعث درد، ناتوانی و تورم شدید شود.

تأثیر کشک بر آرتروز

کشک، به عنوان یک محصول لبنی غنی از کلسیم و پروتئین، می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت استخوان‌ها و مفاصل داشته باشد. کلسیم موجود در کشک به تقویت استخوان‌ها و جلوگیری از تحلیل رفتن آن‌ها کمک می‌کند که این امر به‌خصوص برای افرادی که از آرتروز، به ویژه آرتروز زانو رنج می‌برند، مفید است. با این حال، مهم است توجه داشت که هیچ ماده غذایی به تنهایی قادر به درمان آرتروز نیست. مصرف کشک می‌تواند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل، به کاهش علائم و تقویت سلامت مفاصل کمک کند، اما برای کنترل و مدیریت آرتروز، روش‌های درمانی متنوعی از جمله ورزش‌های مناسب، فیزیوتراپی و در موارد شدیدتر درمان‌های دارویی و جراحی نیز لازم است.

روش‌های درمان و کاهش درد زانو

برای کاهش درد زانو و بهبود عملکرد مفصل، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

• کاهش وزن: کاهش وزن فشار روی زانو را کم می‌کند و به کاهش درد کمک می‌کند.
• استفاده از بریس، آتل یا زانوبند: این وسایل می‌توانند از زانو محافظت کرده و آن را پایدار نگه دارند.
• فیزیوتراپی و ورزش زانو: تقویت عضلات اطراف زانو می‌تواند به بهبود عملکرد مفصل کمک کند.
• درمان‌های نوین مانند PRP، سلول‌درمانی، ازن‌تراپی و RF: این روش‌های جدید می‌توانند به کاهش درد و بهبود آرتروز زانو بدون نیاز به جراحی کمک کنند.

نتیجه‌ گیری

در پایان، آرتروز زانو یا ساییدگی مفصل زانو می‌تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد، اما با تشخیص به موقع و استفاده از روش‌های درمانی مناسب، می‌توان علائم آن را کنترل کرد. تغییر سبک زندگی، ورزش منظم و بهره‌گیری از تکنیک‌های درمانی پیشرفته می‌تواند به کاهش درد و بهبود حرکت مفصل کمک کرده و از پیشرفت بیشتر بیماری جلوگیری کند.